هیولای اولی ، معقول اول یا ثانی فلسفی در حکمت متعالیه؟

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه شیراز

2 هیئت علمی دانشگاه شیراز

چکیده

در‌بارة‌ اقسام جواهر نظرات متفاوتی ارائه شده است‌. یکی از علل اختلاف نظرها این است که برخی هیولی را داخل در جواهر می‌دانند و برخی آن را داخل نمی‌دانند‌. ابن‌سینا هیولی را وجودی خارجی دانسته و براهینی را در اثبات وجود آن بیان می‌کند. پیش از ملاصدرا افرادی مانند ابوالبرکات و شیخ اشراق و خواجه نصیر الدین طوسی و پس‌از او افرادی مانند استاد مطهری و آقای مصباح یزدی وجود آن را مردود می‌دانند‌. اگرچه مشهور این است که ملاصدرا نظر مشاء را در مورد هیولی می‌پذیرد، اما با جمع بندی نظرات خاص او در مورد هیولی مانند عدمی بودن‌، معقول بودن‌، عدم علیت هیولی نسبت به صورت‌، انتزاع هیولی از نقص وجود صورت و ... و همچنین با توجه به اصولی مانند اصالت وجود و تشکیک وجود می‌توان دریافت نظر نهایی ملاصدرا در مورد ماده یا هیولی این است که هیولی معقول ثانی فلسفی است‌.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Primal Matter: first intelligible or secondary intelligible in transcendent philosophy?

نویسندگان [English]

  • Gholamreza Shameli 1
  • ghasem kakaie 2
  • mohammad bonyani 2
1 PhD student of Shiraz University
2 Faculty of Shiraz University
چکیده [English]

There are different opinions about the Primal Matter among slamic philosophers. On the types and numbers of substances have been presented various views. One of the reasons for this disagreement is that some put Primal Matter among substances And others do not this. People like Abu al-Barakat Baghdadi and Sheikh Ishraq and at the present time , People like Motahari and Mesbah consider it to be rejected. although Sadr al-Motaalehin Shirazi explains in detail about Primal Matter and it is famous that he accepts it but by summing up his particular views on Primal Matter such as the non-existence of Primal Matter and inteligible and non-causality for it in relation to Form and abstraction Primal Matter of form and … As well as according to the principles such as the primacy of existence ,existential gradation and of the Division of self-subsistent existence and connective being, It can be seen that in terms of Mulla Sadra Primal Matter is secondary intelligible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Primal Matter
  • form
  • substance
  • connective being
  • self-subsistent existence
  1. ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله، الشفا (‌الهیات‌)‌، به تصحیح ابراهیم مدکور‌. قم‌، مکتبه آیت الله مرعشی
  2. نجفی، ‌1404‌ق‌‌.
  3. بغدادی، ابوالبرکات، المعتبر فی الحکمه‌،3 جلد، اصفهان‌، دانشگاه اصفهان، ‌1373‌.
  4. بهمنیار بن مرزبان‌، التحصیل‌، تهران‌، انتشارات دانشگاه تهران، ‌1375‌.
  5. جوادی آملی، عبدالله‌، توحید در قرآن‌، قم‌، اسراء، ‌1395‌.
  6. ______ ‌، رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه‌،20 جلد، قم‌، مرکز نشر اسراء، ‌1393‌.
  7. سهروردی، شیخ شهاب الدین‌، مجموعه مصنفات‌، 4 جلد، به تصحیح و مقدمه هانرى کربن و
  8. سید حسین نصر و نجفقلى حبیبى‌، تهران‌، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ‌1375‌‌‌.
  9. صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم‌، الحاشیه علی الالهیات الشفا‌، قم‌، بیدار، بی‌تا‌.
  10. ______ ‌، الحکمـة المتعالیـة فی الاسفار العقلیـة الاربعـة‌، 9 جلد، بیروت‌، داراحیاء التراث
  11. العربی، ‌1981‌م‌‌.
  12. ______ ‌، شرح الهدایـة الاثیریـة‌، بیروت‌، مؤسسة التاریخ العربی، ‌1422‌ق‌.
  13. ______ ‌، المبداء و المعاد‌‌، تهران‌، ‌انتشارات انجمن حکمت و فلسفه ایران‏، ‌1354‌.
  14. ______ ‌، مجموعه الرسائل التسعه، قم‌، مکتبه المصطفوی، ‌1302‌ق‌‌.
  15. ______ ‌، مجموعه رسائل فلسفی‌، تهران‌، حکمت، 1420‌ق‌.
  16. طباطبایی، سید محمد حسین‌، بدایـة الحکمـة‌، قم‌،‌ مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعـة
  17. المدرسین، ‏ بی‌تا‌.
  18. ______ ‌، نهایـة الحکمـة، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعـة المدرسین، بی‌تا‌.
  19. طوسی، خواجه نصیر الدین، شرح اشارات و تنبیهات‌، 3 جلد، قم‌، نشرالبلاغه، ‌1375‌.
  20. عبودیت، عبد الرسول‌، درآمدی به نظام حکمت صدرایی‌، 3 جلد، تهران‌، سمت، ‌1392.
  21. لوکری، ابوالعباس، بیان الحق بضمان الصدق‌، تهران‌،‌ مؤسسة بین المللی اندیشه و تمدن اسلامی،
  22. ‌1373‌.
  23. مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، 2 جلد، قم، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات
  24. اسلامی،1364.
  25. ______ ‌، تعلیقـة علی النهایـة‌، قم‌، ‌انتشارات مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی، ‌1393‌.
  26. ______ ‌، شرح الهیات شفا‌، 3 جلد، قم‌، انتشارات مؤسسة آموزشی پژوهشی امام خمینی،
  27. ‌1386‌.
  28. مطهری، مرتضی، اصول فلسفه و روش رئالیسم، 4 جلد، قم، صدرا، 1368 .
  29. ______ ‌، مجموعة آثار، 27 جلد، قم، صدرا، 1377 .
  30. میر داماد‌، مجموعه مصنفات‌، 2 جلد، به اهتمام عبد الله نورانی‌، تهران‌، انتشارات انجمن آثار و
  31. مفاخر فرهنگی، ‌1385- 1381.