جایگاه هنر در‌اندیشۀ ابن‌سینا و نسبت آن با عقل و عرفان

بهرام چم سورکی؛ نصرالله حکمت

دوره 21، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 127-146

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.223085.1133

چکیده
  انسان و خدا محورهای اصلی تفکر ابن‌سینا هستند. انسان به عنوان موجودی در میانۀ دنیای محسوسات، و عالم عقول و مجردات، ثمرۀ آفرینش است و به نظر او، شناخت خدا، غایت مابعدالطبیعه و مهم‌ترین بخش تفکر است، که اعتبار علوم دیگر به نسبت آن سنجیده می‌شود. برای شناخت هنر در تفکر ابن‌سینا، باید جایگاه آن را نسبت به این غایت مشخص کرد، مسئله‌ای که ...  بیشتر

تحلیل انتقادی آراء ابن‌تیمیه بر انگاره عرفانی «اعیان ثابته»

رضا جلیلی؛ مرتضی خسروشاهی

دوره 21، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 147-170

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.220704.1036

چکیده
  از منظر ابن‌تیمیه، اعیان ثابته را باید یکی از ارکان مهم نظریة وحدت وجود دانست. او بر این باور است که ثبوت معدوم و شیء دانستن آن از سوی ابن عربی، کفرآمیز و بدتر از نظریة ثابتات ازلی معتزله است. مقالة پیش‌رو که با شیوة توصیفی- تحلیلی و به روش کتابخانه‌ای به بررسی سخنان ابن تیمیه پرداخته است، می‎کوشد تا به تبیین این دیدگاه بپردازد و ...  بیشتر

چگونگی سلوک عرفانی از منظر ابن‌سینا

حسین حاتم وند؛ حسین فلسفی؛ علی فتح الهی

دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 133-154

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.221090.1047

چکیده
  روش سلوک عرفانی و چگونگی وصول عارفان بدان یکی از مباحث مهم و از دغدغه‌های عمده و اساسی اهل عرفان است. روش سلوک بر خلاف حالت جذبه که به صورت آنی بر عارف عارض می‌‌گردد، مبتنی بر مجاهدت، تلاش و کوشش فراوان است و از طریق ریاضت نفس به روش تدریج حاصل می‌شود و عارف سالک در راه به دست آوردن آن سختی و رنج‌ها را بر خویش هموار می‌‌کند. هدف اصلی‌این ...  بیشتر

مقایسة دیدگاه ابن‌عربی و ملاصدرا در مسئلة حدود و قلمرو عقل در شناخت حق تعالی

بهزاد مرتضایی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1390

چکیده
  عقل به مثابه یکی از ابزارهای شناخت و معرفت انسانی جایگاه رفیعی بین فلاسفه و اندیشمندان دارد، اما در عرفان بسیاری از عارفان، عقل را حجاب شناخت و معرفت می‌دانند، موضوع اصلی درعرفان نظری ابن عربی و نگرش عرفانی ملاصدرا، شناخت اسما، صفات و افعال حق تعالی است. ابن‌عربی در عین احترام به جایگاه عقل، عقل نظری را در معرفت به حق عاجز و ناتوان ...  بیشتر

بررسی و تحلیل بازتاب فنا در منطق‌الطیر عطار

طیبه فدوی؛ اسحاق طغیانی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1389

چکیده
  موضوع «فنا» از مباحث مهم عرفان اسلامی است، به همین دلیل در متون عرفانی، بسیاری از عارفان از زوایای مختلف دربارة آن بحث و بررسی کرده‌اند. این موضوع، در آثار بسیاری از شاعران عارف بازتاب یافته است که از جمله می‌توان به عطار اشاره کرد. فنا در همة آثار عطار از جمله الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، دیوان و منطق‌الطیر، بخش‌هایی را به ...  بیشتر

انسان در آینة صفات جمال و جلال الهی

حسین مقیسه

دوره 9، شماره 2 ، تیر 1388

چکیده
  اگر عناصر اصلی جهان‌بینی را نوع نگاه خود به آغاز و پایان هستی و رسالت و جایگاه انسان بدانیم، اهمیت انسان‌شناسی و تعریفی که از وی ارائه می‌شود و چشم‌اندازی که برای آیندة او در نظر گرفته می‌شود آشکار می‌گردد. این مقاله درصدد بیان ارتباط بحث صفات جمال و جلال الهی و انسان‌شناسی است. از آنجا که متکلمان، حکما و عرفای اسلامی با توجه به ...  بیشتر