نگاه نقادانه به جایگاه علوم تجربی در نظریة کاشفیت آیت‌الله جوادی آملی

حسن زرنوشه فراهانی؛ صابر خلیلی

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 1-22

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.212721.0

چکیده
  از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در معارف دینی، ارتباط علم و دین است که ابتدا در غرب مطرح شد و از آن‌جا به کلام اسلامی راه یافت و اختلاف نظرات فراوانی را پدید آورد. آیت الله جوادی آملی به عنوان یک فقیه فیلسوف و مفسر عالیقدر قرآن در کتب مختلف خود به این بحث پرداخته‌اند، و نظریة‌ خود را با عنوان «نظریة کاشفیت» مطرح نموده‌اند. این نظریه ...  بیشتر

پیدایش کثرات از واحد از منظر آکوئیناس و ملاصدرا

محمد ملائی؛ محسن فهیم؛ مجتبی جعفری اشکاوندی

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 23-44

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.213177.0

چکیده
  پیدایش کثرات از واحد، همواره از بدو شکل‌گیری فلسفه مورد توجه فلاسفه بوده است. توماس آکوئیناس و ملاصدرا نیز بر مبنای مبانی فلسفی و وجودشناختی خود، نظرات خویش را دربارة آن بیان کردند. اینکه چگونه موجودات کثیر از واحد بسیط نشئت گرفته است ذهن هر دو را به خود مشغول کرده است و باید همچون دیگر فلاسفه راهی برای آن می‌یافتند. این مقاله در نظر ...  بیشتر

تقریر، تبیین و ارزیابی نظریة صفات فعلی

سیده زهرا موسوی بایگی؛ سید محمد موسوی

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 45-66

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.211994.0

چکیده
  به عقیدة حکما شناخت حق تعالی، از بالاترین کمالات انسانی است.‌این شناخت متضمن ابعاد مختلفی است. یکی از جنبه‌های شناخت خداوند، شناخت صحیح صفات اوست.‌این نوشتار، با به کارگیری روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای، می‌کوشد تا به‌این پرسش پاسخ دهد که «آیا اتصاف حق تعالی، به صفات فعلی جایز است؟». به منظور پاسخ ...  بیشتر

پدیداری آفرینش‌های هنری بر اساس نظر نهایی در نفس شناسی صدرایی

علی بابایی؛ مهدی سعادتمند

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 67-84

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.220570.1028

چکیده
  اهل حکمت، هنر را زائیده نیروی خیال می‌دانند. در نظر ایشان استناد حقیقی هنر به این نیرو وابسته به وجود مستقل قوة خیال است. در حالی که مطابق نظر نهایی حکمت صدرایی که مبتنی بر وحدت نفس و کل‌القوا بودن آن است، همة قوا، عین‌الربط به نفس‌اند. بر این مبنا، پرسش از چگونگی آفرینش‌ آثار هنری از نفس چنین پاسخ داده می‌شود که؛ خیال، شأنِ نفس و ...  بیشتر

تأویل در ‌اندیشة ابن عربی و ابن‌سینا

مسعود حاجی ربیع

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 85-102

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.220486.1025

چکیده
  نویسنده ‌ این اثر در مقام طرح‌اندیشة ابن‌سینا(416- 359 ق) در باب چیستی، چرایی، مبانی، قلمرو و چگونگی تأویل و تبیین عرفانی آن است. نزد ابن‌سینا تأویل بر عمل زدودن حجاب از چهرة حقیقت برای رسیدن به چهرة ناب آن اطلاق می‌شود که در خواب و دین پیاده می‌شود. چرایی تأویل را ذات پیچیدة حقیقت و نیاز انسان به شکافتن آن موجه می‌کند. عارف بر اساس آموزة ...  بیشتر

الهیات سلبی قاضی سعید قمی و معضل تعطیل

شمس الله سراج؛ جواد نظری؛ مجید ضیایی

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 103-122

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.212515.0

چکیده
  بنابر الهیاتِ سلبیِ قاضی سعید، خداوند فاقد هرگونه صفتی ـ اعم از صفت عین ذات یا زائد بر ذات ـ است و بین او و مخلوقاتش هیچ گونه سنخیتی نیست، لذا الفاظی که بر خالق و مخلوق حمل می‌شوند در مخلوقات دارای معنای ایجابی هستند اما در خداوند معنای سلبی می‌دهند، به عنوان مثال، موجود بودن او همان معدوم نبودن اوست. لذا ما از او هیچ گونه درکی جز درک ...  بیشتر

بررسی نحوة مواجهة تفسیری علامه طباطبایی و محمد شحرور با نظریة فرگشت انسان

طاهره یزدانی احمدآبادی؛ فرهاد زینلی بهزادان

دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1400، صفحه 123-142

https://doi.org/10.52547/jipt.2021.212698.0

چکیده
  محمد شحرور در روشی مشابه با علامه طباطبایی بهرة‌‌ زیادی از قابلیت آیات در تفسیر خود برده است. این دو مفسر از نظریات علمی جدید غافل نبوده و در تفسیر آیات قرآن کریم متعرض این نظریات هم شده‌‌اند. نظریة «انتخاب طبیعی» داروین که امروزه با عنوان «نظریة ترکیبی فرگشت» مورد پذیرش زیست‌شناسان  قرار گرفته، توجه این دو مفسر را ...  بیشتر