نویسندگان

• علیرضا قائمی نیا ¹
• محسن آزادی ²

¹ دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

² کارشناس ارشد فلسفه دین از دانشگاه باقرالعلوم علیه  السلام

چکیده

امروزه بررسی مناسبات میان علم و دین در گرو تعیین موضع در قبال مسئلة پیدایش انسان است. نسبت میان آموزه‌های قرآنی و یافته های تجربی در این مسئله، پرسشی است که علامه طباطبایی و رشید رضا در تفسیر آیات مربوط به انسان و پیدایش او درصدد پاسخ به آن برآمده‌اند. در این میان مؤلف المنار در تلاش هرچه بیشتر برای برقراری و اعلام هم‌نوایی کامل میان این دو است. در مقابل المیزان به‌صورت جدی سعی در به چالش کشیدن روش‌مند و هدف‌مند علوم تجربی دارد. اگرچه سلوک المنار در حل این مسئله از انفعال مؤلف در برابر علوم تجربی حکایت دارد، اما در مقابل نویسندة المیزان از روش‌های گوناگونی برای رد علوم تجربی بهره برده است. با این همه، هیچ‌یک از تفاسیر المنار و المیزان مبانی معرفت‌شناختی رویکرد خود را، حتی تلویحاً، بیان نکرده‌اند. از این رو دستیابی به الگوی جامعِ مناسبات علم و دین از این رهگذر بسیار دشوار است.

کلیدواژه‌ها

• علم و دین
• پیدایش انسان
• تکامل انواع
• علامه طباطبایی
• رشید رضا