بررسی تطبیقی زیبایی عالم و مسئلة شرور از دیدگاه فلوطین و مولوی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیضا ( نویسندة مسئول)

2 عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

زیبایی عالم و چالش آن یعنی مسئلة شرور از مسائل بسیار مهم فلسفی،کلامی‌است. فلوطین و مولوی به عنوان دو‌ اندیشمند برجسته در جهان نسبت به ‌این مسئله بی تفاوت نبوده و هر دو کوشیده‌اند به ‌این چالش پاسخ دهند. بسیاری از پاسخ‌های آنها به ‌این موضوع، مشترک است مانند نسبی و ضروی بودن شر، ناشی از جزیی نگری و اختیار بشر و مقدمة خیر و لازمة تعالی روح دانستن آن. برخی از پاسخ‌ها فلسفی بوده و تنها از سوی فلوطین مطرح شده اما از آنجا که ‌این مسئله موجب نارضایتی عاطفی برای بشر است، نمی‌تواند او را قانع کند، مانند عدمی ‌و عرضی دانستن شر،  اما راه حل‌هایی که صبغة عرفانی دارد تا حدود زیادی قانع کننده است مانند ضروری دانستن شرور برای تعالی روح که توسط هر دو آنها مطرح شده است اما مولوی تکمیل کرده و بسیار مفید و قانع کننده است مانند حل کردن مسئلة شر به کمک رابطه عاشقانه دو سویه بین انسان و خداوند و پاسخ‌هایی که برآمده از آیات و روایات اسلامی‌ دارد مانند موجب تنبه و رحمت و تطهیر روح و نشانه محبت دانستن آنها. در ‌این مقاله  با روش توصیفی - تحلیلی و اسنادی و کتابخانه‌ای به ‌این نتیجه رسیدیم که هرچند با توجه به ‌اینکه بسیاری از پاسخ‌ها و افکار ‌این دو ‌اندیشمند مشترک است، بسیاری به تأثیر فلوطین بر مولوی قایل شده‌اند اما با توجه به اختلافات بین ‌این دو‌ اندیشمند، تشابهات نیز می‌تواند ناشی از منبع شهود عرفانی باشد که میان آن دو مشترک است و ناشی از توارد افکار آنها باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Beauty of the World and the Issue of Evil from the Perspective of Plotinus and Moulavi

نویسندگان [English]

  • sedighe Bahrani 1
  • Mohammad Reza Asadi 2
1 عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیضا ( نویسندة مسئول)
2 Member of the Faculty of Philosophy, Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

The issue of the beauty of the world and its challenge, the issue of the evil, is one of the most important philosophical and theological issues. Plotinus and Molavi, as the two distinguished world scholars, have tried to face this challenge. A lot of their suggested solutions are common: the relative and necessary nature of evil, its eminence from man’s free will and his atomistic approach, and considering it as a prerequisite for soul exaltation. Some of the solutions, solely proposed by Plotinus, are philosophical in nature as is the case with considering evil non-existent and accidental. Such solutions do not seem to convince people as evil causes emotional distress for mankind. In contrast, the solutions that have a mystical aspect are convincing to a large extent. An example in case, which has been proposed by both Plotinus and Moulavi, is the consideration of evil as a prerequisite for the exaltation of the soul. This solution, which was expanded by Moulavi, is very useful and convincing. The specific versions of this solution are as follows: solving the problem of evil with the help of mutual love between man and God and the answers that come from Islamic verses and traditions, such as evil being the cause of awareness, mercy, and purification of the soul, all as signs of love. The present article with a descriptive-analytical library research method concludes that the similarities between the views expressed by Muoulavi and Plotinus can be the result of mystical intuition that is common between them as a source of their thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the issue of evil
  • Plotinus
  • Moulavi
  • the beauty of the universe
  1. بحرانی،کاکایی،"رویکردهای مختلف به مسئله شر و حل ‌این مسئله به کمک عشق الاهی در جهان بینی مولانا"، نشریه ‌اندیشة دینی، ش 37، زمستان 1389.

    پورمحمدی، نعیمه، دربارة شر، قم، طه، 1998.

    جعفری، محمدتقی، مولوی و جهان بینی‌ها، تهران، مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1379.

    دربندی داریان، ‌هاجر، اعظم قاسمی، مالک شجاعی جوشقانی، "علل ناکارآمدی نظام الهیاتی سنتی در پاسخگویی به مسئلة شر از دیدگاه دیوید گریفین"، نشریه پژوهشنامة فلسفة دین، شمارة 31، ص86-65، بهار و تابستان 1397.

    راغب اصفهانی،حسین ابن محمد، مفردات الفاظ القرآن، قم، ذوی القربی،1384.

    شیمل،آنه ماری، مولانا، دیروز، امروز، فردا، ‌ترجمة محمد طرف،تهران، بصیرت، 1389.

    فلوطین، دورة آثار فلوطین،‌ترجمة محمد حسن لطفی، تهران، خوارزمی، 1389.

    قدردان قراملکی،محمد حسن، خدا و مسئلة شر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی‌حوزه علمیة قم، 1377.

    کریمی، سودابه، بانگ آب (دریچه‌ای به جهان نگری مولانا)،تهران، نشر شور، 1384.

    کلینى، محمد بن یعقوب، تحفه الاولیا(ترجمة اصولکافی)،ج 4،‌ترجمة محمد علی اردکانی، قم، مؤسسة علمى- فرهنگى دارالحدیث، 1388.

    گولپینارلی،عبدالباقی، نثر و شرح مثنوی شریف،‌ترجمة توفیق ه. سبحانی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381.

    لطفی،محمدحسن، مقدمه مترجم بر دورة آثار فلوطین، تهران، خوارزمی، 1389.

    مولوی، جلال‌الدین محمد، غزلیات شمس تبریزی، بر اساس تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، باخوانی و مقابلة کامبیز پورناجی، تهران، شرکت مطالعات نشر کتاب پارسه، 1386.

    مولوی، جلال الدین محمد، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسون، تهران، ققنوس، 1378.

    مولوی، جلال الدین محمد، فیه ما فیه، تصحیح توفیق هـ سبحانی،تهران، بنگاه‌ترجمه و نشر، 1390.

    مولوی، جلال الدین محمد، مجالس سبعه،نسخه الکترونیک:سایت فرهنگی، اجتماعی، خبری ‌تربت جام(torbat jam.com).

    نثری، موسی، نثر و شرح مثنوی، تهران، انتشارات محمد رمضان، بی‌تا.

    هیک،جان، فلسفة دین،‌ترجمة بهرام راد،تهران، انتشارات بین الملل الهدای، 1372.

    یاسپرس، کارل، فلوطین،ترجمة محمد حسن لطفی،تهران، خوارزمی، 1363.

    1. Wrenn, Chase, "Naturalistic Epistemology," The Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 0002-2161, http://www.iep.utm.edu/, 1995.

    Griffin, David Ray, Evil Revisited: Responses and Reconsideration. SUNY Press, 1991.

    Griffin, David Ray, (014), Panentheism and Scientific Naturalism: Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion (Toward Ecological Civilization). Process Century Press, 2014.

    Harris,R.Baine,The Neopolatonism and Western Aesthetics, Albany:The university of New York press, 2002.

    Quinn,Patrik, The Experience of Beauty in Plotinus and Aquinas: Some Similarities and Differences, Albany:university of New York press, 2002.

    Routledge,John kekes, Encyclopedia of philosophy,(The nature of evil),United States :Oxford university press, 1998.

    Surin, Kenneth, Theology and the Problem of Evil, Basil Blackwell, 1986.

    Trakakis, N. N “Antitheodicy”, In The Blackwell Companion to The Problem of Evil, edited by Justin P. McBrayer and Daniel Howard Snyder, Willy Blackwell, 2013.

    Wolterstorff, Nicholas, Lament for a Son,Grand Rapids: Eerdmans, 1987.