بررسی تأثیر غزالی بر سهروردی در مسئلة تناسخ

لیلا شیخی؛ سیدمحمد علی دیباجی

دوره 20، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 53-76

https://doi.org/10.52547/jipt.2020.97401

چکیده
  رد تناسخ و چگونگی معادجسمانی دو مسئلة مهم در فلسفه وکلام اسلامی است، چنان که هم برای اندیشمندان ادیان ومذاهب قدیم وهم برای فیلسوفان دین در عصر حاضر، دارای اهمیت است. به‌نظر می‌رسد که این دو مسئلة در نزاع غزالی با ابن‌سینا دیدگاه خاصی را برای سهروردی پدیدآورده است. سهروردی معادجسمانی را با روش نقلی اثبات کرده و معتقد است که همین بدن ...  بیشتر

تبیین حرکت جوهری جبلی و ارادی انسان

محمد جواد نصر؛ سید محمد علی دیباجی

دوره 19، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 61-82

چکیده
  اعتقاد به حرکت جوهری اشتدادی در مورد موجودات عالم ماده از جمله انسان، مبنای مهمی ‌‌است که ملاصدرا را از سایر فیلسوفان پیش از خود جدا می‌‌کند. ملاصدرا در برخی از عبارت‌های کتب خود نسبت به انسان دو نوع حرکت را مطرح نموده است، یک حرکت جبلی و فطری و دیگری حرکت ارادی. طبق نظر‌ایشان انسان با سایر موجودات در حرکت اول مشترک است و همان‌طور ...  بیشتر

رئالیسم اشراقی ؛ تاملی بر صدق و مطابقت در حکمت اشراق

سیدمحمدعلی دیباجی؛ سیده حورا موسوی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 19-38

چکیده
  رابطه‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی ذهن و عین مسأله ای معرفت شناسی است که تعیین کننده‌ی دیدگاه رئالیستی یا ایده آلیستی فلاسفه می‌باشد. در میان فلاسفه‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی اسلامی، سهروردی با فاصله گرفتن از رئالیسم ارسطویی تئوری جدیدی با عنوان « مماثلت » ارائه می‌دهد. او با رد شناخت ذات اشیاء به وسیله‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی حد، مطابقت ماهوی را به چالش ...  بیشتر

نسبت نظریه ادراکات اعتباری با معقولات فلسفی

زینب یوسف زاده؛ سیدمحمدعلی دیباجی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 1-26

چکیده
  نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبائی دیدگاهی است که بدون تردید مرتبط با مباحث کارکردهای ذهن و عقل است، اما مساله این است که با توجه به شناخت ما به معقولات سه گانه در فلسفه اسلامی (دو نوع معقول فلسفی و یک نوع معقول منطقی)، نظریه ادراکات اعتباری چه نسبتی می تواند با این ها داشته باشد، همچنین چه تقریرهایی از نظریه علامه در معاصرت ایشان ...  بیشتر