TY - JOUR ID - 95223 TI - مقایسة دیدگاه ابن‌عربی و ملاصدرا در مسئلة حدود و قلمرو عقل در شناخت حق تعالی JO - آینه معرفت JA - JIPT LA - fa SN - 2251-8010 AU - مرتضایی, بهزاد AD - دانشگاه تربیت مدرس Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 11 IS - 2 SP - EP - KW - ابن‌عربی KW - ملاصدرا KW - عرفان KW - شناخت KW - عقل نظری KW - عقل قابل KW - اسما و صفات حق DO - N2 - عقل به مثابه یکی از ابزارهای شناخت و معرفت انسانی جایگاه رفیعی بین فلاسفه و اندیشمندان دارد، اما در عرفان بسیاری از عارفان، عقل را حجاب شناخت و معرفت می‌دانند، موضوع اصلی درعرفان نظری ابن عربی و نگرش عرفانی ملاصدرا، شناخت اسما، صفات و افعال حق تعالی است. ابن‌عربی در عین احترام به جایگاه عقل، عقل نظری را در معرفت به حق عاجز و ناتوان می-شمارد و معتقد است عقل در شناخت حق تعالی دو مقام و مرتبه دارد: یکی مقام ادراک و دیگری مقام قبول و پذیرش، عقل را در مقام ادراک و شناخت ذات حق و بعضی از مراتب تعینات و تجلیات حق، ناتوان معرفی می-کند. اما عقل را در مقام پذیرش و قبول، قادر به شناخت حق می‌داند و برای آن محدودیتی قائل نیست. ملاصدرا نیز برای عقل در شناخت حق و اسما و صفاتش حد و مرزی قائل است و معرفت حقیقی را از راه شهود قلبی و فراتر از استدلال عقلی میداند. وجه مشترک ملاصدرا و ابن‌عربی در این است که هردو معتقدند، راه‌های حسی و عقلی برای رسیدن به همة جنبه‌های عالم واقع، ناقص و ناتمام هستند، اما همین ابزارهای شناخت یعنی حس و عقل و خیال را مظهری از مظاهر حق میدانند که انسان باید حد و حدود هر یک را بداند و هیچ کدام را ملاک قضاوت نهایی در مورد ناشناخت ها قرار ندهد.دراین مقاله ابتدا نظر ابن عربی و سپس دیدگاه ملاصدرا طرح و به دنبال آن وجوه اشتراک و افتراق آنها در مورد عقل بررسی می‌شود. UR - https://jipt.sbu.ac.ir/article_95223.html L1 - https://jipt.sbu.ac.ir/article_95223_8645fe68e4a72dc08a43514f4071b559.pdf ER -