نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

چکیده

مسئلۀ لزوم افضلیت امام از قدیمی­ترین مسائل کلامی در باب امامت است که همواره مورد بحث و نظر بوده است. معمولاً دیدگاه­های اهل سنت و شیعه در خصوص این مسئله، دو دیدگاه متفاوت و دور از هم تلقی می­شود. به­دین­سان که شیعه از طرفداران بی­چون و چرای نظریۀ لزوم افضلیت امام معرفی شده و اهل سنت نیز کسانی قلمداد می­شوند که مقبولیت مردمی را مانعی برای پذیرش نظریۀ لزوم افضلیت امام دانسته­اند. نویسنده در این نوشتار با نگاهی به مهم­ترین دیدگاه­های فرقه­های اسلامی، می­کوشد تا ضمن معرفی نظریۀ صحیح مکتب تشیع، افزون بر مستدل­ساختن آن، به نقش مقبولیت مردمی در مسئلۀ لزوم افضلیت امام بپردازد. بر اساس مهم­ترین یافته­های این تحقیق، اگرچه مقبولیت مردمی، مانعی از پذیرش نظریۀ لزوم افضلیت امام نیست، نمی­توان برخی مراتب عدم مقبولیت مردمی را در صرف­نظر کردن از امامت گزینۀ افضل بی­تاثیر دانست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

eee

چکیده [English]

ggg

کلیدواژه‌ها [English]

  • yyy
  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغۀ.
  3. آمدی، سیف الدین، ابکار الافکار فی اصول الدین، قاهره: 1423ق.
  4. ابن‌ابی‌شیبۀ کوفی، عبدالله‌بن‌محمد، المصنف، تحقیق سعید محمد اللحام، بیروت: دار الفکر، 1409ق.
  5. ابن‌اثیر جزری، علی‌بن‌محمد، اسد الغابۀ فی معرفۀ الصحابۀ، دار الکفر، بیروت، 1409ق.
  6. ابن‌حزم اندلسی، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، بیروت: دار الکتب العلمیۀ، 1416ق.
  7. ابن‌عبدالبر، أبوعمر یوسف‌بن‌عبدالله، الاستیعاب فى معرفة الأصحاب، تحقیق على محمد البجاوى، بیروت، دار الجیل، ط الأولى، 1412ق.
  8. اسدآبادی معتزلی، عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، قاهره: الدار المصریۀ،1965ـ1962.
  9. باقلانی، ابوبکر،
  10. بلاذری، احمدبن‌یحیی، انساب الاشراف، دار الفکر، بیروت، 1417ق.
  11. تفتازانی، مسعودبن‌عمر، شرح المقاصد، تحقیق عبدالرحمن عمیره، قم: نشر شریف رضی، 1409ق.
  12. جرجانی، میرسیدشریف، شرح المواقف، تصحیح بدرالدین نعسانی، قم: نشر شریف رضی، 1325ق.
  13. جوینی، عبدالملک، الارشاد الی قواطع الادلۀ، بیروت: دار الکتب العلمیۀ، 1416ق.
  14. حمصی رازی، سدیدالدین محمود‌بن‌علی، المنقذ من التقلید، قم: موسسة النشرالاسلامی،1412ق.
  15. رازی، ابوالفتوح حسین‌بن‌علی، روض الجنان و روح الجنان، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1408ق.
  16. سبحانی، جعفر، الالهیات علی هدی الکتاب و السنۀ و العقل، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیۀ، قم: 1412ق.
  17. شیرازی، ابواسحاق، الاشارۀ الی مذهب اهل الحق، بیروت: دار الکتب العلمیۀ، 1425ق.
  18. طبرسی، احمدبن‌علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد: نشر مرتضی، 1403ق.
  19. طبری، محمدبن‌جریر، تاریخ طبری، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، 1967م.
  20. طوسی، خواجه‌نصیرالدین، تجرید الاعتقاد، تحقیق سیدمحمدجواد حسینی جلالی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1417ق.
  21. طوسی، محمدبن‌حسن، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، دار الاضواء، بیروت، 1406ق.
  22. علم الهدی، سیدمرتضی علی‌بن‌حسین، الذخیرة فی علم الکلام، تحقیق سیداحمد حسینی، قم: مؤسسة نشر اسلامی، 1411ق.
  23. علم الهدی، سیدمرتضی علی‌بن‌حسین، تنزیه الانبیاء و الائمۀ علیهم‌السلام، بیروت: دارالاضواء، 1409ق.
  24. فخررازی، محمدبن‌عمر، الاربعین فی اصول الدین، قاهره: مکتبۀ الکلیات الازهریۀ، 1986م.
  25. فخررازی، محمدبن‌عمر، مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1420ق.
  26. مفید، محمدبن‌محمدبن‌نعمان، الافصاح فی الامامة، قم: کنگره شیخ مفید، 1413ق.