نسبت الهیات سلبی قاضی سعید قمی با توحید معتزلی، شیعی و عرفانی

جواد نظری؛ شمس اله سراج؛ مجید ضیایی قهنویه

دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 21-44

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.222625.1112

چکیده
  قاضی سعید قمی با نفی هر گونه سنخیتی میان خالق و مخلوق، هم از الهیات رایج ایجابی در جهان اسلام فاصله می‌گیرد، و هم از الهیات مرسوم شیعی. هدف از این مقاله، بررسی نسبت این الهیات سلبی با نگرش توحیدی رایج و مسلط در الهیات کلامی (اشعری، معتزلی، شیعی)، فلسفی و عرفانی است. الهیات قاضی سعید با الهیات فلسفی و اشعری و شیعی رایج، که مبتنی بر سنخیت ...  بیشتر

الهیات سلبی قاضی سعید قمی و معضل تعطیل

شمس الله سراج؛ جواد نظری؛ مجید ضیایی

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 103-122

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.212515.0

چکیده
  بنابر الهیاتِ سلبیِ قاضی سعید، خداوند فاقد هرگونه صفتی ـ اعم از صفت عین ذات یا زائد بر ذات ـ است و بین او و مخلوقاتش هیچ گونه سنخیتی نیست، لذا الفاظی که بر خالق و مخلوق حمل می‌شوند در مخلوقات دارای معنای ایجابی هستند اما در خداوند معنای سلبی می‌دهند، به عنوان مثال، موجود بودن او همان معدوم نبودن اوست. لذا ما از او هیچ گونه درکی جز درک ...  بیشتر

الهیات سلبی از نظرافلوطین و عبدالاعلی سبزواری مفسر مواهب الرحمن

سیدمرتضی حسینی شاهرودی؛ فاطمه فرضعلی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1389

چکیده
  در تفکرات افلوطین خداوند چیزی «به کلی دیگر»1 است؛ به‌گونه‎ایکه نه نامی می‌توان بر او نهاد و نه با هیچ زبانی می-توان‌ او ‌را توصیف‌کرد. عبدالاعلی سبزواری‌ نیز به عنوان اندیشمندی ازعالم اسلام، به ویژه در میان عالمان شیعی مذهب معاصر، با تبحر چند وجهی در علوم دینی از قبیل فقه، اصول، فلسفه، عرفان و تفسیر قرآن، در باب «احد» به تأسی از ...  بیشتر

نقش الهیات سلبی در تبیین‌های انسان‌محورانه‌ از وحی در اسلام

حامد شیوا

دوره 8، شماره 4 ، دی 1387

چکیده
  در این مقاله، ابتدا در بحث از مدل‌های گوناگون در تبیین انسان‌محورانة وحی که به‌ویژه در آثار خاورشناسان مطرح شده به هفت مدل اشاره شده است. نویسنده درصدد است نشان دهد که بنیاد مشترک در همة این تبیین‌ها نوعی از رویکرد سلبی در الهیات در دورة جدید است. بر اساس این رویکرد، خداوند موجودی به‌کلی متعالی از انسان و جهان است و در کار تاریخ و ...  بیشتر