The Study of Criterion of Instrumentality of a Science from a Logical Perspective

Document Type : Scientific-research

Authors

1 qom university

2 The Iran Research Institute of Philosophy

Abstract

In one classification, all of the sciences are divided into instrumental and original. Sciences such as logic, the principles of jurisprudence and algebra are classified as instrumental sciences, and other sciences such as philosophy, jurisprudence and arithmetic as the original ones. Instrumentality and originality are two terms that are in fact not defined clearly. To understand the criterion which distinguishes these two sciences, one must rely on the common sense of the scientologists of the two terms. Different sciences have a cooperative relationship with each other and in solving the issues of one science other sciences are involved; however, the use of one science in another cannot be regarded as a criterion of instrumentality of that science. Also, personal aims of the creators and users of the sciences cannot be a true criterion for this categorization.   In the present article, by rejecting personal opinion and relativity, a general criterion for a science to be instrumental is presented.  The main benefit of a science because of which the wise agree on its necessity in the body of human knowledge can be a criterion for this classification. In this article, the science of logic as an instrumental science has been the focus of discussion, although the criteria presented has nothing to do with logic.

Keywords

References

  1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الإلهیات من کتاب الشفاء،حسن حسن‌زاده آملی، مصحح، قم- ‌ایران،
  2. دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم، ۱۳۷۶.‬‬‬‬‬‬‬‬
  3. _____، الشفاء(ابراهیم بیومی مدکور، سعید زاید، احمد فؤاد اهوانی، طه حسین پاشا، و ابوالعلاء
  4. عفیفی، محققین)، قم، کتابخانة عمومی‌ایت‌الله‌ مرعشی نجفی(ره)، ۱۴۰۵ق.‬‬‬‬‬‬‬‬
  5. انتظام، سید محمد، پیش‌فرض‌های فلسفی در علم اصول، قم، بوستان کتاب قم، ۱۳۸۴.‬‬‬‬‬‬‬‬
  6. انصاری، شیخ مرتضی، کتاب المکاسب(مجمع الفکر الاسلامی، کمیتة تحقیق تراث شیخ اعظم،
  7. محقق، قم- ‌ایران، المؤتمر العالمی بمناسبـة الذکری المئویـة الثانیـة لمیلاد الشیخ الأعظم
  8. الأنصاری، الأمانـة العامـة، ۱۴۱۵ق.‬‬‬‬‬‬‬‬
  9. ایزدی تبار، محمد، "ابزاری بودن منطق"، معارف عقلی، (1)، ص38-9، ۱۳۸۵.‬‬‬‬‬‬‬‬
  10. جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، (محمد باسل عیون سود، محقق)، بیروت – لبنان، دارالکتب
  11. العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، 1421ق.‬‬‬‬‬‬‬‬
  12. ‫حلی، حسن بن یوسف، الاسرار الخفیـة فی العلوم العقلیـة، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات
  13. اسلامی، 1379.‬‬‬‬‬‬‬‬
  14. _____، الجوهر النضید. قم، بیدار، 1371.‬‬‬‬‬‬‬‬
  15. _____، کشف المراد فی شرح تجرید الإعتقاد(حسن حسن‌زاده آملی، مصحح)، قم، جماعـة
  16. المدرسین فی الحوزة العلمیـة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1413ق.‬‬‬‬‬‬‬‬
  17. حیدری، محمد، معجم الأفعال المتداولـة و مواطن استعمالها، قم، المرکز العالمی للدراسات
  18. الاسلامیه، 1381.‬‬
  19. رازی، فخرالدین محمد، شرح عیون الحکمـة،(احمدعلی سقا و محمد حجازی، محققین)، تهران،
  20. موسسة الصادق علیه‌السلام، 1373.‬‬‬‬‬‬‬‬
  21. صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمـة المتعالیـة فی الأسفار العقلیـة الأربعـة،(هادی بن مهدی سبزواری، علی بن جمشید نوری، محمدحسین طباطبایی، علی بن عبدالله زنوزی، محمد بن معصوم علی مدرس زنجانی، اسماعیل بن محمد سمیع واحدالعین اصفهانی، و محمدرضا مظفر، محققین)، قم، مکتبه المصطفوی، 1368.‬‬‬‬‬‬‬‬
  22. طباطبایی، سید محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم،(مرتضی مطهری، محقق)، ج 6،
  23. تهران- ‌ایران، صدرا، 1383.‬‬‬‬‬‬‬‬
  24. _____، نهایـة الحکمـة ،(غلامرضا فیاضی، محقق)، ج ۱–4، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی
  25. امام خمینی (ره)، مرکز انتشارات، 1386.‬‬‬‬‬‬‬‬
  26. طوسی، خواجه‌نصیرالدین، شرح الاشارات و التنبیهات (مع المحاکمات)، قم، دفتر نشر الکتاب،
  27. بی‌تا.‬‬‬‬‬‬‬‬
  28. قطب‌الدین شیرازی، محمود بن مسعود، شرح حکمـة الاشراق (قطب‌الدین الشیرازی)،(مهدی
  29. محقق و عبدالله نورانی، محققین)، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1383.‬‬‬‬‬‬‬‬
  30. لاریجانی، محمد صادق، استدلال در اعتباریات‏. پژوهش‌های فلسفی کلامی، 24(6)، ص30-4،
  31. ‬
  32. لوکری، فضل بن محمد، بیان الحق بضمان الصدق (العلم الالهی)،(ابراهیم دیباجی، محقق)،
  33. تهران - ‌ایران، مؤسسة بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی مالزی (ایستاک)، 1373.‬‬‬‬‬‬‬
  34. مصباح یزدی، محمدتقی، رابطة علم و دین، (علی مصباح، محقق)، قم، انتشارات مؤسسة
  35. آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی (ره)، 1393.‬‬‬‬‬‬‬‬
  36. مظفر، محمدرضا، المنطق،(رحمت‌الله رحمتی، محقق)، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1374.‬‬‬‬‬‬‬‬
  37. مهران، محمد، "هویت منطق (منطق: دانش یا ابزار؟ صورت یا ماده؟)" ، (غلامرضا ذکیانی،
  38. مترجم)، اطلاعات حکمت و معرفت، (42)، 8-10، 1388.‬‬‬‬‬‬‬‬
  39. نائینی، محمدحسین، فوائد الاصول، (محمدعلی کاظمی خراسانی، آغا ضیاء عراقی، محقق)، ج
  40. -۱، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1376.‬‬‬‬‬‬‬‬

Files

Share

How to cite

Statistics