ارزیابی و نقد مبانی عقیدة پیناک در «تغییرپذیری خداوند» بر مبنای کلام امامیه

محمد ابراهیم ترکمانی

دوره 22، شماره 3 ، بهمن 1401، ، صفحه 47-68

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.227875.1293

چکیده
  ارتباط خداوند با انسان (و لوازم آن) همواره از مباحث مناقشه‌انگیز در میان الهی‌دانان بوده است. از مهم‌ترین شعب این بحث، مسئلة «تغییرپذیری» خداوند است. پیناک (از بنیان‌گذاران الهیات گشوده) معتقد است از آنجا که ـ بنا بر کتاب مقدس ـ خداوند همواره با جهان در ارتباط بوده است و همچنین تدبیر جهان متغیر منطقاً نیازمند مدبری است که بتواند ...  بیشتر

رقیب انگاری خدا و طبیعت در آراء تفسیری فخر رازی

روح الله نجفی

دوره 19، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 1-18

چکیده
  فخرالدین رازی، از پیشوایان علم کلام و از مفسران شهیر قرآن است که در قرن ششم و هفتم هجری می‌‌زیست. پژوهش حاضر بر آن است تا از نسبت خدا و طبیعت در دیدگاه‌های تفسیری فخررازی پرده بردارد. در‌ این خصوص، شواهد وافر نشان از آن دارد که خدای فخر به قوانین طبیعت پایبند نیست بلکه چه بسا مشیت او بر خلاف قوانین طبیعت رخ می‌‌دهد. افزون بر‌ این، ...  بیشتر

تحلیل و نقد برداشت کانت از خدا

صالح حسن زاده

دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 81-104

چکیده
  چکیده :فیلسوفان پیش از کانت در مورد موضوع هایی اساسی بحث می کردند: آیا خدایی هست؟ آیا انسان روح مجرد و فناپذیر دارد؟  و آیا جهان موجودات متناهی است یا نامتناهی؟ کانت براساس عقل نظری به این نتیجه رسید که به این گونه موضوعات نمی توان شناخت قطعی یافت. البته این وی این گونه مسائل را مردود نشمرد ؛ کانت بانقد عقل عملی، اثبات کرد که ، حیات ...  بیشتر

علیت ارسطویی از منظر توماس آکوئینی

مریم سالم

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  بشر از بدو پیدایش خود همواره با مسئلة علیت دست‌به‌گریبان بوده است، چرا که‌ ‌این موجود متفکر و‌ اندیشمند در بارة هر چیزی به فکر فرو می‌‌رفت و در پی یافتن منشأ پیدایش و اصل آن برمی‌آمد و همین امر سبب شد که او روز به روز در وادی علم و دانش و زندگی در کرة خاکی پیشرفت کند. اولین فیلسوف باستانی که به تفصیل به بحث علل می‌‌پردازد ارسطوست. ...  بیشتر

ارتباط معناداری زندگی با اعتقاد به خدا از منظر مولانا

شکراله پورالخاص؛ فاطمه فرجی

دوره 12، شماره 4 ، دی 1391

چکیده
  مثنوی معنوی اثر گرانبهای مولانا جلال-الدین بلخی دریای متلاطمی از مفاهیم و رموز حیات است. یکی از این مفاهیم، ارتباط معنادار زندگی در راستای اعتقاد به خداست. در این دیدگاه نگاه مولانا به پدیدة مرگ با نگاه طرفداران فلسفة پوچی متفاوت است و همین تفاوت در دیدگاه تفاوت در اندیشه و آراء را سبب شده است. طرفداران فلسفة پوچی مرگ را پایان حیات ...  بیشتر

فهم و برداشت مولانا از خدا، جهان، انسان

صالح حسن‌زاده

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1388

چکیده
  مولانا معتقد است که در پس همة پدیده‌های این عالم، وجودی است کامل، آگاه، نامتناهی و دارای همة صفات و اسمای حسنی. مولوی این وجود را خدا می‌نامد. خداوند منشأ و سرچشمة لایزال هستی و زندگی است. خداوند خالقی است که همة کائنات را از «عدم» و فقط به ارادة خویش آفریده است. کانون و محور اندیشة مولانا خداوندِ «فعال ما یشاء» و قادر مطلق است. به نظر ...  بیشتر

نقد و بررسی اهم تقاریر برهان وجودی در فلسفة غرب

صالح حسن زاده

دوره 8، شماره 4 ، دی 1387

چکیده
  در تاریخ اندیشة بشری، برای اثبات وجود خدا راه‌ها و شیوه‌های گوناگونی ارائه شده است. در میان براهین اثبات وجود خدا، برهان وجودی بحث برانگیز‌ترین آنها بوده است. برهان وجودی با تحلیل مفهوم خداوند، وجود واقعی او را اثبات می‌کند. این برهان از هر گونه مفهوم تجربی فراتر رفته است. سابقة تاریخی برهان وجودی به ارسطو می‌رسد، اما این آنسلم ...  بیشتر