مجتبی قربانی؛ سید احمد غفاری قره باغ
دوره 19، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 1-16
چکیده
در یک دستهبندی، علوم به آلی و اصالی تقسیم میشوند. علومی مانند منطق، اصول فقه و جبر به مثابه علوم آلی و سایر علوم مانند فلسفه، فقه و حساب، بهمثابه علوم اصالی مطرح میشوند. آلی و اصالی بودن دو اصطلاحاند که البته تعریف دقیقی از آنها ارائه نشده است. برای فهم ملاکاین دو علم، باید به فهم متعارف علمشناسان ازاین دو اصطلاح ...
بیشتر
در یک دستهبندی، علوم به آلی و اصالی تقسیم میشوند. علومی مانند منطق، اصول فقه و جبر به مثابه علوم آلی و سایر علوم مانند فلسفه، فقه و حساب، بهمثابه علوم اصالی مطرح میشوند. آلی و اصالی بودن دو اصطلاحاند که البته تعریف دقیقی از آنها ارائه نشده است. برای فهم ملاکاین دو علم، باید به فهم متعارف علمشناسان ازاین دو اصطلاح تکیه کرد. علوم مختلف با هم رابطة تعاون دارند و در حل بسیاری از مسائل علوم، از مسائل علوم دیگر استفاده میشود، بااین حال نمیتوان استفاده از یک علم در علم دیگر را ملاک آلی بودن دانست. همچنین اغراض شخصی تولیدگران و مطالعهکنندگان یک علم نمیتواند ملاک صحیحی برایاین تقسیمبندی باشد. دراین مقاله با رد شخصی و نسبی بودن، ملاک عامی برای آلی بودن یک علم ارائه شده است. فایدة اصلی یک علم که عُقلا، به دلیل وجودِ آن فایدة اصلی، بودناین علم را در مجموعه معارف بشری، عاقلانه میدانند، میتواند معیاری برایاین دستهبندی باشد. دراین مقاله دانش منطق به عنوان یک علم آلی محور بحث قرار گرفته است هرچند ملاک ارائه شده اختصاصی به منطق ندارد.