حاکمیت اسمای الهی و ساحت شناسی آن در عرفان ابن عربی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی، گروه عرفان اسلامی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دانـشجوی دکتـری رشتـه عـرفان اسلامی و اندیشه امام (ره)، گروه عرفان اسلامی، دانشکده ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران (نویسندة مسئول)

چکیده

ممکنات چون دارای مرتبه و تعین و ظهور خاص هستند، بر هر یک از این تعینات، اسمایی  حاکم است که مبدأ ظهور هر عینى و مبدأ رجوع به اصل هر مظهرى، همان اسم‏ حاکم‏ بر آن مظهر است که آن را ربوبیت می‌کند. در نظام آفرینش نیز به فیض حکیم مطلق، اسمایی بر دنیا و آخرت، بر دهر و بر شرایع نازل از جانب حق تعالی، حاکم است که این اسمای حاکم، دولت‌هایی دارند و دولت برخی از آنها، پایان‌ناپذیر و برخی پایان‌‌پذیراست. اسمایی که دولت آنها پایان می‌پذیرد؛ یا تحت ربوبیت اسمای دیگر که محیط بر این اسم هستند، قرار می‌گیرند یا رجوع به ذات می‌نمایند. اسم حاکم بر هر انسان نیز، اسمی‌ حاکم و غالب در بین اسمای عین ثابت اوست که از آن به "صراط مستقیم" او یاد شده است، لذا انسان سالک می‌تواند با تخلق، تحقق و فنای در اسم حاکم خود، به مراتب کمالی‌اش دست یابد. البته انسان به دلیل جامعیت نوع انسان، در هر مرتبه یا هر عالمی‌که باشد، تحت تأثیر اسمای حاکم در مرتبه از نظام آفرینش نیز قرار می‌گیرد و اما در بین اسمای، اسم اعظم "الله"، مختص به انسان کاملِ مکمل یا همان حقیقت محمدیه(ص) دارد که مستجمع جمیع اسمای جمال و جلال الهی است که در آن ساحت، هیچ اسمی‌بر اسم دیگر غلبه ندارد و این هیئت کامل الهی، در نهایت اعتدال اسمایی است. این مقام ازلی و ابدی، اختصاص و حصر در حضرات محمدیین(ع) دارد. لذا انسان کامل، به تبع مظهریت "الله ذاتی" بودن، مبدأء، مرجع و واسطة ظهور همة اسمای حاکم است و بر آنها سمت سیادت و ربوبیت دارد و خلیفة مطلق حضرت حق تعالی در همه مراتب هستی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Sovereignty of Divine Names and their Topography in the Mysticism of Ibn Arabi

نویسندگان [English]

  • Amir Javan Arasteh 1
  • Hossein tahmaseb kazemi 2
1 Faculty member, Department of Islamic Mysticism, Faculty of Religions, University of Religions and Religions, Qom, Iran
2 Doctoral student of Islamic Mysticism and Imam's Thought (RA), Department of Islamic Mysticism, Faculty of Religions, University of Religions and Religions, Qom, Iran (Responsible Author)
چکیده [English]

As all possible beings have a special order, determination, and emergence, each of these determinations is governed by a noun that is the origin of its emergence. It is the sovereign name that determines and governs the being’s manifestation.  In the system of creation, by the grace of the Almighty, there is a name ruling over this world and the hereafter, over the past, and over the laws revealed by the Divinity. These ruling names have governments which are endless for some and finite for some others. The names whose governments end are subordinated to other names or return to the essence of Supreme Being. The name that governs a human being is also the ruling and dominant
name among his constant names, which is referred to as his "straight path". Therefore, the right path seeker, by taking on or determining and annihilating in his ruling name can achieve his levels of perfection. Of course, due to the comprehensiveness of the human species, in any order or in any world, man is also influenced by the ruling names in the order of the creation system. Among all names, the Exalted Name “Allah” belongs to the domain of the perfect man who is the epicenter of totality of all the names of God's beauty and glory; in this domain, no name prevails another, and this perfect divine body is in extreme moderation of all names. This ancient and eternal position is exclusive and limited to the Prophet Muhammad (p.b.u.h). Therefore, the perfect human being, in accordance with his divine essence is the origin, reference and medium of the appearance of all the sovereign names and has the position of sovereignty and lordship over them, and is the absolute caliph of the Most High in all levels of existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emanation
  • Aʿyān Thābita
  • Mystic name
  • The Rule and Sovereignty of Names
قرآن کریم
نهج البلاغه، محقق صالح صبحی، قم، نشر هجرت، 1414ق.
آشتیانی، سیدجلال‌الدین، شرح مقدمة قیصرى بر فصوص الحکم، تهران، امیر‌کبیر، 1370.
ابن‌بابویه (صدوق)، محمدبن‌على،  التوحید، تصحیح سید هاشم ‏حسینى طهرانی، قم، جامعۀ
  مدرسین، 1402.
ابن‌عربی، محی‌الدین، انشاء الدوائر، به کوشش نیبرگ، لیدن، 1297ق.
ابن‌عربی، محی‌الدین، الفتوحات المکیـة فی معرفــة الأسرار المالکیــة و الملکیــة، بیروت، دار
   صادر، بی‌تا.
ابن‌عربی، محی‌الدین، فصوص الحکم، تهران، انتشارات الزهراء(س)، 1370.
ابن‌عربی، محی‌الدین،کشف المعنى عن سر اسمای اّﷲّ الحسنى، ترجمه و شرح: على زمـانى
  قمشه‌ای، تهران، مطبوعات دینى، 1383 .
ابن‌عربی، محی‌الدین، فتوحات مکیه، ج1، ترجمـه و تعلیـق: محمـد خواجـوی، تهـران، انتشـارات
   مولى، 1388 .
ابن‌عربی، محی‌الدین، انشاء الدوائر و عقلـة المستوفر، تهران، مؤسسة نشر شمس تبریزی، ، 1387 .
ابن‌عربی، محی‌الدین،کتاب المسائل با مقدمه و تصحیح و ترجمه و تعلیق محمد دامادی، تهران،
   مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370.
بونى احمد بن على، شمس المعارف الکبرى، بیروت، موسسة النور للمطبوعات، 1385.
جامى عبدالرحمن، نقد النصوص فى شرح نقش الفصوص، تهران، سازمان چاپ و انتشارات
   وزارت ارشاد اسلامى، 1370.
جوادی آملی،  تفسیر تسنیم، ج3، قم، نشر اسراء، 1381.
خمینى، روح الله، مصباح الهدایـة إلى الخلافـة و الولایـة، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام
   خمینى، مقدمة علامه سید جلال‌الدین آشتیانی، 1376.
خمینى، روح‌الله، التعلیقـة علی الفوائد الرضویـة، تهران، مؤسسة تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره)،
   بی‌تا.
خمینى، روح الله، چهل حدیث‏، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1380.
سبزوارى، ملا هادى ، شرح الاسمای الحسنى، دانشگاه تهران، تهران، 1372.
شیرازی صدراالمتالهین، عرشیه، تهران، مولى،1361.
صائن الدین على بن ترکه، تمهید القواعد، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالى،
   1360.
طباطبایی، سید محمدحسین، ترجمۀ تفسیر المیزان،‏ ترجمۀ سید محمدباقر موسوى همدانى، قم‏،
   جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، دفتر انتشارات اسلامی‏‫، 1374.
طاهر زاده اصغر، شرح فصوص الحکم، اصفهان، لب المیزان، 1399.
قمشه اى، محمد رضا، مجموعة آثار آقا محمدرضا القمشه‌اى، کانون پژوهش، اصفهان، 1378.
قونوی، صدرالدین، فکوک، ترجمة محمد خواجوی، تهران، مولى، 1371.
قونوی، صدرالدین، رسالـة النصوص، تصحیح: نصرالله پورجوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی،
  1362.
قیصری، داود بن محمود، شرح فصوص الحکم قیصری، به کوشش سیدجلال آشتیانی، تهران،
  نشر علمی ‌و فرهنگی، 1375.
قیصری، داود بن محمود، رسائل قیصرى، مؤسسة پژوهشى حکمت و فلسفة ایران، تهران، 1381.
کاشانی، عبدالرزاق، إصطلاحات الصوفیه، تحقیق: محمد کمال ابراهیم جعفر، قم، بیدار، 1370.
قیصری، داود بن محمود، شرح فصوص الحکم، چ4، قم، بیدار،  1370 .
مجلسی، محمدباقر،  بحارالأنوار، سیدجواد علوی، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، 1322.