میرداماد و وجود و ماهیت

غزاله نویسی؛ رضا اکبریان

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  در ‌این مقاله دیدگاه میرداماد در خصوص وجود و ماهیت و رابطة آن دو بیان می‌‌‌گردد و ضمن مشخص شدن موضع صریح او در خصوص اصالت ماهیت، افکار‌این فیلسوف بزرگ اصالت ماهیتی در مورد معنا و نیز جایگاه هستی‌شناسانه وجود و ماهیت و‌ اینکه با چه نظری می‌‌توان به اعتباریت وجود قائل شد و ماهیت اصیل چگونه است، روشن می‌‌گردد. در حقیقت‌این مقاله ...  بیشتر

وظیفه‌گرایی و اصل مسئولیت معرفتی در دنیای سایبری

حسین زحمتکش؛ یعقوب جوادی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  یکی از بارزترین ویژگی‌های عصر اطلاعات و شبکه‌های ارتباطاتی، انفجار اطلاعات و رشد بسترهای جدید دستیابی به اطلاعات است. بی‌تردید، یکی از اصلی‌ترین محمل‌های مطرح برای نیل به داده و به تبع آن حصول به اطلاعات و شکل‌گیری باورها‌، دنیای مجازی‌اینترنت است. بانگاهی به ملزومات مطرح در دنیای سایبری، می‌توان دریافت که تعریف سنتی از معرفت ...  بیشتر

رابطة علم و دین در مسئلة پیدایش انسان از دیدگاه تفسیر المنار و المیزان

علیرضا قائمی نیا؛ محسن آزادی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  امروزه بررسی مناسبات میان علم و دین در گرو تعیین موضع در قبال مسئلة پیدایش انسان است. نسبت میان آموزه‌های قرآنی و یافته های تجربی در این مسئله، پرسشی است که علامه طباطبایی و رشید رضا در تفسیر آیات مربوط به انسان و پیدایش او درصدد پاسخ به آن برآمده‌اند. در این میان مؤلف المنار در تلاش هرچه بیشتر برای برقراری و اعلام هم‌نوایی کامل میان ...  بیشتر

تأثیر انسان‌شناسی برحکومت دینی از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی زید عزه

محمدمهدی باباپور گل افشانی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  یکی از محورهای بنیاد دینی حکومت، مبانی آن است و نوع نگرش به این مبانی، حکومت‌ها را از هم متمایز می‌کند. انسان‌شناسی یکی از این مبانی است که در این نوشتار ضمن تبیین روش‌های مختلف انسان شناسی و ابعاد و مراتب وجودی انسان، به تأثیر آن بر هر یک از قوانین حکومت دینی، حاکمان این حکومت و مردم در حکومت مبتنی بر دین پرداخته خواهد شد. کانون تبیین‌های ...  بیشتر

گفتمان اصلاحگرایی یا اعتزال معاصر رویکردی انتقادی به ادعای وجود مکتب نو معتزله

سهیلا پیروزفر؛ محمدحسن رستمی؛ حسن سرنوشه فرهانی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  گفتمان اصلاحگرایی مبتنی بر عقلانیت و مبارزه با اندیشههای تقلیدمحور حاکم بر جهان عرب توسط سیدجمالالدین و محمد عبده باعث شده که برخی، آنها را منتسب و متمایل به اندیشههای عقلگرای معتزله بدانند و در امتداد اندیشههای آنها نیز مکتب نومعتزله یا احیای مجدد اندیشههای اعتزالی را ببینند. در‌این مقاله، ابتدا با رویکردی انتقادی خاستگاه مطرحشده ...  بیشتر

علل ارسطویی از منظر فلاسفة دورة یونانی‌مآبی

مریم سالم

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  رواقیـون که کمی‌‌بعـد از ارسـطو در آتـن، به تـرویج نظـریات فلسـفی خـود پرداختند، نظریة علیت را پذیرفتند و آن را اصلی اساسی در فلسفة طبیعی و اخلاقی خود‌به‌شمارآوردند، اما نه به همان صورت که ارسطو آن را تبیین کرده بود. نه تنها تعریف و تصور آنها از علیت متفاوت بود، بلکه نظریة علل اربعه را نیز نپذیرفتند و همچون حکمای پیشا سقراطی، فقط ...  بیشتر

"حرکت مکانی" از نظر ابن‌سینا و ابوالبرکات بغدادی

عبدالرسول عمادی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1393

چکیده
  حرکت مکانی به تأکید ابن‌سینا و ابوالبرکات بغدادی از اقدم انواع حرکات است. ابن‌سینا حرکت مکانی را تنها حرکت بر خط راست می‌‌داند و حرکت وضعی را حرکت مکانی نمی‌‌داند، زیرا از نظر او حرکت مکانی حرکتی است که در آن متحرک از مکان خود به طور کامل خارج می‌‌گردد و در حرکت وضعی تنها موقعیت اجزای جسم نسبت به اجزای مکان تغییر می‌‌کند و در مجموع ...  بیشتر