سیدمحمدعلی دیباجی؛ سیده حورا موسوی
دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 19-38
چکیده
رابطهِِی ذهن و عین مسأله ای معرفت شناسی است که تعیین کنندهی دیدگاه رئالیستی یا ایده آلیستی فلاسفه میباشد. در میان فلاسفهِِی اسلامی، سهروردی با فاصله گرفتن از رئالیسم ارسطویی تئوری جدیدی با عنوان « مماثلت » ارائه میدهد. او با رد شناخت ذات اشیاء به وسیلهِِی حد، مطابقت ماهوی را به چالش ...
بیشتر
رابطهِِی ذهن و عین مسأله ای معرفت شناسی است که تعیین کنندهی دیدگاه رئالیستی یا ایده آلیستی فلاسفه میباشد. در میان فلاسفهِِی اسلامی، سهروردی با فاصله گرفتن از رئالیسم ارسطویی تئوری جدیدی با عنوان « مماثلت » ارائه میدهد. او با رد شناخت ذات اشیاء به وسیلهِِی حد، مطابقت ماهوی را به چالش میکشد و تئوری مماثلت عین و ذهن را با شناخت از طریق صفات مجموعه ای بنا می نهد. با طرح نظریه مماثلت، شائبهِِی ایده آلیستی تقویت میشود و نوعی درون نگری از تبیین های او بر می آید. این نوشتار در جهت تنقیح این مسأله به ظرفیت های حکمت بحثی و حکمت ذوقی عنایت کرده است و با توضیح رابطهِِی شهودِ ماهیت نگر با اصالت واقع، رئالیسم سهروردی را تحت عنوان « رئالیسم اشراقی» معرفی کرده است. بر این اساس، شائبهِِی ایده آلیستی ِ حکمت بحثی او با نظریه اصالت شهود از بین رفته و رئالیسمی مستقیم قابل طرح میباشد.