نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 دانش آموخته ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گروه فلسفة دین و فلسفة اسلامی

چکیده

نظریه ادراکات اعتباری علامه طباطبائی دیدگاهی است که بدون تردید مرتبط با مباحث کارکردهای ذهن و عقل است، اما مساله این است که با توجه به شناخت ما به معقولات سه گانه در فلسفه اسلامی (دو نوع معقول فلسفی و یک نوع معقول منطقی)، نظریه ادراکات اعتباری چه نسبتی می تواند با این ها داشته باشد، همچنین چه تقریرهایی از نظریه علامه در معاصرت ایشان و پس از او انجام گرفته است.در این مقاله با بررسی مبانی و علل پیدایش بحث معقولات در فلسفه اسلامی، همچنین تمایز این سه نوع معقول از یکدیگر، در پاسخ به دو سوال مذکور ضمن بیان دیدگاههای معاصر در این باره، این مطلب مورد بحث واقع شده است که ادراک اعتباری از کارکردهای عقل عملی است و به عنوان قسم دیگری از معقول پا به عرصه مباحث فلسفی گذاشته است.

عنوان مقاله [English]

no title

چکیده [English]

no

کلیدواژه‌ها [English]

  • no
  1. منابع:
  2. - ابن سینا، التعلیقات، بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی، 1404ق.
  3. - ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، به اهتمام محمود شهابی، تهران، دانشگاه تهران، 1339ش.
  4. - ابن سینا، رساله نفس، تصحیح دکتر موسی عمید، تهران: انجمن آثار ملی، 1331ش.
  5. - ابن سینا، الشفاء، الطبیعیات، الفن السادس، کتاب النفس، ج 2، قم: منشورات مکتبه آیه الله العظمی المرعشی النجفی، 1404.
  6. - ابن سینا، منطق الشفاء، قم: مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، 1405.
  7. - اصفهانی، محمدحسین، نهایه الدرایه، تحقیق احدی امیرکلائی و دیگران، قم، سیدالشهداء، 1374ش.
  8. - جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، قم، نشر اسراء، چاپ سوم، 1386 ش.
  9. - جوادی آملی، عبد الله، سرچشمه اندیشه، قم: نشر اسراء، چاپ اول، جلد 3، 1383ش.
  10. -حائری یزدی. مهدی. کاوشهای عقل عملی. تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. 1384.
  11. - حائری یزدی، مهدی، کاوشهای عقل نظری، تهران: امیر کبیر، 1361الف.
  12. - حائری یزدی، مهدی، علم کلی، تهران: حکمت، بی تا.
  13. - حائری یزدی، مهدی، هرم هستی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1361 ب.
  14. - سبحانی . جعفر. حسن و قبح عقلی یا پایه های اخلاق جاودان. نگارش: علی ربانی گلپایگانی.
  15. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. 1368 ش.
  16. - سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومه، قم: نشرناب، چاپ اول، 1379 ش.
  17. - سهروردی، شیخ شهاب الدین، مجموعه مصنفات، ج1، تحقیق هنری کربن، تهران: نشر انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1369ق.
  18. - صدرالمتالهین، الشواهد الربوبیه، تصحیح و تعلیق سید جلال الدین آشتیانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1360ش.
  19. - صدرالمتالهین، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم، 1981.
  20. - طباطبائی، محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا، 1362.
  21. - طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین، بی تا.
  22. - طباطبائی، محمدحسین، «اعتباریات»، در: رسائل سبعه، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، 1362.
  23. - طباطبائی، محمدحسین، رساله الولایه، طهران، بنیاد بعثت، 1360.
  24. - طباطبائی، محمد حسین، نهایه الحکمه، ترجمه و شرح: علی شیروانی، قم: موسسه بوستان کتاب، چاپ یازدهم، 1390.
  25. - فارابی. ابونصر محمد بن محمد. فصول منتزعه. تحقیق: فوزی متری نجار. بی جا. انتشارات الزهراء. 1405ق.
  26. - فنائی اشکوری. محمد. معقول ثانی (تحلیلی از انواع مفاهیم کلی در فلسفه اسلامی و غربی). قم: موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی. چاپ اول. 1375.
  27. - مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ سوم، جلد اول، 1367.
  28. - مصباح یزدی. محمد تقی. فلسفه اخلاق. تحقیق و نگارش: احمد حسین شریفی. تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1380.
  29. - مصباح یزدی، محمد تقی، ایدئولوژی تطبیقی، قم: موسسه در راه حق، جلد دوم، بی تا.
  30. - مطهری، مرتضی، انسان و ایمان، قم: انتشارات صدرا، بی تا.
  31. - مطهری، مرتضی، پاورقی مقاله ی اعتباریات اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم: انتشارات صدرا، 1362.
  32. - مطهری، مرتضی، جامعه و تاریخ، قم: انتشارات صدرا، بی تا.
  33. - مطهری، مرتضی، «جاودانگی و اخلاق»، در: یادنامه استاد شهید مطهری، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1360.
  34. - مطهری، مرتضی، جهان بینی توحیدی، قم: انتشارات صدرا، بی تا.
  35. - مطهری. مرتضی. شرح مبسوط منظومه. قم: انتشارات صدرا. 1368.
  36. - مطهری، مرتضی، فسلفه اخلاق، تهران: انتشارات صدرا، 1369.
  37. - مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، قم، نشر صدرا، چاپ هفتم، 1379ش.
  38. - مطهری، مرتضی، مقالات فلسفی، تهران: حکمت، 1366.
  39. - معلمی، حسن، رابطه هست ها و بایدها، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ دوم، 1384.
  40. - معلمی، حسن، مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی، تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1380.
  41. - یزدان پناه، سید یدالله، حکمت اشراق (گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب الدین سهروردی)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1389.