بررسی عقل از دیدگاه ملاصدرا و میرزا مهدی اصفهانی

مهدی آزادپرور

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 1-18

چکیده
  عقل ازنظر ملاصدرا بر شش معنا به‌صورت اشتراک لفظی اطلاق می‌شود. ازنظر وی یکی از مهم‌ترین معنای عقل، همان قوة ادراکی است که انسان با آن به ادراک اشیاء می‌پردازد. همچنین خداوند متعال به برخی انسان‌ها نوری عطا می‌کند که به‌وسیلة آن تبعیت از دستورات دینی ممکن می‌شود. میرزا مهدی اصفهانی عقل را نوری می‌داند که خداوند متعال ‌این نور ...  بیشتر

تبیین و نقد مواجهة نجفی اصفهانی با نظریة تکامل داروین

محمود رسولی؛ محسن جاهد

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 19-38

چکیده
  اندیشة خلقت‌‌‌گرایی موجودات در میان متکلمان اسلامی و سنت اسلامی پیشینة طولانی دارد. در این مقاله به دیدگاه نجفی اصفهانی دربارة چگونگی پیدایش انسان و استثناء بودن وی از قانون عام تکامل موجودات پرداخته شده است. وی با اتخاذ مبانی علم‌‌‌شناسی، دین‌‌‌شناسی و هرمنوتیکی خاص ، مخلوق بودن انسان در مقابل تکامل تدریجی موجودات را موجّه، ...  بیشتر

اثبات وجوب بعثت بر اساس حرکت جوهری اشتدادی و نقد برهان‌‌های متکلمان امامیه

علی مویدی؛ مریم سالم

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 39-62

چکیده
  با توجه به تعریف علم کلام، اثبات وجوب بعثت برای متکلم ضروری است. در این میان، متکلمان امامیه نیز از این قاعده مستثنی نیستند، اما با بررسی و تحلیل عقلی استدلال‌‌های متکلمان امامیه، این نتیجه به دست آمد که برخلاف ادعای آنان، استدلال‌‌هایشان عقلی محض نبوده و مبتنی بر یک گزارة تجربی است. اثبات این فرضیه، که فرضیة اول این مقاله است، ارزش ...  بیشتر

بررسی ضرورت علی موجود در اراده انسان در فلسفه( با توجه به آرای ابن‌سینا) و علوم اعصاب ( با نگاه به آزمایش بنیامین لیبت) و پیامدهای‌های اخلاقی آن

فهیمه شریعتی

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 63-80

چکیده
  ارادة انسان از نظر ابن‌سینا مسبوق به تصور است. ‌این تصور به همراه تصدیق ضمنی شوق را می‌آفریند و اراده به تبع شوق، محرک اعضاست. تصورات، حالات و تمایلات غالب نفس انسان که در موارد متعددی آگاهانه نبوده‌اند اراده را به مرحلة وجوب می‌رساند. مطالعه در خصوص اراده در علوم دیگری چون عصب شناسی و در پرتو مطالعات مغزی نیز، به نوعی دترمینیسم ...  بیشتر

روش‌شناسی خواجه‏ نصیرطوسی در تدبیرمنزل و تأثیر آن در سبک زندگی

صغری صالحی؛ طوبی کرمانی

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 81-104

چکیده
  مبانی معرفتی و زمینه‌های غیرمعرفتی، شیوة شکل‌گیری و روش‌شناسی بنیادین نظریه‌ها و انـدیشه‌های انـدیشمندان را تعیین مـی‌کنند. خـواجه‏نصیـرالدین طـوسی، پس از ابن‏سینا مفصل‌ترین مباحث را دربارة تدبیر منزل بیان کرده است؛ اگرچه در آثارش به‎طور مستقیم به مبانی معرفتی و روشی تدبیرمنزل نپرداخته است.هدف این نوشتار، تبیین روش‌شناسی ...  بیشتر

بررسی و نقد مبانی فکری قرآنیون در مورد قرآن‌‌بسندگی و نابسندگی سنت رسول اکرم صلی الله علیه وآله با تکیه بر آراء دکتر احمد صبحی منصور

دکتر سید احمد هاشمی علی آبادی؛ دکتر محمد مهدی داورپناه

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 105-128

چکیده
  احمد صبحی منصور در ردیف قرآنیون معاصر و تأثیرگذار در این عرصه به شمار می‌‌آید که قرآن‌‌بسندگی مبنای اصلی گرایشات آنها محسوب می‌‌شود. ایشان با استناد به برخی از آیات قرآن تلاش می‌‌کند تا جایگاه پیامبر در غیر از شأن ابلاغ و نیز کارکرد سنت در تمامی‌‌حوزه‌‌های دینی را از اعتبار ساقط نماید. نگارندگان این پژوهش پس از بیان بخشی از ...  بیشتر

همسویی دیدگاه ملاصدرا در تبیین موت طبیعی و اخترامی‌ بر پایة حرکت جوهری با‌ آیات و روایات

محمدرضا کریمی والا؛ روح الله نصیری اطهر

دوره 19، شماره 4 ، دی 1398، صفحه 129-148

چکیده
  حرکت جوهری از اساسی‌ترین اصول فلسفة ملاصدرا، همان‌گونه که تبیین گر پیدایش نفس از جسم است، مبین دگرگونی نفس به وجودی مستقل از بدن برای انتقال به عالم دیگر است و موت طبیعی حقیقتی جز همین استقلال نفس نیست. همان‌گونه که موت اخترامی‌نیز جز ذُبول و فروکاهش استعداد بدن در همراهی نفس نیست. از منظر قرآن کریم و نیز روایات، نفس با اعمال خود ...  بیشتر