روایات در تفسیر اطیب البیان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دانشگاه آزاد واحد تهران شمال

2 هیئت علمی دانشگاه ازاد اسلاامی واحد تهران شمال

چکیده

اطیب البیان فی تفسیرالقرآن تفسیری شیعی وبه زبان فارسی است نوشته آیت الله سیدعبدالحسین طیب متوفی تیرماه سال1370( هشتم محرم 141ه ق).هرچندازنظرمؤلف،برخی اخبارتفسیری مفید یقین نیست ونیز حجیت اخبار آحاددرغیراحکام از نظروی معلوم نیست؛بااین حال درجای جای این تفسیرروایات وارده ازائمه معصومین علیهم السلام به گونه ای گسترده به چشم می خوردو مفسر ذیل بعضی آیات،شأن نزول و قصه های مربو ط به آن راذکر میکندواز بیان روایات نامعتبر پرهیز می نماید .وی در تفسیر آیات ظاهرالدلاله که شامل نصوص و ظواهر می باشند،به همان ظاهراکتفا میکندودربیان آیات غیرظاهر الدلاله وبرای دستیابی به  بواطن آیات قران از بیانات خاندان نبوت و عصمت و طهارت بهره می برد وچنانچه درابتدای کتاب تفسیری خود ذکر می کند ،روایات وارده ازمعصومین رابه عنوان منبعی معتبر برای  تفسیرخودقرارداده واز روایاتی که موافق باظاهرآیه هستند دربیان معنای واژگان یابیان مرادآیه ونیزدرتفسیروبخصوص طرح مباحث کلامی استنادمیکند.روایات تفسیری ظاهرأمتعارض باآیه ازنظرایشان شامل مصادیقی ازمفهوم آیه،حمل بر معنای باطنی (تأویل)، تقیید، تخصیص وتبیین آیه  میباشند،بااین همه معتقدست که دربیشتر مواردروایات تفسیری  ناظر به مصادیقی از مفهوم آیه می باشد و به روایات تفسیری به عنوان رافع ابهام ومبین متشابهات استناد می نماید و در مجموع آنچه از بررسی کتاب اطیب البیان به دست می آید اینست که مرحوم طیب را نمی توان در زمرة مفسرین روایی محض محسوب نمود. برخورد مفسرباروایات ورویکردهای خاص وی نسبت به روایات تفسیری وروایات کلامی موضوع موردبحث وبررسی دراین مقاله می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

the Narrations in Tafsir Atyab-ol-Bayan Abstract

نویسندگان [English]

  • zeinab vatani 1
  • hamidreza mostofid 2
1 Graduated from Azad University, North Tehran Branch
2 Faculty of Azad University, North Tehran Branch
چکیده [English]

Atib-ol-Bayan is an interpretation in Shia in Persian written by Ayat-ol-Allah Seyed Abdolhossein Tayeb who passed away on June, 1991. Although according to the author, some of the interpretational news are not to be assured of and also, the accuracy of the prophet Mohammad traditions is not traceable, every now and then narrations related to Emam (peace be with them) is abundant and narrations related to some of them is mentioned and invalid ones are not to be said. In interpretation of the verse of Zaher-ol-Dalaleh, which includes appearances and provisions, he is satisfied with the appearance and takes advantage of ahl-al-bayt and the holy prophet's narrations for achieving the essence of the verses of the holy Quran. As he states at the beginning of his interpretational work, narrations from the Emam are a trustworthy resource for his interpretation and he refers to narrations which are compatible with the verse in stating the meaning of the words or intention of the verse. According to him, interpretational narrations which are apparently contractive with the verse are indicators of the concept of the verse; however, he believes that in most of the cases, interpretational narrations indicate indicators of the concept of the verse and refers to them for eliminating ambiguity. To sum up, Tayeb could not be considered as merely reliable interpreters. The way the interpreter deals with narrations and his specific methods toward interpretational narrations is the topic being debated in the current essay.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Atyab-ol-Bayan
  • interpretational narrations
  • validity of the narrations
  • innocent
  • indicators
  • essence of the word
  • statement
  1. منابع و مآخذ
  2. قرآن کریم
  3. ابن بابویه ،محمدبن علی(صدوق)،من لایحضره الفقیه ؛ جلد3،انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، (1413ق)
  4. ابو الفتوح رازی ،حسین،، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن جلد 7، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ، (1408ق)
  5. بلاغی نجفی ، محمد جواد ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن ، جلد 1 ، بنیاد بعثت، (1420ق)
  6. بحرانی،هاشم،البرهان فی تفسیرالقرآن ،جلد1، بنیادبعثت ،(1416ق)
  7. حاجی اسماعیلی ، محمد رضا ، روش شناسی تفسیر اطیب البیان ؛(بهار و تابستان 1392 ش ) نشریه تفسیر وزبان قرآن ،شماره1
  8. خرمشاهی ، بهاء الدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران ،دوستان وناهید (1377ش)
  9. رهبری،حسن، سیری در اطیب البیان؛فصلنامه پژوهش های قرآنی (بهار 1387 ش)
  10. طباطبایی،محمدحسین؛المیزان،جلد1و2و6،موسسةالاعلمی للمطبوعات،1402ق
  11. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن ؛جلد 1و2 و3،انتشارات ناصرخسرو ،(1372ش)
  12. ____،مترجمان ترجمه مجمع البیان فی تفسی القرآن،فراهانی(1360 ش)
  13. طریحی ،فخر الدین ، مجمع البحرین ؛ جلد 2 ،مرتضوی ،(1375 ش)
  14. طوسی،محمدبن الحسن،تهذیب الاحکام؛جلد2،دارالکتب الاسلامیه،تهران، (1407ق)
  15. طیب،عبدالحسین اطیب البیان فی تفسیر القرآن، جلد1،2،3،4،14، انتشارات اسلام، (1378ش)
  16. ____ ، کلم الطیب ، انتشارات کتابخانه اسلام،(1362ه ش)
  17. عقیقی بخشایشی،عبدالرحیم،طبقات مفسران شیعه،نویداسلام،چاپ سوم (1382ه ش)
  18. عیاشی،محمدبن مسعود،کتاب التفسیر؛جلد1،چاپخانه علمیه، تهران(1380ق)
  19. علوی مهر ،حسین ،روشها و گرایشهای تفسیری،اسوه ،قم ( 1381 ش )
  20. کشی، محمد بن عمر ، رجال الکشی– اختیار معرفة الرجال (مع التعلیقات میر داماد استر آبادی) ؛ قم،چاپ اول (1363ش)
  21. کلینی،محمدبن یعقوب؛الکافی،جلد7،دارالکتب الاسلامیة،تهران(1407ق)
  22. مجلسی محمدباقر؛بحار الانوار،جلد2دارإحیاءالتراث العربی (1403ق)
  23. محمدی یدک ، علی ، طبقه بندی تفاسیر شیعه براساس روشهای تفسیری، فصلنامه 7 آسمان ، شماره 49 (بهار 1390ش )
  24. مکارم شیرازی ناصر،تفسیر نمونه ؛جلد1،دارالکتب الاسلامیه،تهران ،(1374ش )
  25. نصیری،محمدرضا؛اثر آفرینان،انجمن آثارو مفاخر فرهنگی(1377ش)
  26. منابع اینترنتی و نرم افزاری
  27. www.noorlib.ir پایگاه مجلات تخصصی نور
  28. www.noormagz.ir کتابخانه دیجیتال نور
  29. www.ghbook.irکتابخانه دیجیتال قایمیه
  30. نرم افزار جامع الاحادیث
  31. نرم افزار جامع التفاسیر نور