علل ارسطویی از منظر فلاسفة دورة یونانی‌مآبی

مریم سالم

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  رواقیـون که کمی‌‌بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریة علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفة طبیعی و اخلاقی خود‌به‌شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریة علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط ...  بیشتر

علیت ارسطویی از منظر توماس آکوئینی

مریم سالم

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1393

چکیده
  بشر از بدو پیدایش خود همواره با مسئلة علیت دست‌به‌گریبان بوده است، چرا که‌ ‌این موجود متفکر و‌ اندیشمند در بارة هر چیزی به فکر فرو می‌‌رفت و در پی یافتن منشأ پیدایش و اصل آن برمی‌آمد و همین امر سبب شد که او روز به روز در وادی علم و دانش و زندگی در کرة خاکی پیشرفت کند. اولین فیلسوف باستانی که به تفصیل به بحث علل می‌‌پردازد ارسطوست. ...  بیشتر

بررسی گستره براهین قاعده الواحد

جواد پارسایی؛ سیدمحمد موسوی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  قاعده الواحد یکی از اساسی‌ترین قواعد فلسفة اسلامی‌است که در مسائل مختلف فلسفة اسلامی‌و دیگر علوم مانند علم اصول فقه از این قاعده استفاده شده است. در این نوشتار ابتدا با توجه به براهین این قاعده و تحلیل مبادی و معانی به کار رفته در این براهین، آشکار شده است که مجرای این قاعده وحدت حقه حقیقی است. سپس با بیان تقریری دیگر از این قاعده ...  بیشتر

ایرادهای ارسطو به ایده‌های افلاطونی

سعید بینای مطلق؛ الهام کندری

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1391

چکیده
  ارسطو در جای جای آثارش از «مابعدالطبیعه» تا «طبیعیات» و «در آسمان» و «کون و فساد»، هر جا می خواهد درمورد موضوعی اظهار نظر کند، با پیش کشیدن افلاطون و دیگر فلاسفة پیش از خود، سعی می‌کند ایرادهای افکار ایشان را در آن موضوع خاص مطرح کند. شروع از نقد روش مخصوص ارسطو در فلسفه است. به‌ویژه در مابعدالطبیعه که به‌قول خود او دانش پرداختن به ...  بیشتر

نظریة سهروردی در باب علیت و تأثیر آن بر محقق دوانی و میرداماد

رضا اکبریان؛ نفیسه نجبا

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1390

چکیده
  حکمت اشراق سهروردی دارای اصول و مبانی بدیعی است که نه تنها در حکمت مشاء یافت نمی‌شود، بلکه پایه و اساس تفکرات اندیشمندان بعدی قرار گرفته و نقطه عطفی در تاریخ فلسفه به شمار می‌آید. نظریة اضافة اشراقیه که در جهت تبیین رابطة علت و معلول از سوی سهروردی مطرح شده است، یکی از اصول بنیادین این فلسفه است. از آنجا که ارتباط میان علت و معلول در ...  بیشتر