تبیین معنای صفات اربعة الهی"الاول و الاخر و الظاهر و الباطن" دررویکرد عقلی

مرتضی سمنون؛ فاطمه جعفری

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 1-28

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.225186.1219

چکیده
  در اسلام اصل توحید به عنوان اساسی‌ترین اصل از اصول دین و معرفت به آن نیز والاترین شناخت معرفی شده است.گرچه در الهیات و حکمت اسلامی‌شناخت ذات الهی مقدور انسان نبوده و عنقاء است که دسترسی به آن امکان ندارد ولی باب خداشناسی بسته نشده و درک و فهم توحید از راه شناخت صفات الهی میسور بوده و توصیه شده است. از این رو هم در آیات قرآن کریم و هم ...  بیشتر

بررسی تطبیقی زیبایی عالم و مسئلة شرور از دیدگاه فلوطین و مولوی

صدیقه بحرانی؛ محمد رضا اسدی

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 29-56

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.225532.1241

چکیده
  زیبایی عالم و چالش آن یعنی مسئلة شرور از مسائل بسیار مهم فلسفی،کلامی‌است. فلوطین و مولوی به عنوان دو‌ اندیشمند برجسته در جهان نسبت به ‌این مسئله بی تفاوت نبوده و هر دو کوشیده‌اند به ‌این چالش پاسخ دهند. بسیاری از پاسخ‌های آنها به ‌این موضوع، مشترک است مانند نسبی و ضروی بودن شر، ناشی از جزیی نگری و اختیار بشر و مقدمة خیر و لازمة تعالی ...  بیشتر

بررسی انتقادی نسبت تجرد ادراک با ثبات تغیر

مهدی اسدی

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 57-78

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.227766.1288

چکیده
  علامه طباطبایی در توجیه مباحث معرفتی گره‌خورده به تجرد، از جمله توجیه تجرد ادراک‌های حسی و توجیه سریان علم در جهان ماده و چگونگی معلوم واقع‌شدن امور مادی، ثبات تغیر را پیش‌می‌کشد و در استدلال خود می‌گوید تغیر در تغیر خود ثابت است. هدف اصلی این نوشتار آن است که بکوشد به‌گونه‌ای جامع به بررسی انتقادی همین تعبیر پارادوکسیکال ثبات ...  بیشتر

قوای ادراکی باطنی در حکمت متعالیه؛ از پنجگانه انگاری تا یگانگی با نفس

مجتبی افشارپور

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 79-102

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.225602.1226

چکیده
  ادراک که یکی از آثار حیاتی نفس انسانی است، محصول قوای ادراکی است که نفس به‌واسطة آن قوا ‌این آثار را حاصل می‌کند. در انسان شناسی فلسفی مشایی، پنجگانه بودن قوای ادراکی که عبارت‌اند از حس، خیال، وهم، حافظه و عقل و نیز مادیت قوای ادراکی حیوانی و مادیت ادراکات سه‌گانة حاصل از آنها امری مسلم است. در آثار ملاصدرا در عین‌ اینکه تجرد همة ...  بیشتر

چالش دوگانگی وحدت یا کثرت نوعی انسان در آراء ملاصدرا

محمد شاه حسینی؛ محسن جاهد؛ رحیم دهقان

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 103-124

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.227663.1283

چکیده
  ملاصدرا انسان‌ها را در نشئة دنیایی، نوعی واحد قلمداد می‌کند و در عین حال، باطناً آنها را متکثر و متفاوت معرفی می‌کند و این تنوع باطنیِ انسان را آن به آن دانسته است. این بیانِ دوگانة وی در باب وحدت و کثرت انسان‌ها، شائبة التقاط در نظراتش را به همراه داشته و جمع این دو نظر را دشوار ساخته است. وی ملاک رایج بین حکماء برای رسیدن به نوع جدید ...  بیشتر

تحلیل عرفانى تمثل در قرآن کریم

کنانه مصطفى؛ امیر جوان آراسته؛ رحمان بوالحسنی

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 125-150

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.225984.1240

چکیده
  قرآن کریم همواره سرچشمه و مهم‌ترین منبع حکمت برای عارفان مسلمان بوده است و بسیاری از موضوعات عرفانی می‌تواند از نظر قرآنی بررسی شود، همچون تمثل که حق تعالی در قرآن از آن یاد کرده و در چند سوره به تمثل تصریح کرده است. در این پژوهش سعى شده با روش تحلیلی ـ توصیفی تمثّلی که در عرفان مطرح است با مراجعه به قرآن کریم بررسی شود تا از رهگذر شناخت ...  بیشتر

ارزیابی نگاه حداقلی به زن در عبارات ملاصدرا

سیده زهرا موسوی بایگی؛ سید محمد موسوی؛ هادی ایزانلو

دوره 22، شماره 2 ، آبان 1401، صفحه 151-174

https://doi.org/10.52547/jipt.2022.226679.1252

چکیده
  امروزه مسئلة زن و جایگاه هستی شناختی او، یکی از مباحث مطرح در حوزة اندیشه و علوم اجتماعی است. این مسئلة نوظهور اگرچه در اندیشة متفکران چند سدة گذشته از جمله ملاصدرا، مسبوق به سابقه نیست، اما عبارات اندک و موجزی از برخی اندیشمندان وجود دارد که با تکیه بر آن‌ها می‌توان به «ارزش انسانی زن» نزد ایشان پِی برد. در فلسفة صدرالمتالهین ...  بیشتر