نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
2 کارشناس ارشد کلام تطبیقی
چکیده
غزالی در سیر حقیقتطلبی خویش پس از کلام، فلسفه و باطنیه به طریقة صوفیه روی میآورد. وی مرتبة صوفیان را تا جایی ارتقا میدهد که عقل توان درک آن را ندارد و همة حرکات و سکنات آنان را مقتبس از نور نبوت میداند. از این رو، برخلاف متکلمان، فلاسفه و باطنیه، انتقاد مهمیرا متوجه آنان نمیکند. البته او خود در رتبة عارفان بزرگ قرار نمیگیرد و فاقد بسیاری از تجارب ایشان است. آثار عرفانی او نیز بسیار ضعیف تر از عرفای دیگر است. هر چند تربیتی صوفیانه داشته و در محیطی صوفیانه پرورش یافته ولی وجود پیر و مرشد که به اذعان خود او از لوازم سیر و سلوک عارفانه است در زندگیاش گزارش نشده است. وجود چنین گرایشها و عواملی صوفی دانستن غزالی را دچار شک و تردید میکند.
کلیدواژهها
- قرآن کریم.
- آشتیانی، سید جلال الدین، نقدی بر تهافت الفلاسفه غزالی، قم، مؤسسة بوستان کتاب،
- ابراهیمیدینانی، غلامحسین، منطق و معرفت در نظر غزالی، تهران، امیرکبیر، 1370.
- بهارنژاد، زکریا، ابن عربی و نظریه وحدت وجود،تهران، انتشارات دانشگاه شهید
- بهشتی، 1389.
- زرینکوب، عبدالحسین ، فرار از مدرسه، تهران، امیرکبیر، 1356.
- ______،جستجو در تصوف، تهران، امیرکبیر، 1363.
- سروش، عبدالکریم، قصة ارباب معرفت، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط، 1379.
- غزالی، ابوحامد، المنقذ من الضلال، ترجمة صادق آئینه وند،تهران، امیرکبیر،1360.
- ______، المنقذ من الضلال و المنصح بالاحوال، تحقیق و دراسه، الدکتور سمیح و
- غیم، بیروت، دارالفکر اللبنانی، 1993.
- ______، احیاء علوم الدین، ج1و3و4 بیروت، دارالمعرفه، 1982.
- ______، احیاء علوم الدین، ج1، ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی، تهران، انتشارات
- علمیو فرهنگی، 1364.
- ______، احیاء علوم الدین، ج3، ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی، تهران، انتشارات
- بنیاد فرهنگ ایران، 1351.
- ______، احیاء علوم الدین، ج4، ترجمة مؤیدالدین محمد خوارزمی، تهران، انتشارات
- بنیاد فرهنگ ایران، 1351.
- ______، میزان العمل، خرج آیاته و احادیثه و وضع حواشیه: احمد شمسالدین،
- بیروت، دار الکتب العلمیه، 1989.
- ______، مکاشفه القلوب، ضبط و صحح الشیخ عبد الوارث محمد علی، بیروت،
- دارالکتب العلمیه، [بیتا].
- ______، مکاتیب فارسی غزالی (فضائل الانام من رسائل حجه الاسلام)، تصحیح:
- عباس اقبال، تهران، امیرکبیر، 1362.
- ______، ایهاالولد، ترجمة باقر غباری، تهران، نشر جهاد دانشگاهی، 1364.
- ______، الاربعین فی اصول الدین، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1988.
- ______، الجام العوام عن علم الکلام، تصحیح و تعلیق و تقدیم: محمد المعتصم بالله
- البغدادی، بیروت،دارالکتاب العربی، 1985.
- ______، مشکاه الأنوار، ترجمة سید ناصر طباطبایی، تهران، مولی، 1389.
- کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمة اسدالله مبشری، تهران، امیرکبیر، 1361 .
- محمدی وایقانی،کاظم ، غزالی در جستجوی حقیقت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد
- اسلامی، 1382.
- همایی،جلالالدین،غزالینامه،چ2، تهران، فروغی، 1342.
- یثربی، سید یحیی، نقد غزالی (تحلیلی از خردورزی و دینداری امام محمد غزالی)،
- چ2،تهران،کانون اندیشهجوان، 1386.
- ______، عرفان نظری،