تحلیل و تبیین «تحقّق خارجی ماهیت»

حسین اسلامی؛ قاسم پور حسن

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 1-18

چکیده
  در تفسیر معنای «اصالت وجود و اعتباریت ماهیت» دو نظریه عمده وجود دارد. گروهی بر آنند که؛ هر چند آنچه حقیقتا و بالذات ملأخارج را پر کرده وجود است اما از آنجا که ماهیت چیزی جز تعین و نحوه وجود نیست، در خارج عین وجود و به تبع آن حقیقتا موجود است. در نقطه مقابل گروهی معتقدند؛ آنچه حقیقتا عالم عین را در بر گرفته است صرفا حقیقت وجود است و ماهیات ...  بیشتر

رئالیسم اشراقی ؛ تاملی بر صدق و مطابقت در حکمت اشراق

سیدمحمدعلی دیباجی؛ سیده حورا موسوی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 19-38

چکیده
  رابطه‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی ذهن و عین مسأله ای معرفت شناسی است که تعیین کننده‌ی دیدگاه رئالیستی یا ایده آلیستی فلاسفه می‌باشد. در میان فلاسفه‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی اسلامی، سهروردی با فاصله گرفتن از رئالیسم ارسطویی تئوری جدیدی با عنوان « مماثلت » ارائه می‌دهد. او با رد شناخت ذات اشیاء به وسیله‌‌‌‌‌‌‌‌ِ‌ِی حد، مطابقت ماهوی را به چالش ...  بیشتر

بازنگری در باب ارتباط معرفت پیشینی و ضرورت

سید احمد غفاری قره باغ

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 39-60

چکیده
  معرفت پیشینی دارای تعاریف زیادی در فلسفة غرب دارد که رایج‌ترین آنها، استقلال توجیه گزاره از تجربة حسّی است. تجربه در تعریف فوق، باید به معنای تجربة حسّی ظاهری، تعبیر شود؛ چرا که در غیر این‌صورت، این تقسیم، از بین می‌رود و مصداقی برای گزارة پیشینی باقی نمی‌ماند. ضرورت در محلّ بحث این مقاله، به معنای وجوب است که یکی از مواد ثلاث مطرح ...  بیشتر

چالش های پست مدرنیسم برای آموزه های اسلامی شیعی و راهکار مقابله با آن چالش ها

مهدی رحیمی؛ علی شیرخانی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 61-86

چکیده
  دوران پست‌مدرن، دورانی است که عدم قطعیت، شاخصه اصلی معرفت شناسی آن است. مواجهه جامعه اسلامی شیعی با این عدم قطعیت‌ها در قالب‌های مختلفی بروز می‌کند. بر این اساس، چالش های ایجاد شده از سوی پست مدرنیسم برای اسلام و راهکارهای مقابله با آن چالش ها، موضوع اصلی مقاله حاضر را تشکیل می‌دهد. در این خصوص، ضمن برشمردن چالش هایی چون نفی روایت ...  بیشتر

بررسی تناقضات در نظریّۀ تکوینی بودن جزای اخروی

محمدمهدی عموسلطانی؛ جعفر شاهنظری

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 87-116

چکیده
  متکلّمان و متألهین در مسأله تکوینی و یا قراردادی بودن جزای اخروی آراء و دیدگاه های متفاوتی ارائه نموده اند. برخی طرفدار تکوینی بودن و برخی مخالف آن هستند. ظاهر آیات و روایات نیز با هر دو دیدگاه تکوینی و قراردادی همسو است. از این رو برخی دیگر از محققان در این مسأله قائل به جمع هر دو نظر شده و به وجود هر دو قسم از جزاء معتقد شده اند و به نحوی ...  بیشتر

نقد و بررسی ادعای احمد الکاتب در امامت جعفر

فاطمه جعفری؛ حسین اترک؛ مریم خوشدل روحانی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 117-134

چکیده
  بحث از امامت به ویژه امامت امام زمان (عج) از مباحث مهم و اساسی در مذهب شیعه است. احمد الکاتب، نویسنده معاصر، در کتاب الإمام المهدی حقیقة تاریخیة أم فرضیة فلسفیة دلایلی نقلی، تاریخی و عقلی در انکار وجود امام زمان(عج) مطرح می‌کند که یکی از آنها ادعای امامت جعفر، برادر امام عسکری، است. وی مدعی است که امام عسکری فرزندی نداشته و جعفر پس از ...  بیشتر

بررسی اصول اولیۀ فهم عرفی از منظر توماس رید

حسینعلی نصراللهی؛ عباس یزدانی

دوره 16، شماره 4 ، دی 1395، صفحه 135-158

چکیده
  هر ساختمان معرفتی ناچار از پیش فرض­هایی شروع می­شود که باید صدقشان مسلّم گرفته شود. توماس رید معتقد بود پیش فرض­های زیادی وجود دارد که عقلاء آنها را در زندگی خود مسلم فرض می­کنند و معارف خود را بر فرض صحت آنها بنا می­کنند. او سعی کرد با روشی علمی این پیش فرضها را که خود به آنها اصول اولیۀ فهم عرفی می­گوید استقراء کند؛ اصول اولیه­ای که ...  بیشتر