خودادراکی کانتی و وجود

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

خودادراکی یا ادراک نفسانی مهم‌ترین تعلیم کانت در استنتاج استعلایی نقد عقل محض و اصل بنیادی معرفت‌شناسی کانتی است. این اصطلاح در کتاب کانت صفات محض، اصلی و استعلایی به خود می‌گیرد. این تعلیم را شارحان نقد گاه با کوگیتوی دکارت مقایسه کرده‌اند و گاه پاسخی به شکاکیت هیوم شمرده‌اند. برخی آن را بیانگر انتساب تصورات به خود می‌دانند و برخی دیگر با قرائتی منطق‌گرایانه شأن صوری به آن می‌دهند. تعلیم خودادراکی، در اصل، درصدد تبیین معقول وحدت اندیشه و اندیشنده است. کانت با این تعلیم به علم حضوری نزدیک می‌شود ولی از اخذ نتایج هستی‌شناختی در مورد آن خودداری کرده و آن را در محدوده‌ی علم حصولی صرف توجیه می‌کند.این مقاله کوششی است برای توضیح و بررسی تحلیلی ـ انتقادی تعلیم خودادراکی کانتی و تفاسیر مختلفی که از آن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The kantian apperception and existence

چکیده [English]

Apperception is the most important doctrine in transcendental deduction of Kant`s Critique of Pure Reason, which has fundamental role and station in his epistemology. This term have been used in Critique with several descriptive adjective such as pure, original, and transcendental. Some commentators of Critique have compared this doctrine with Descartes`s cogito, and the other have considered that as a replay against Humeian skepticism. A number of them think that apperception is attributability of representation to self, and some with a logocenterical reading attribute a formal station to it. This doctrine in principle is a reasonable account of unity of thinking and subject. Kant by this doctrine approaches to the theory of presential cognition but refuses from ontological refrences and explains it in the limits of acqiered knowledge.
This essay is an analytical – critical search to explain and to assess the Kantian apperception and various commentes on it that have been presented by commentators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • apperception
  • transcendental unity of apperception
  • presential cognition
  • spontaneity
  • syntesis
  • Being
  1. - Allison, Henry E. (1996) Idealism and Freedom, Cambridge: Cambridge Univ. Press.
  2. - Allison, Henry E. (1983) Kant`s Transcendental Idealism, New haven: Yale Univ. Press.
  3. - Ameriks, Karl (2006) Kant and the Historical Turn, Oxford: Oxford Univ. Press.
  4. - Gardner, Sebastian (1999) Kant and 'Critique of Pure Reason', London: Routledge.
  5. - Kant, Immanuel (1997) Critique of Pure Reason, tr. By Werner S. Pluhar, Indianapolis: Hackett Publishing Company.
  6. - Kitcher, Patricia (1990) Kant`s Transcendental Psychology, Oxford: Oxford Univ. Press.
  7. - Paton, H. J. (1936) Kant`s Metaphysic of experience, London: Bradford and Dichens, W. C. I.
  8. - Strawson, Peter F. ([1966] 1990) The Bounds of Sense, London: Routledge.
  9. - Wilkerson, T. E. (1976) Kant`s Critique of Puer Reason, Oxford: Oxford Univ. Press.