مبانی انسان‌شناختی قرب به خدا در اسلام و مسیحیت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

سعادت و کمال در ادیان ابراهیمی، تقرب به خدای متعال است. این تقرب را می­توان از ابعاد گوناگون, نظیر جایگاه آن در دین, تأثیر آن در زندگی دنیوی و اخروی, راه­های تقرب به خدا و ... مورد بررسی قرار داد. اما یکی از موضوعات مهم، مبانی و زیرساخت‌های این قرب است. در اسلام و مسیحیت، قرب به خدا مبتنی بر یکسری مبانی الهیاتی و انسان‌شناختی است. این دو دین در برخی از مبانی انسان‌شناختی قرب به خدا، نظیر انسان طرف عهد با خدا، انسان در مسیر شدن، انسان طالب کمال مطلق بودن و خلیفة خدا و مسیح بودن انسان مشترک هستند. هرچند، با توجه به تفاوت بنیادین الهیات و انسان‌شناسی اسلام و مسیحیتِ مبتنی بر نوشته‌های پولس، برخی از مبانی تقرب به خداوند نیز در این دو سنت متفاوت و مختص به یک دین است. در اسلام این مبانی اختصاصی عبارتند از: حامل امانت الهی بودن انسان، پاک­سرشتی انسان و توانایی او برای نیل به کمال. و در مسیحیت عبارتند از: آلوده­سرشتی انسان و ناتوانی او برای نجات و قرب, جز با فیض خدا و فدیة مسیح.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Anthropological foundations of approximation to God in Islam and Christianity

چکیده [English]

Happiness and perfection in the Abrahamic religions is nearness to God Almighty. This approach can be examined from different aspects, such as place of the approximation in religion, its influence in worldly and afterword life and so on. But an important issue, is foundations and infrastructures of this approximation. In Islam and Christianity, nearness to God is based on a series of anthropological and theological foundations. Some of these foundations are common in Islam and Christianity, like man has covenant with God, man is on the way of becoming, man seeking absolute perfection, man is the vicegerent of God and Christ. Although, given the fundamental differences between theology and anthropology of Islam and Christianity, based on the writings of Paul's, some of the foundations of nearness to God is different in these two traditions. Islamic specific foundations are carrying a divine trust by mankind, clean nature of man, his ability to attain perfection. Christian specific foundations are
infected nature of human, his inability to save and proximity, but by the grace of God and atonement of Christ.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "approximation to God"
  • "perfection"
  • "human"
  • "Anthropological foundations"
  • "Islam"
  • "Christianity"

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج‌ البلاغة
  3. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی، تهران، طرح نو، 1379.
  4. ابن عربی، محی‌الدین، الفتوحات المکیة، بیروت، دار صادر، بی‌ تا.
  5. انس الامیرکانی، جیمس، نظام التعلیم فی علم اللاهوت القویم، قاهره، مطبعة الامیرکان، 1890.
  6. ایزوتسو، توشیکو، خدا و انسان در قرآن، احمد آرام، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1368.
  7. آندرهیل، اولین، عارفان مسیحی، احمدرضا مؤیدی و حمید محمودیان، قم، ادیان و مذاهب، 1384.
  8. بارکلی، ولیم، تفسیر العهد الجدید، رسالة الرومیة، قاهره، دار الثقافه، 1987.
  9. برانتل، جورج، آئین کاتولیک، حسن قنبری، قم، ادیان و مذاهب، ‎۱۳۸۱.
  10. بروسی، الشیخ اسماعیل، تفسیر روح البیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1405.
  11. تیسن، هنری، الاهیات مسیحی، ط. میکائلیان، تهران، حیات ابدی، بی تا.
  12. جامی، عبدالرحمن، نفحات الأنس من حضرات القدس، تهران، اطلاعات، 1373.
  13. جماعة من اللاهوتیین، تفسیر الکتاب المقدس، بیروت، النفیر، 1986.
  14. جی، لسلی دانستن، آیین پروتستان، عبدالرحیم سلیمانی، قم، مؤسسه امام خمینی، 1381.
  15. رازی، نجم‌الدین، مرصاد العباد، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1376.
  16. زمخشری، ابی‌القاسم جار الله، الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، بیروت، دار المعرفة للطباعة و النشر، 1414.
  17. صدر الدین شیرازی، محمد، تفسیر القرآن الکریم، قم، بیدار، 1366.
  18. طباطبایی، محمد حسین، الرسائل التوحیدیة، قم، بیدار، 1400.
  19. ــــــــــــــــــــــ، المیزان فی تفسیر القرآن, بیروت, مؤسسة الاعلمی للمطبوعات, 1363.
  20. ــــــــــــــــــــــ، فرازهایی از اسلام، تهران، جهان آراء، 1355.
  21. ــــــــــــــــــــــ، معنویت تشیع، قم، تشیع، 1354.
  22. طرابلسی، عدنان، الرؤیة الارثوذکسیة للانسان، طرابلس، منشورات النور، 1989.
  23. فخر رازی، محمد، التفسیر الکبیر، بیروت، دار الفکر، 1405.
  24. کتاب مقدس، انجمن کتاب مقدس ایران، انتشارات ایلام، 1996.
  25. کرنز، ارل، سرگذشت مسیحیت در طول تاریخ، آرمان رشیدی، تهران، آموزشگاه کتاب مقدس، 1994.
  26. گریدی، جوان، مسیحیت و بدعت‌ها، عبدالرحیم سلیمانی، قم، طه، 1377.
  27. گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1408.
  28. لاهیجی, بهاءالدین محمد‌بن شیخ ‌علی‌الشریف, تفسیر شریف لاهیجی, شرکت چاپ و انتشارات علمی, 1363.
  29. محمدیان، بهرام و ...[دیگران]، دائرة المعارف کتاب مقدس، تهران، سرخدار، 1381.
  30. المسکین، الاب متی، شرح انجیل القدیس یوحنا، قاهره، دیر القدیس انبا، 1990.
  31. مصباح یزدی محمد تقی، به سوی خودسازی، قم، مؤسسة امام خمینی، 1380.
  32. ـــــــــــــــــــــــ، اخلاق در قرآن، قم، موسسه امام خمینی، ‎۱۳۷۶.
  33. ـــــــــــــــــــــــ، انسانسازی در قرآن، قم، موسسه امام خمینی، 1388.
  34. مطهری، مرتضی، ولاءها و ولایت‌ها، قم، صدرا، بی تا.
  35. ـــــــــــــــ، بیست گفتار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1361.
  36. ـــــــــــــــ، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، تهران، صدرا، 1372.
  37. مکدونلد، ولیم، تفسیر الکتاب المقدس للمؤمن، بیروت، دار الثقافة، 1998.
  38. میلر، و. م، تفسیر انجیل یوحنا، تهران، حیات ابدی، 1319.
  39. Barton, John and Muddiman, John, The oxford Bible Commentary, New York, Oxford University press, 2001.
  40. Buttrick, George Arthur, The Interpreter’s Bible: the holy scriptures, (12 Vol), New York: Abingdon Press, 1952.
  41. Chatholic Church, Catechism of the Catholic Church, Kentucky: URBi et ORBi Communications, 1994.
  42. Duper, Louis, Unio Mystica, The State and the Experience, New York, Oxford University press, 2004.
  43. Janto, S. A., “Original sin” in: New Catholic Encyclopedia, VOL. 10, ed. Gale, Thomson, Washington, The Catholic university of American, 2003.
  44. Murata, Sachiko, The Tao of Islam, Albany, suny press, 1992.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار