مبانی معرفت‌شناختی تمدن نوین اسلامی‌ با تکیه ‌بر کتاب اصول کافی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

تمدن اسلامی‌بر بنیان‌های نظری متعددی از قبیل هستی شناختی، انسان‌شناختی، جامعه‌شناختی و ارزش شناختی استوار است. یکی از مهم‌ترین بنیان‌های نظری این تمدن، بنیان‌های معرفت‌شناختی است که ارتباط تنگاتنگی با نوع الگوی تمدنی در جامعه پیدا می‌کند. ازآنجاکه رسیدن به یک الگوی تمدنی از اهمیت اساسی برخوردار است، فهم و تبیین این بنیان‌ها نیز دارای اهمیت است. در مقالة حاضر، بر این اساس تلاش شده با الگوی روشی متن و زمینه محوری به تبیین دو بنیان مهم عقل‌گرایی و شمول گرایی پرداخته شود که در نتیجه درآمدی بر تبیین الگوی تمدنی نوین اسلامی‌خواهد بود. از آنجاکه انجام این مهم مستلزم مراجعه به متون دینی است. در این مقاله با چنین روشی به تبیین مهم‌ترین بنیان‌های نظری معرفت‌شناختی تمدن نوین اسلامی‌با تأکید بر کتاب اصول کافی پرداخته شد.کلیـدواژه‌هــا: مبانی دینی، معرفت‌شناسی، تمدن سازی، تمدن نوین اسلامی.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Epistemological Foundations of Modern Islamic Civilization Based on Usul Alkafi

نویسندگان [English]

  • ali qasemi 1
  • hadi kazemzadeh 2
1 Faculty member of Shahid Beheshti University
2 PhD student in Islamic education at Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Islamic civilization is based on several theoretical foundations which can be described as ontological, anthropological, sociological, and epistomological. One of the most important theoretical foundations of this civilization is the epistemological one that is closely related to the type of civilization model in society. Since getting at a model of civilization is essential, understanding and explaining these foundations is also important. Accordingly, the present article tries to explain the two important foundations of rationalism and inclusiveness adopting the textual and contextual  method, as an introduction to explaining the model of modern Islamic civilization. Since such an endeavour necessitates drawing on religious texts, the present paper explains the most important epistemological theoretical foundations of modern Islamic civilization with an emphasis on Usul Alkafi.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious Foundations
  • Epistemology
  • Civilization
  • Modern Islamic Civilization

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. ابن شعبه حرانى، حسن بن على‏، تحف العقول‏، مصحح: غفارى، علی‌اکبر، قم، جامعه مدرسین‏،
  3.  
  4. اسکندری، محمدحسین، مبانی اندیشة سیاسی در اسلام، مبانی هستی شناختی، قم، پژوهشگاه
  5. حوزه و دانشگاه، 1393.
  6. أنصاری، مرتضى بن محمد أمین، فرائد الأصول، تحقیق: لجنـة تحقیق تراث الشیخ الأعظم، قم،
  7. مجمع الفکر الإسلامی، 1419ق.
  8. اولیویا ولاهوس، درآمدی بر انسان‌شناسی، ترجمة سعید یوسف، تهران، نشر سپهر، 1357.
  9. بستان، حسین، گامی‌به‌سوی علم دینی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
  10. بن نبی، مالک، مشکلـة الافکار فی العالم الاسلامی، ترجمة عمر مسقاوی، دمشق، دارالفکر،
  11.  
  12. جان هیک، مباحث پلورالیسم دینی، ترجمة عبدالرحیم گواهی، تهران، مؤسسة انتشاراتی تبیان،
  13.  
  14. جعفر بن محمد (ع)، مصباح الشریعـة و مفتاح الحقیقـة در تزکیه نفس و حقایق و معارف الهى
  15. (ترجمه مصطفوى)، 1 ج، تهران، انجمن اسلامی‌حکمت و فلسفه ایران، ۱۳۶۰.‬
  16. جعفری، محمدتقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی،1385.
  17. حسین‌زاده، محمد، پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام
  18. خمینی، 1382.
  19. حسینی بهشتی، سیدمحمد، پیامبری از نگاهی دیگر، تهران، روزنه، 1390.
  20. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، دانشگاه تهران، 1373.
  21. روح‌الامینی، محمود، زمینه فرهنگ شناسی، تهران، نشر عطار، 1365.
  22. ساداتی نژاد، سید مهدی، "بررسی مقایسه‌ای مبانی معرفت‌شناختی در نظریه مردم‌سالاری دینی و
  23. نظریه دمکراسی مشورتی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی (ره) و یورگن هابرماس"، جستارهای
  24. سیاسی معاصر، سال هفتم، شمارة سوم، پاییز 95.
  25. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه(للصبحی سالح)، قم، هجرت، 1414ق.
  26. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت(ع)، 1409 ق.
  27. صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم‏، شرح اصول الکافی، مصحح: محمد خواجوی، تهران،
  28. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1383.
  29. عده‌ای از علما، الأصول الستـة عشر، مصحح: محمودى و جلیلى و غلامعلى، قم، مؤسسه دار
  30. الحدیث، 1381.
  31. غروی تبریزی، علی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی تقریرا لبحث آیه الله العظمی‌السید ابوالقاسم
  32. الخویی، قم، لطفی، بی‌تا.
  33. فقهی زاده، عبدالهادی و دیگران‏، «تحلیل انتقادی مبانی تفسیری سلفیه‏»، دانشگاه پیام نور، جلد 7،
  34. ش 2، ص116- 95، 1398.
  35. فیاض لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، تهران، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1372.
  36. کلینی رازی، محمد، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1375.
  37. مازندرانی، محمد صالح بن احمد، شرح الکافی- الأصول و الروضـة، محقق: شعرانى، ابوالحسن‏،
  38. تهران، المکتبـة الإسلامیـة، 1382.
  39. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعـة لدرر أخبار الأئمـة الأطهار(ع)، تصحیح جمعی از
  40. محققان، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
  41. _____، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، مصحح: هاشم رسولی محلاتی، تهران،
  42. دارالکتب الاسلامیه، 1404 ق.
  43. مجمع جهانی شیعه شناسی، «شاگردان ائمه اطهار و آثار علمی‌آنان».
  44. محرمی، غلامحسن، نقش امامان شیعه علیهم‌السلام در شکل‌گیری و توسعه تمدن اسلامی، قم،
  45. انتشارات موسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1390.
  46. مصباح یزدى، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، مؤسسة انتشارات امیرکبیر، شرکت چاپ و نشر
  47. بین‌الملل، 1383.
آینه معرفت
دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1399
صفحه 133-152

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار