دوره 23 (1402)
دوره 22 (1401)
دوره 21 (1400)
دوره 20 (1399)
دوره 19 (1398)
دوره 18 (1397)
دوره 17 (1396)
دوره 16 (1395)
دوره 15 (1394)
دوره 14 (1393)
دوره 13 (1392)
دوره 12 (1391)
دوره 11 (1390)
دوره 10 (1389)
دوره 9 (1388)
دوره 8 (1387)
دوره 7 (1386)
دوره 6 (1385)
دوره 5 (1384)
کلیدواژه‌ها = %D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA %D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87
تعداد مقالات: 9
شرایط کنترلی و شناختیِ مسئولیت اخلاقی از دیدگاه حکمت متعالیه ملاصدرا و دیدگاه‌های «خودِ حقیقی» و «شایستگی‌های هنجاری»
دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 175-204
چکیده
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به‌همراه مقایسة اجمالی به تبیین شرایط روان‌شناختی مسئولیت اخلاقی میپردازد و دیدگاه ملاصدرا را در این خصوص تحلیل و شباهت‌های آن‌را با دیدگاه‌های برخی از سازگارگرایان معاصر بیان میکند. شرایط مسئولیت اخلاقی را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: 1. شرایط شناختی و 2. شرایط کنترلی که دستة دوم شامل: 1. قدرت ... بیشترارزیابی تحلیلی نقدهای فلسفی وارد شده بر قاعدة الواحد با تأکید بر مبانی حکمت متعالیه
دوره 23، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 1-28
چکیده
قاعدة الواحد یکی از قواعد مهم و پرکاربرد فلسفی است که پیشینة آن به فلسفة یونان بازمی‌گردد و در فلسفة اسلامی نیز مورد توجه اندیشمندان بسیاری همچون ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا قرار گرفته است. با وجود پذیرش این قاعده از سوی فیلسوفان بزرگ یادشده، برخی از متکلمان مسلمان این قاعده را برنتافته و با رویکرد کلامی نقدهایی بر آن وارد کرده‌اند. ... بیشترنقش توجه در تحقق ادراک حسی از منظر حکمت متعالیه ملاصدرا
دوره 22، شماره 3 ، بهمن 1401، ، صفحه 1-26
چکیده
این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌‌گیری از مقایسه و تطبیق، به تحلیل نقش مؤلفة «توجه» در ادراک حسی از منظر ملاصدرا میپردازد. ملاصدرا در باب ادراک حسی تقریرهای گوناگونی دارد. در همة این تقریرها نقش توجه به‌‌عنوان ویژگی اساسی نفس انکارناپذیر است. این نقش گویای ویژگی فعال نفس در ادراک حسی و سایر فرایندهای نفسانی است ... بیشترپدیداری آفرینش‌های هنری بر اساس نظر نهایی در نفس شناسی صدرایی
دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 67-84
چکیده
اهل حکمت، هنر را زائیده نیروی خیال می‌دانند. در نظر ایشان استناد حقیقی هنر به این نیرو وابسته به وجود مستقل قوة خیال است. در حالی که مطابق نظر نهایی حکمت صدرایی که مبتنی بر وحدت نفس و کل‌القوا بودن آن است، همة قوا، عین‌الربط به نفس‌اند. بر این مبنا، پرسش از چگونگی آفرینش آثار هنری از نفس چنین پاسخ داده میشود که؛ خیال، شأنِ نفس و ... بیشتربررسی انتقادی دیدگاه نائینی پیرامون ضرورت علّی در پرتو حکمت متعالیه
دوره 20، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 1-22
چکیده
مسئلة علّیت و فروع آن همچون ضرورت علّی از جمله مسائلی است که از دیرباز مورد توجه متفکران بوده و به‌رغم چنین قدمتی اکنون نیز مورد ملاحظه و رقم زنندة مناقشات زیادی است. طیف گستردهای از آراء (از اثبات مطلق تا سلب مطلق) که در باب ضرورت علّی ارائه شده نشان از صعوبت و اهمیت بحث داشته و می‌طلبد مورد بررسی و تأمل دقیق قرار گیرند. در فلسفة ... بیشترمبانی جهان‌شناختی رمزپردازی در حکمت متعالیة صدرایی
دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 51-70
چکیده
رمزپردازی شیوه‌ای برای انتقال معانی است که در حوزه‌های مختلفی مانند حکمت و هنرهای سنتی کاربرد داشته و در عرصة فرهنگ و تمدن اسلامی نیز دارای سابقه است. سهروردی و عرفا از رمزپردازی به شکل گستردهای استفاده کرده‌اند. از آنجا که حکمت متعالیه یکی از مهم‌ترین مکاتب حِکمی در حکمت اسلامی است این مسئله قابل تأمل است که در حوزة جهان‌شناسی ... بیشترحقیقت ارادة الهی از منظر حکمت متعالیه
دوره 12، شماره 4 ، دی 1391
چکیده
مسئلة ارادة الهی از جمله مباحثی است که از دیرباز در اندیشة خردورزان خداباور مطرح بوده است، در قلمرو تفکر اسلامی نیز این موضوع همواره محل تضارب آراء واقع شده است. از نظرگاه حکمت متعالیه، ارادة الهی، جزء صفات کمالیه ذاتی و همان علم به نظام احسن میباشد، گرچه به عقیدة این گروه ارادة خداوند نیز همانند برخی دیگر از اوصاف او دارای مراتب ... بیشترتجرد خیال و لوازم فلسفی و کلامی آن
دوره 8، شماره 2 ، تیر 1387
چکیده
از منظر حکمای مشاء، قوة خیال، حالّ در روح بخاری است که امری مادی اما لطیف میباشد و به تبع، صور خیالی نیز امری مادی و منطبع در قسمتی از مغز هستند. سهروردی به خاطر وجود صور خیالی عظیم و با توجه به محال بودن انطباع کبیر در صغیر، این امر را نادرست می‌دانست و جایگاه صور خیالی را عالم مُثل مُعَلقه می‌داند، عالمی که بالاتر از عالم ماده و پایین‌تر ... بیشترپژوهشی در نظریة شناخت در حکمت متعالیه
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1386