چکیده

اگر به دسته‌بندی بی‌نظیر گزارة موجهة خونجی در کتاب کشف‌الأسرار، مراجعه کنیم با مجموعه‌ای 34 عضوی مواجه خواهیم شد. 15 گزاره از این مجموعه توسط منطق‌دانان پیش از خونجی بیان شده، اما 19 گزارة دیگر را او افزوده است. پیگیری چگونگی صورت-بندی این گزاره‌ها توسط خونجی این‌گونه می-نماید که وی در صورت‌بندی خود 2 گزاره را از قلم انداخته و 32 گزارة دیگر را که به دو دستة اصلی(دارای 13 عضو) و فرعی ( دارای 19 عضو) دسته‌بندی می‌شوند، صورت-بندی کرده است. در بخش نخست این مقاله، به شرح و توضیح این گزاره‌ها پرداخته شده است. منطق‌دانان جدید پس از مواجهه با گزارة موجهه، سعی کردند جهت گزاره را به صورت نمادین نمایش دهند. از جمله تلاش‌های صورت گرفته در این راستا، مساعی نیکولاس رشر است. اینکه می‌گوییم "تقریباً موفق بوده" به‌دلیل وجود کاستی‌هایی است که در این صورت‌بندی و دیگر صورت‌بندی‌ها وجود دارد؛ زیرا در گزارة موجهه علاوه بر "جهت"، قید دیگری نیز وجود دارد ( در این مقاله آن را "قید زمانی" نامیده‌ایم) که این صورت‌بندی‌ها در نمایش آن ناموفق بوده‌اند. در این مقاله طرحی نو درانداخته و با نظر به اینکه " زمان در قیود زمانی متغیر است،‌ پس از تعریف متغیر"t" ، صورت‌‌بندی‌ای به مراتب گویاتر از دیگران ارائه کرده‌ایم.