بررسی انتقادی یک نقد در بارة نظام تابع‌ارزشی منطق پایة گزاره‌ها؛ آیا راه‌های اثبات اصول EFQ وEQT مسدود می‌شود؟

مرتضی حاج‌حسینی؛ حمیده بهمن‌پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232498.1441

چکیده
  در منطق کلاسیک، استدلال درست است اگر و تنها اگر نتیجه به کمک قاعده‌های استنتاج از مقدمه‌ها به دست آید. بر اساس این تعریف، استدلال‌های‌ P∧∼P⊢Q و Q⊢P∨∼P درست به شمار می‌آیند. شهود طبیعی اما درستی این دو استدلال را تایید نمی‌کند. نویسنده، در نظریة منطق پایة دو بخشی گزاره‌ها در کتاب «طرحی نو از اصول و مبانی منطق»، با افزودن ...  بیشتر

تفسیر ماتریالیستی سم هریس از اراده آزاد و نقد آن از دیدگاه ملاصدرا

عبدالله حسینی اسکندیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232104.1432

چکیده
  مسئله اراده آزاد از مباحث کهن اندیشه است که همواره محل بحث بوده و تأملات گوناگونی پیرامون آن صورت گرفته‌است. در این بین برخی با توجه به یافته‌های نوین علوم اعصاب، جبرگرایی را وارد ورطه جدیدی کرده و از یافته‌های نوین علمی در جهت تقویت دیدگاه دترمینیستی خود سود جسته‌اند. سم هریس با بهره‌گیری از آزمایش بنجامین لیبت و تأکید بر عنصر ...  بیشتر

انسان شناسی سلوکی، عرفانی ابن سینا در رساله الطیر

اکبر عروتی موفق؛ ابوالقاسم اسدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 مهر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232424.1439

چکیده
  رساله‌‌الطیر یکی از سه رساله رمزی و تمثیلی ابن‌سیناست که به اتفاق حی‌بن‌یقظان و سلامان و ابسال، دوره‌ای از سیر و سلوک عقلانی و معنوی را به زبان رمز، بیان نموده است. او در این رساله، هبوط نفس را از جهان ارواح به عالم خاکی و عروج نفس ناطقه انسانى از مرتبه تعلقات جسمانى و گرفتار آمدن در دام وابستگی‌های دنیایی را تا مراتب عالى کمال روحانى ...  بیشتر

امکان فقری و رابطه‌ی آن با تربیت نفس در دیدگاه ملاصدرا

مریم صمدیه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 مهر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.231764.1414

چکیده
  این پژوهش می‌کوشد تا با روش توصیفی‌تحلیلی و مطالعه و بررسی متون ملاصدرا نشان دهد که درک انسان از امکان فقری و تعلق وجودی خویش به خدا می‌تواند در تربیت نفس انسان مفید و مؤثر واقع شود؛ چرا که از نظر ملاصدرا قوام ممکن به واجب و قوام نفس به عقل و قوام عقل به باری تعالی است. مطابق نظر ملاصدرا وجود مساوق با خیر و سعادت است؛ اما در عین حال وجودات ...  بیشتر

ارزیابی تحلیلی نقدهای فلسفی وارد شده بر قاعده الواحد با تاکید بر مبانی حکمت متعالیه

محمدعلی وطن دوست؛ سیدمحمدرضا رضوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آبان 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232701.1452

چکیده
  قاعده الواحد یکی از قواعد مهم و پرکاربرد فلسفی است که پیشینه آن به فلسفه یونان بازمی‌گردد و در فلسفه اسلامی نیز مورد توجه ‌اندیشمندان بسیاری همچون ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا قرار گرفته است. با وجود پذیرش این قاعده از سوی فیلسوفان بزرگ یادشده، برخی از متکلمان مسلمان این قاعده را برنتافته و با رویکرد کلامی نقدهایی بر آن وارد نموده‌اند. ...  بیشتر

اختیارباوری در کلام شیعی امامیه و نقش تربیتی آن

زهرا جلیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232621.1447

چکیده
  مسأله جبر و اختیار از مسائلی است که از دیرباز اذهان بسیاری از اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. از سویی آیاتی از قرآن کریم به اموری همچون هدایت و اضلال اشاره نموده و آن را به خداوند نسبت داده‌اند و از سویی دیگر آیاتی، اختیار و اراده انسان را بیان داشته است. جستار حاضر با هدف اهمیت مسأله جبر و اختیار در کلام شیعی امامیه شکل گرفت و ...  بیشتر

علم پیشین الهی و اختیار انسان با تاکید بر دیدگاه مکتب اهل بیت (علیهم السلام) و نقد دیدگاه های رقیب

حبیب حاتمی کنکبود؛ اردشیر منظمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 آذر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.231126.1386

چکیده
  چکیده: تبیین چگونگی علم پیشین خداوند و حدود فاعلیت آدمی در کنار یکدیگر، دغدغه‌ای دیرینه است که ادیان آسمانی بدان روی کرده‌اند. آنگونه که میان فاعلیت آزاد آدمی که لازمۀ نظام ثواب و عقاب است با نظام علم، تقدیر و حاکمیت ارادۀ خداوند، پیوندی منطقی را به گفت آورند. از دیگر سوی، تلاش برخی رهبران مذاهب اسلامی برای پردازش مسئلۀ فاعلیت آدمی، ...  بیشتر

شرائط کنترلی و شناختیِ مسئولیت اخلاقی از دیدگاه حکمت متعالیه ملاصدرا و دیدگاه‌های «خودِ حقیقی» و «شایستگی‌های هنجاری»

مهدی زمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232528.1443

چکیده
  این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی همراه با مقایسه اجمالی به تبیین شرایط روان‌شناختی مسئولیت اخلاقی می‌پردازد و دیدگاه ملاصدرا در این خصوص را تحلیل و شباهت‌های آن‌را با دیدگاه‌های برخی از سازگارگرایان معاصر بیان می‌کند. شرائط مسئولیت اخلاقی را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود: 1-شرائط شناختی و 2-شرائط کنترلی که دسته دوم شامل: 1-قدرت و ...  بیشتر

مبانی فلسفی کیفردهی عادلانه و مختصات آن بر اساس عدالت اجتماعی

امیرحسین خسروآبادی؛ باقر شاملو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 آذر 1402

https://doi.org/10.48308/jipt.2023.232906.1457

چکیده
  «کیفردهی» یک نهاد اجتماعی و یکی از موضوعات اساسی در حوزه سیاستگذاری کیفری است. با توجه به ماهیت نهادگرایانه کیفردهی و لزوم عادلانه بودن این نهادها، نهادهای اجتماعی عادلانه آن دسته از نهادهایی هستند که قواعد نظام‌بخش خود را به صورت برابر نسبت به سوژه‌ها ارائه می‌کنند. اما اعطای فرصت به سوژه‌های کم‌برخوردار می‌تواند منجر ...  بیشتر