فلسفة اسلامی؛ تئوسوفی یا فیلوسوفی؟ (نزاع حائری و کُربن)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت‌علمی، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی

چکیده

این مقاله نزاع کُربن و حائری پیرامون اطلاق فیلوسوفی و تئوسوفی بر فلسفة اسلامی ‌در محافل غربی را می­کاود؛ از نظر کربن و پیروانش اطلاق فلسفه به معنای غیردینی و مصطلح آن در غرب بر فلسفة اسلامی ‌رسا نیست و با بخش مهمی‌از آموزه­های آن در تعارض است. بدین منظور واژة تئوسوفی نظر به معنا و موارد کاربرد آن از آغاز فلسفه در یونان تاکنون ترجیح دارد. در طرف مقابل، حائری که فلسفة اسلامی‌را در اصل هلنیکی و کار فیلسوفان مسلمان را شرح و تفسیر فلسفة ارسطو و ارائة استشهادات قرآنی و روایی می­داند، بین گونه­های مختلف فلسفی به نوعی همگونی قائل است. بر این اساس، از نظر وی عنوان فیلوسوفی به همان معنایی که بر فلسفه‌های غربی اطلاق می­گردد بر فلسفة اسلامی‌نیز صادق است و تئوسوفی چنین اعتباری را ندارد. این قلم نه ادلة حائری را کافی می­داند و نه فلسفة اسلامی‌را در برابر فلسفة هلنیکی قرار می­دهد. در فلسفة اسلامی ‌مایه­های استوار یونانی، حفظ و افزون بر آن، ابداعات فراوانی نیز بر آن افزوده شده است. از این رو مقالة آوانویسی «حکمت اسلامی» را ارجح می­داند.   

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آشتیانی، میرزا مهدی مدرس، تعلیقـة بر شرح منظومة حکمت، با اهتمام عبدالجواد
  2. فلاطوری و مهدی محقق و مقدمة انگلیسی پروفسور ایزوتسو، تهران، انتشارات
  3. دانشگاه تهران، 1367.
  4. ابن‌سینا، الشفاء، الإلهیات، راجعه و قدم له الدکتور ابراهیم مذکور، تهران، انتشارات
  5. ناصرخسرو، 1363.
  6. بزرگمهر، منوچهر، فلسفة تحلیل منطقی، چ2، تهران، انتشارات خوارزمی، 1357.
  7. حائری‌یزدی، مهدی، جستارهای فلسفی، به اهتمام عبدالله نصری، تهران، موسسة پژوهشی
  8. حکمت و فلسفة ایران، 1384.
  9. ______، کاوش‌های عقل نظری، چ2، تهران، موسسة انتشارات امیرکبیر، 1361.
  10. ______، هرم هستی، چ2، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1361.
  11. شیرازی، صدرالدین، الحکمـة المتعالیـة فی الأسفار العقلیـة الأربعـة، بیروت، دار إحیاء
  12. التراث العربی، 1410 ق.
  13. ______، مفاتیح الغیب، مع تعلیقات للمولی علی النوری، صححه و قدم له محمد
  14. خواجوی، تهران، مؤسسات مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363.
  15. Aristotle, The Complete Works: Categories, Generation and Corruption and
  16. Metaphysics, The Revised Oxford Translation, Edited by Jonathan Barnes,
  17. Princeton University Press, 1991.
  18. Audi, Robert, The Cambridge Dictionary of Philosophy, Second Edition,
  19. Cambridge University Press, 1999.
  20. Besant, Annie, Theosophy, Its Meaning and Value, Theosophical Publishing
  21. House, Adyar, Chennai [Madras] India, 1935.
  22. _____, _____, A Rough Outline of Theosophy, Theosophical Publishing House,
  23. Adyar, Chennai [Madras] India,1921.
  24. _____, ______, Theosophy, http://www.anandgholap.net.
  25. _____, ______, The Ancient Wisdom, Theosophical Publishing House, Adyar,
  26. Chennai [Madras] India, 1911.
  27. Blavatsky, Helena Petrovna, Collected Writings, vol. II, Compiled by Boris de
  28. Zirkoff.
  29. Corbin, Henry, History of Islamic Philosophy, Tranlated by Liadain Sherrard with
  30. the assistance of Philip Sherrard, Kegan Paul International London and New
  31. York in association with Islamic Publication for the Institute of Ismaili Studies
  32. London, 1962 .
  33. Cornford, F. M., From Religion to Philosophy, A Study in The Origions of
  34. Western Speculation, Harper Torchbooks, Harper & Brothers Publications, New
  35. York, 1957.
  36. Donnegan, James, A New Greek and English Lexicon, Bostone: Hilliard, Gray &
  37. co., 1840.
  38. Ha`iri Yazdi, Mahdi, The Principles of Epistemology in Islamic Philosophy
  39. Knowledge by Presence, State University of New York Press, 1992.
  40. Hesiod, Theogony, Works and days, Testimonia, Edited and Translated by Glenn
  41. w. Most, Harvard University Press, London, 2006.
  42. Homer, The Illiad, Translated by Ian Johnston, Richard Resources Publications
  43. Arlington, Virginia, 2007 .
  44. ____, The Odyssey, Translated by Ian Johnston, Richard Resources Publications
  45. Arlington, Virginia, 2007 .
  46. http://www.anandgholap.net/
  47. Izutsu, Toshihico, The Fundamental Structure of Sabzawari`s Metaphysics, Tehra
  48. University Publications, 1990.
  49. Kuhn, Alvin Body, Theosophy: A Modern Revival of Ancient Wisdom, New York,
  50. Laertius, Diogenes, The Lives and Opinions of Eminent Philosophers, Tr. By C. D.
  51. Yonge, M.A., G. Bell and Sons, Ltd., London, 1915.
  52. Leadbeater, C. W., An Outline of Theosophy, London and Benares: Theosophical
  53. Publishing Society, 1902.
  54. _______, _____, A Text Book of Theosophy, Adyar: Theosophical Publishing
  55. House, 1925.
  56. Liddle, Henry George, A New Greek and English Lexicon, Oxford University
  57. Press, 1996.
  58. Nasr, Seyyed Hossein, Sadr al-Din Shirazi and his Transcendent Theosophy,
  59. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies, 1997.
  60. _____, ______ History of Islamic Philosophy, Part I, Tehran: Arayeh Cultural Ins.,
  61. Plato, Complete Works: Euthyphro, Paedo, Republic and Sophist, Edited, with
  62. Introduction and Notes, by John M. Cooper, Hackett Publishing Company,1997.
  63. Russell, Bertrand, The History of Western Philosophy, London: George Allen &
  64. Unwin Ltd., 1961.
  65. Sharif, M. M., A History of Muslim Philosophy, Hosein Nasr, The School of
  66. Ispahan; Otto Harrassowitz, Wiesbaden, 1966.
  67. Stouer, A., Oxford Latin Dictionary, Oxford at the Clarendon Press, 1968.
  68. Zeller, E., A History of Greek Philosophy, Translated by S. F., Alleyne, London,
  69. Longman, Greens and Com., 1881.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار