از منطق 9 بخشی به منطق 10 بخشی: بررسی سیر تطور آثار منطقی ابن سینا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 مربی گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

از ابن سینا آثار منطقی متعددی به جا مانده است. با مطالعه دقیق و تحلیل این اثار، یک تحول و تطور در محتوا و ترتیب مباحث منطقی شیخ مشاهده می گردد. با کمک گرفتن از آثاری که تاریخ نگارش مشخصی دارند می توان چگونگی سیر این تحول و مشخصات هر مرحله از تطور آن را تعیین کرد. بر این اساس و با ارائه ملاک هایی می توان این تحول محتوایی را به سه دوره متفاوت تقسیم کرد که عبارتند از دوره ابتدایی که ارسطویی است، دوره میانی که دوره جدایی از ارسطو است و دوره پایانی که ابن سینا بیان و فصل بندی خاص خود را از منطق ارائه می کند. در نهایت و بر اساس این تقسیم بندی از دوره تحول منطق سینوی می توان تاریخ نگارش آن دسته از آثار منطقی را که تاریخ آنها دقیقا مشخص نیست، معلوم کرد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

From 9 part logic to 10 part logic: a survey of the evolution of Avicenna's logical works

چکیده [English]

There are numorous logical works by Avicenna (Ibn Sina). With a critical scrutiny an evolution in these works can be recognized, both in the content and in the order of logical subjects. With the aid of those works with specified date, we can determine how the avicennan logic evolved. On this basis we find criteria to divide this evolution to three phases: the first period which is Aristotelian, the middle period which is a departure from Aristotle and the final period in which Avicenna presents his own account and segmentation of logic. Finally and on the basis of this division, one can find the date of those logical works with no specified date.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Logic
  • Avicenna
  • Sifa
  • alMashriqiyn
  • Isharat

مراجع

  1. - ابن سینا، (1375). الاشارات و التنبیهات، قم: نشرالبلاغه.
  2. - ابن سینا، (1326ق). اقسام العلوم العقلیه، ضمن تسع رسائل فی الحکمه و الطبیعیات، چاپ دوم، قاهره: دارالعرب.
  3. - ابن سینا، (1328ق). منطق المشرقیین، قاهره: المکتبه السلفیه.
  4. - ابن سینا، (1404ق). الهیات شفا، تحقیق سعید زاید، قم: مکتبه آیه الله مرعشی.
  5. - ابن سینا، (1404ق). منطق شفا، تحقیق سعید زاید، قم: مکتبه آیه الله مرعشی.
  6. - ابن سینا، (1980م). عیون الحکمه، تحقیق عبدالرحمن بدوی، الطبعه الثانیه، بیروت: دارالقلم.
  7. - ارسطو، (1948م). منطق، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قاهره: مطبعه دارالکتب المصریه.
  8. - برخورداری، زینب؛ فرامرز قراملکی، احد، (1388). «الموجز الصغیر فی المنطق یا منطق عیون الحکمه، رفع یک ابهام تاریخی»، حکمت سینوی، شماره 42، صص 139-125
  9. - فرامرز قراملکی، احد،(1388). «تحول ساختاری در منطق نگاری ابن سینا و تاثیر تاریخی آن در دوره اسلامی»، حکمت سینوی، پاییز و زمستان 1388، شماره 42، صص 60-41
  10. - فرامرز قراملکی، احد، (1373). «الاشارات و التنبیهات سرآغاز منطق دوبخشی»، آیینه پژوهش، شماره 24 صص 50-38
  11. - ملکشاهی، حسن، (1354). «ابن سینا و تحول منطق ارسطو»، مقالات و بررسی ها، شماره 23 و 24، صص 158-141
  12. - مهدوی، یحیی، (1333). فهرست نسخه های مصنفات ابن سینا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  13. - نبوی، لطف الله، (1381). منطق سینوی به روایت نیکولاس رشر، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  14. - Afnan, Soheil, M. (1958). Avicenna, his life and works, London: George Allen & unwin Ltd.
  15. - Gohlman, William, E. (1974). The Life of Ibn Sina, New York: State University of New York Press.
  16. - Gutas, Dimitri, (1988). Avicenna and the Aristotelian Tradition, Leiden: Brill.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار