تبیین چیستی عمل متناظر با رابطه‌ی باور، منش و رفتار (با تکیه بر دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدرسی معارف دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار گروه معارف اسلامی دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

توجه به رابطه‌ی باور، منش و رفتار می‌تواند تعریف متفاوتی از عمل را بدست دهد. هدف این تحقیق نیل به تعریفی از عمل با توجه به این رابطه است که با روش توصیفی-تحلیلی دنبال می‌گردد. صدرا با قید «آگاهی مقدّم برعمل» عمل را ازفعل متمایز می‌سازد. آگاه‌سازی برعهده‌ی عقل عملی است که بواسطه‌ی عقل‌نظری، کلیات را ادراک می‌کند. سه‌مؤلفه‌ی هر یک از مقامات دین یعنی علوم، احوال و اعمال به اعتباری لواحق و به اعتباری سوابق هستند. تکرار اعمالِ مسبوق به آگاهیِ حاصل ازعقل‌عملی، موجب پیدایش ملکات واخلاق درنفس می‌شود وملکات، معرفت را درپی دارند. ثمره این معرفت، حال وملکه است که موجب صدورعمل می‌گردند. عمل مسبوق به معرفت بیشتر، ملکات راسخ‌تری را حاصل می‌سازد و باردیگر ملکات برعملکرد معرفتی نفس تأثیر می‌گذارد. ازاین نگاه، اعمال مُعِدّاتی برای حصول حکمت ومقدمه‌ی معرفتند. اعمال وملکات همگی به تصفیه‌ی قلب بازمی‌گردند که امری عدمی است ومعنای آن رفع مانع حاصل ازعوالم حواس، ازرسیدن به حقیقت است. ازاین رو نقش عمل دراین رابطه، تبعی وعرضی است و ذاتا و بالاصاله مقصود نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining what is the action corresponding to the relationship between belief, character and behavior (with an emphasis on the viewpoint of Mulla Sadra Shirazi)

نویسندگان [English]

  • seyede Zeynab Hosseini 1
  • Ebrahim Noei 2
1 Doctoral student of Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology and Religions, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Paying attention to the relationship between belief, character and behavior can give a different definition of action. The aim of this research is to reach a definition of action according to this relationship, which is followed by descriptive-analytical method. Mulla Sadra differentiates the action from the verb with the phrase "prior knowledge of the action". Giving knowledge is the responsibility of the practical intellect, which perceives the generalities through the theoretical intellect. The three components of each of the authorities of religion, i.e. science, state, and practice, are the introduction and the result. After practical reason creates awareness for us, we do actions repeatedly. This repetition creates queens and morals in the soul. After the queens, knowledge is created. The fruit of this knowledge is the present and the queen, which cause action to be issued. With the creation of a higher level of knowledge, actions are performed that make the queens of the soul more stable. Of course, these queens of the soul also affect the cognitive function of the soul. From this point of view, actions are a prelude to acquiring knowledge. The actions we do and the virtues our soul acquires help purify the heart from impurities and remove obstacles that do not allow us to access the truth. Therefore, the role of action in this relationship is secondary and transverse, and our actions are not inherently our intentions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • action
  • preliminaries of action
  • relationship of belief
  • character and behavior
  • knowledge
  • queens of the soul
  • Sadrul Matalhin Shirazi