TY - JOUR ID - 97418 TI - ارزیابی انتقادی رویکرد تأویلی اشاعره در فهم نصوص دینی از منظر آیه‌الله جعفر سبحانی JO - آینه معرفت JA - JIPT LA - fa SN - 2251-8010 AU - رجبی, ابوذر AD - عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 20 IS - 3 SP - 109 EP - 132 KW - تفسیر KW - فهم متن KW - تأویل KW - تشبیه KW - صفات خبری KW - اشاعره KW - استاد سبحانی DO - 10.52547/jipt.2020.97418 N2 - استفاده از روش تأویل در فهم متن از گذشته بین متفکران اسلامی رایج بوده است. فارغ از گروه خاصی از فریقین که از این روش استفاده نبرده‌اند و آن را نفی می‌‌کنند؛ عمدة اندیشمندان اسلامی از آن در حوزة مباحث تفسیری و کلامی استفاده می‌‌کنند. البته مواجهه یکسانی با آن در میان موافقان وجود ندارد. دسته‌ای به پذیرش حداکثری این روش نظر داشته و برخی استفادة حداقلی و برخی از بهرة اعتدالی آن سخن می‌‌گویند. متکلمان اشعری به‌‌خصوص در طبقة متقدمان اگرچه منکر کلی تأویل نیستند؛ اما عملاً از آن اجتناب ورزیدند و لوازم و نتایج دیدگاهشان تفاوتی با اهل حدیث ندارد. استاد سبحانی در مقام یک مفسر کلامی،‌ در تفسیر آیات قرآن و روایات، استفاده از روش تأویل را منوط به رعایت ضوابط و شرایطی مجاز دانسته و به نقد رویکردهای افراطی و تفرطی در این عرصه میان متفکران اسلامی می‌‌پردازد. براساس یافته‌های این پژوهش وی استفادة اشاعره  از این روش را در تفسیر آیات قرآن نقد و ارزیابی کرده است و رویکردشان را خلاف عقل و نقل می‌داند. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، ضمن اشاره به ضرورت و جایگاه تأویل نزد ایشان، ارزیابی انتقادیشان را به اشاعره در بهره‌‌گیری از آن دنبال خواهیم کرد. UR - https://jipt.sbu.ac.ir/article_97418.html L1 - https://jipt.sbu.ac.ir/article_97418_cd90be778dbd8a717f4eb6e4b6c6df6e.pdf ER -