TY - JOUR ID - 101168 TI - الهیات سلبی قاضی سعید قمی و معضل تعطیل JO - آینه معرفت JA - JIPT LA - fa SN - 2251-8010 AU - سراج, شمس الله AU - نظری, جواد AU - ضیایی, مجید AD - عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام AD - دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه ایلام AD - عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 21 IS - 1 SP - 103 EP - 122 KW - الهیات سلبی KW - نفی سنخیت KW - نفی صفت KW - تعطیل KW - معرفت سلبی KW - اسماء و صفات خداوند KW - قاضی سعید قمی DO - 10.52547/jipt.2021.212515.0 N2 - بنابر الهیاتِ سلبیِ قاضی سعید، خداوند فاقد هرگونه صفتی ـ اعم از صفت عین ذات یا زائد بر ذات ـ است و بین او و مخلوقاتش هیچ گونه سنخیتی نیست، لذا الفاظی که بر خالق و مخلوق حمل می‌شوند در مخلوقات دارای معنای ایجابی هستند اما در خداوند معنای سلبی می‌دهند، به عنوان مثال، موجود بودن او همان معدوم نبودن اوست. لذا ما از او هیچ گونه درکی جز درک سلبی نمی‌توانیم داشته باشیم. اما نداشتن هیچ گونه درک ایجابی‌ از خداوند، ممکن است به تعطیل منجر شود. هدف از این نوشتار، بیان راهکارهای قاضی سعید برای حل این مشکل و ارزیابی این نکته است که آیا این راهکارها منطقاً توان حل‌ مسئلة تعطیل در اندیشة او را دارند؟ قاضی سعید برای حل این مشکل، چهار راه‌حل ارائه داده است: 1. جانشینی معرفت سلبی به جای معرفت ایجابی؛ 2. مطرح کردن خداوند به عنوان بخشندة صفات نه متصف به آنها؛ 3. خداوند ثبوت دارد نه وجود و نه عدم، و ما این ثبوت را درک می‌کنیم، اما این درک نیز فقط ثبوت دارد و مخلوق قوای ادراکی ما نیست؛ 4. جانشینی درک ایجابی از اسماء و صفات به جای درک ایجابی از ذات خداوند. ارزیابی عقلی این راه‌حل‌ها نشان می‌دهد که هیچ یک توان حل‌ معضل تعطیل در اندیشة توحیدی قاضی سعید قمی را ندارند. UR - https://jipt.sbu.ac.ir/article_101168.html L1 - https://jipt.sbu.ac.ir/article_101168_92bc808dec7ec356ab995391ed17e642.pdf ER -