فرایند صدور فعل از دیدگاه غزالی

زینب برخورداری؛ سیده مهدیه پورصالح امیری

دوره 23، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 39-60

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.103849

چکیده
  جستار حاضر به مسئلة فرایند صدور فعل از دیدگاه غزالی با روش توصیفی - تحلیلی می‌پردازد. پژوهش در حوزة غزالی‌شناسی بر حسب تفاوت رویکردهای او از ویژگی‌های انسجام و باز شدن دریچه‌های دیگر بینش او در مراحل فرایند صدور فعل برخوردار است؛ مانند قول به خواطر غیراختیاری و عدم‌تعارض مباحث غزالی با فیلسوفان در نفس‌شناسی و فرایند صدور فعل. غزالی ...  بیشتر

عقل و ارادة الهی و نسبت بین آن دو از نظر ابن‌سینا و دکارت

اکبر عروتی موفق؛ ابوالقاسم اسدی

دوره 20، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 21-40

https://doi.org/10.52547/jipt.2020.97425

چکیده
  بحث اوصاف الهی و چگونگی تعریف، توصیف و تبیین آن‌ها از مسائل بسیار مهم و اساسی کلام و فلسفه در طی تاریخ اندیشة بشری بوده است. از جمله صفات الهی که در معرض مناقشات فراوان علمی‌‌قرار داشته، صفت علم و اراده و رابطة بین آن‌ها است. آیا علم از اراده بر می‌خیزد؟ و یا اینکه اراده مسبوق به علم و تابع آن است؟ به عبارت دیگر آیا فعل فاعل مختار بلافاصله ...  بیشتر

بررسی ضرورت علی موجود در اراده انسان در فلسفه( با توجه به آرای ابن‌سینا) و علوم اعصاب ( با نگاه به آزمایش بنیامین لیبت) و پیامدهای‌های اخلاقی آن

فهیمه شریعتی

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 63-80

چکیده
  ارادة انسان از نظر ابن‌سینا مسبوق به تصور است. ‌این تصور به همراه تصدیق ضمنی شوق را می‌آفریند و اراده به تبع شوق، محرک اعضاست. تصورات، حالات و تمایلات غالب نفس انسان که در موارد متعددی آگاهانه نبوده‌اند اراده را به مرحلة وجوب می‌رساند. مطالعه در خصوص اراده در علوم دیگری چون عصب شناسی و در پرتو مطالعات مغزی نیز، به نوعی دترمینیسم ...  بیشتر

ماهیت ایمان از دیدگاه ابن عربی و کی‏یرکگور

سیدیدالله یزدان پناه؛ احمد رزمخواه

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1390

چکیده
  متفکران حوزه‏های گوناگون در بارة ایمان و سرشت آن به بیان دیدگاه‏های خود پرداخته و گاه نظریاتی در مقابل یکدیگر ابراز کرده‏اند. مقایسه و تطبیق این دیدگاه‏ها و بررسی آنها می‏تواند به روشنگری در باب ایمان کمک کند. در این جستار ماهیت ایمان از دیدگاه ابن عربی، از حوزة اسلامی و پدر عرفان نظری و کی‏یرکگور از حوزة مسیحیت بررسی و مقایسه می‌شود. ...  بیشتر

نقد علامه طباطبایی بر رویکرد فروکاهشی حکمت متعالیه در مفهوم‌شناسی ارادة ذاتی خداوند

محمد سعیدی مهر؛ علیرضا مصدقی حقیقی

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1387

چکیده
  عموم متکلمان و فیلسوفان مسلمان در اتصاف خداوند به صفت اراده متفق‌اند. با این حال، در این باب که آیا اراده از صفات ذاتی است یا فعلی، اختلاف شده است. از سوی دیگر، تفسیر معنای «اراده» آن گاه که به عنوان صفت ذاتی حق تعالی پذیرفته می‌شود می‌تواند بحث‌انگیز باشد. ملاصدرا ارادة الهی را در هر دو مقام ذات و فعل می‌پذیرد، ولی در تحلیل مفهومی ...  بیشتر

ماهیت ایمان از دیدگاه محمد غزالی

قاسم کاکایی؛ لاله حقیقت

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1387

چکیده
  در منطق ادیان وحیانی، ایمان اساس نجات و رستگاری است. در نتیجه، پرسش از ماهیت ایمان و دغدغة فهم آن، امری مهم و ضروری می‌نماید. از سوی دیگر، متکلمان در طی تاریخ، رویکردهای متفاوت و گاه متعارضی در مورد آن ارائه کرده‌اند. از جمله برخی آن را از سنخ معرفت و تصدیق عقلی و در مقابل گروهی آن را امری عقل‌گریز می‌دانند، برخی آن را از جنس عمل تعریف ...  بیشتر