نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

• ایمان رحیم نصیریان

دکترای فلسفه از دانشکده علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

چکیده

رورتی با نقد و رد سنت متافیزیکی غرب، که در پی مفهوم مطلق حقیقت است، حقیقتِ باورها را امری نسبی، و وابسته به زمینۀ پیدایش شان توصیف می کند. در سوی دیگر، علامه طباطبائی، با تفکری اساساً متافیزیکی، با طرح نظریه ای بدیع در سنت فلسفۀ اسلامی، به قسمی از ادراکات معتبردر حوزۀ «عمل»، موسوم به «ادراکات اعتباری»، قائل می شود که به تصریح او، نقش اصلی را در تکاملِ حیات انسان بر عهده دارند. این ادراکات، بر خلاف ادراکات حقیقی، اموری نسبی، و بسته به اقتضائات محیطی و اجتماعی، دائم در تطور اند. در این جستار، با رویکردی مقایسه ای-تحلیلی، نشان خواهیم داد نظریۀ «ادراکات اعتباری» علامه قرابت زیادی با دیدگاه رورتی در باب «حقایق نسبی» دارد. هرچند رورتی، بر خلاف علامه، هیچ جایگاهی برای مفهوم مطلق حقیقت قائل نیست، این جستار با تحلیل این اختلاف سعی خواهد کرد امکانی برای هم خوانی اندیشۀ این دو فیلسوف مطرح کند.

کلیدواژه‌ها

• رورتی
• پراگماتیسم
• علامه طباطبایی
• ادراکات اعتباری

عنوان مقاله [English]

A comparative-analytical research on Allameh Tabatabai's "Etebari perceptions" theory and Rorty's pragmatism.

نویسنده [English]

• Iman Rahim Nasirian

PhD in Philosophy, Department of Philosophy, Faculty of Humanities, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.

چکیده [English]

Criticizing and rejecting the Western metaphysical tradition, which is searching for an absolute notion of Truth, Rorty describes the truth of beliefs as relative and dependent on the context of their origin. On the other hand, Allameh Tabatabai, with fundamentally metaphysical thinking, with an innovative theory in the tradition of Islamic philosophy, considers some valid perceptions in the sphere of "action", namely, "Etebari perceptions," which, he specified, play the main role in realizing the evolution of humans' life. Unlike true perceptions, Etebari perceptions are relative and constantly evolving depending on environmental and social conditions. With a comparative-analytical approach, this essay will show that Allameh's " Etebari perceptions" theory has a significant affinity with Rorty's view on "relative truths." Although Rorty, different from Allameh, does not leave room for the absolute notion of Truth, this essay will propose a possibility of the congruence and compatibility of the thoughts of these two philosophers by analyzing this difference.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rorty
• Pragmatism
• Allameh Tabatabai
• Etebari perceptions