اصول مواجهه‌ی سالم و سازنده با دنیا، مبتنی بر سخنان امام علی(ع)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تربیت اخلاقی، مؤسسه‌ی آموزش عالی اخلاق و تربیت، قم، ایران.

2 دانشکده‌ی الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

در رویکرد دینی، دنیا با ویژگی‌های خاصی طراحی شده تا بهترین موقعیت و محرک رشد انسانی باشد. هدف این تحقیق بازشناسی ویژگی‌های دنیا به‌منزله‌ی بستر و محرک رشد با تکیه ‌بر دیدگاه‌های امام علی(ع) و نیز استخراج شیوه‌های مواجهه‌ی سازنده با دنیا متناظر با این ویژگی‌هاست. این تحقیق به شیوه‌ی توصیفی - تحلیلی انجام شد و ده ویژگی برای دنیا به دست آمد (آمیختگی حق و باطل، تنوع و کثرت (انسان‌ها)، درهم‌تنیدگی رنج و لذت (آزمون محوری)، دار دگرگونی‌های مداوم، جولانگاه شیطان، محمل انتخاب، سرای حق و تکلیف، سرای عمل و عکس‌العمل، پیوستگی دنیا با جهان آخرت و تأثیر متقابل و سرنوشت مشترک). سپس، سی‌ودو (۳۲) اصل برای مواجهه‌ی سازنده با دنیا استخراج شد، ازجمله اتخاذ شاخص‌های حق، تقویت خرد، مسئولیت‌سپاری و مسئولیت‌پذیری متناسب با استعدادها و توانمندی‌ها، درک فلسفه‌ی سختی‌ها، تنظیم رغبت‌ها، هم‌مراقبتی، حق‌طلبی جمعی، وحدت مؤمنانه و مشارکت جمعی خیرمحور.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Principles for Healthy and Constructive Engagement with the World Based on Imam Ali’s Sayings

نویسندگان [English]

  • Ali Eidi Attarzadeh 1
  • fatemeh vojdani 2
1 Master of Moral Education, The Academic Institute for Ethics and Education. Qom, Iran.
2 Department of Theology and Religious Studies, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In religious view the world has been deliberately and wisely designed to serve as the optimal environment for human growth and perfection. This study identifies the essential characteristics of the world as a context and stimulus for perfection, drawing on the perspectives of Imam Ali, and extracts constructive approaches corresponding to engaging with these characteristics. Research method was a descriptive-analytical method and ten key characteristics of the world were identified: the intermingling of truth and falsehood; diversity and multiplicity (of human beings); the fusion of suffering and pleasure (test-centeredness); a realm of constant transformation; a battleground for Satan; a domain for free will and choice; an abode of truth and duty; a domain of action and consequence; the interconnectedness of this world and the Hereafter; mutual influence and shared destiny between worlds. Then 32 guiding principles for constructive engagement with the world were obtained (such as: adopting truth-based criteria, strengthening wisdom and discernment, assigning and accepting responsibility in accordance with individual talents and capacities, anticipating and understanding the philosophy of hardship, regulating desires, mutual supervision and accountability, the collective pursuit of truth, faithful unity, and collaborative, benevolent participation).

کلیدواژه‌ها [English]

  • World
  • Knowledge of the World
  • Imam Ali
  • Nahj al-Balagha
  • Education
قرآن کریم
آمدی، عبدالواحد بن محمد (1366). تصنیف غررالحکم. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن ابی الحدید، عبدلحمید بن هبه اللّه (1404). شرح نهج‌البلاغه. قم: مکتبة آیت‌اللّه العظمی المرعشی النجفی.
ابن عقده کوفی، احمد بن محمد (1424). فضائل امیرالمؤمنین. قم: دلیل ما.
اکوان، محمد (1387). انسان و عوامل ساختار زندگی اجتماعی او در تفسیر المیزان. پژوهش دینی، (۱۶)، ۸۳-۹۸.
انصاری، صابر (1390). رساله‌ی دنیا در قرآن و تجلی آن در نهج‌البلاغه. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
پسندیده، عباس (1392). تعدیل کننده‌های واکنش در خوشایند و ناخوشایند براساس احادیث. علوم حدیث، 18(2)، ۵۰-۶۶.
پسندیده، عباس (1398). الگوی اسلامی شادکامی. قم: دارالحدیث.
جوادی آملی، عبداللّه (1388). ادب فنای مقربان. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبداللّه (1394). دانش و روش بندگی. قم: اسراء.
رستمیان، محمدعلی (1393). مسئولیت‌پذیری و وظیفه‌شناسی از دیدگاه قرآن و روایات اهل البیت. پژوهشنامهی حکمت اهل البیت، ۳۸(۱۴۵)، ۳۱-۵۰.
سبحانی‌نیا، محمدتقی (1392). رفتار اخلاقی انسان با خود. قم: دارالحدیث.
شریف رضی، محمد بن حسین (1414). نهج‌البلاغه. قم : دارالهجرة.
شه‌گلی، احمد (1398). مسئله‌ی تنوع در انسان (چیستی، حکمت و دلالت‌های تربیتی آن). مشکوه، ۳۸(۱۴۵)، ۱۰۲-۱۲۱.
صادق‌زاده، علیرضا و اعرافی، علیرضا، علم‌الهدی، جمیله، حسنی، محمد، باقری، خسرو، کشاورز، سوسن و احمدی، آمنه (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی. تهران.
طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه‌ی الاعلمی للمطبوعات.
طراز منفرد، فاطمه (1400). مرگ‌آگاهی و دلالت‌های تربیتی آن در افزایش آرامش با تکیه بر روایات معصومین علیهم‌السلام. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ۲۹(۵۳)، ۳۱-۶۴.
عبدالرحیمی، محمد و رضازاده، اکبر (1400). الگوی مفهومی آموزه‌های دنیاشناختی امام علی(ع) و راهکارهای تعامل با دنیا. بصیرت و تربیت اسلامی، ۱۸(57)، ۳۱-۷۶.
غلامی، ابوذر (1396). رساله‌ی بررسی رابطه‌ی صبر و آزمایش الهی در زندگی آدمی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآنی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران: دارکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1403). بحارالانوار. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1380). بهسوی خودسازی . قم: مؤسسه‌ی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1392). نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام. قم: مؤسسه‌ی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1396). نظریهی حقوقی در اسلام. قم: مؤسسه‌ی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1384). مجموعه آثار شهید مطهری. تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر (1375). پیام امام امیرالمؤمنین. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
موسوی، صادق (1426). تمام النهج‌البلاغه. بیروت: السید الصادق الموسوی.
میرزا محمد، علیرضا (1381). دنیا از منظر امام علی(ع). تحقیقات اسلامی، 1-2(30) ، ۱۹۵-۲۱۴.
نوروزی، رضا (1362). رساله‌ی دنیا در نهج‌البلاغه. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد. قم: دانشگاه قم.