سیر تاریخی تقریرات مشهورترین برهان اصالت وجود و نقود اهل نظر بر آن

محمود هدایت‌افزا

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 1-22

چکیده
  با تأمّل در آثار ملّاصدراى شیرازى درمى‌یابیم که مهم‌ترین و یا حدّاقل مشهورترین برهان مثبتِ اصالت وجود، استدلال از طریق سببیّت وجود در تحقّق اشیاء (ماهیّات) است که در المشاعر، به صرف اختلاف در تقریر ـ و نه محتوا ـ دو دلیل نمایانده شده است. نیز برخى فضلاى معاصر، تقریرات ملّاهادى سبزوارى و مدرّس زنوزى از این برهان را، استدلال جدیدى انگاشته‌اند، ...  بیشتر

ویژگی های طالب فلسفه اولی از منظر فیلسوفان مسلمان

رضا اکبری؛ سعید حسن زاده

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 23-46

چکیده
  فیلسوفان مسلمان از جمله فارابی، اخوان الصفاء، ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا برای آموزش فلسفه شرایطی ذکر کرده اند. این شرایط اخلاقی یا معرفتی است و شرایط معرفتی برخی ناظر به حالات طالب فلسفه در مسیر آموزش فلسفه است و برخی ناظر به علوم مقدماتی ای که قبل از فلسفه اولی باید بخواند. از ویژگی های مطرح شده، برخی اختصاص به یک نظام خاص فلسفی ...  بیشتر

علم پیشین الهی و اختیار آدمی از دیدگاه فیلسوف مسلمان، ملاصدرا

عباس عباس‌زاده؛ سمانه ارجمند منش

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 47-68

چکیده
  در بحث جبر و اختیار، جبریون علم پیشین الهی را مستمسک خود قرار داده‌اند. فلاسفه بر مبنای اصول اعتقادی خویش پاسخ‌هایی بر این مسئله آورده‌اند. در این میان ملاصدرااز فلاسفه‌ای است که تحلیل نظریه وی می‌تواند در این مسیر راهگشا باشد. وی در موارد متعددی (وجود ذهنی، کیف، اتحاد عاقل و معقول) بحث علم را مطرح کرده است که از آن جمله طرح مبحث علم ...  بیشتر

بررسی و تطبیق توحید افعالی در آیات و روایات با نظام وجود شناختی عرفانی

عبدالرضا سلامی زواره؛ حسن سعیدی

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 69-90

چکیده
  چکیده: توحید افعالی هم از نظر فهم علمی و هم به لحاظ عملی و هم به جهت تعارض ظاهری آن با اراده انسان مسئله ای چالشی است. اشاعره، آن را بر اراده انسان مقدم دانسته و قائل به جبر او در افعالش شدند و معتزله جانب اراده انسان را گرفته و قائل به تفویض شدند و تنها، امامیه، پیرو تفسیر بزرگان خود، اراده انسان را در کنار توحید افعالی و اراده الهی، به ...  بیشتر

الوهیّت عیسی اصلی ترین مناقشه قرآن و مسیحیّت

احمد عسگری

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 91-108

چکیده
  آنچه در آیات متعدد قرآن در خصوص عیسی و مسیحیّت وارد شده همواره محل توجّه و موضوع بحث از جانب متکلّمان و مبلّغان مسیحی بوده است. در دوره اخیر برخی از متکلّمین مسیحی، برخلاف رویه متداوّل سنّتی که سعی در مجادله و تقابل داشت، در جهت تقریب منظر اسلام و مسیحیّت در خصوص عیسی تلاش کرده اند. در مساعی این متفکرین دو نکته حائز اهمیّت است، اوّل ...  بیشتر

بررسی دیدگاه اشاعره پیرامون وحی

نعمت الله قربانی پطرودی؛ علی علم الهدی؛ محمد رضا ضمیری

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 109-128

چکیده
  بحث وگفتگو پیرامون کلام الهی ازجهت انتساب به خداوندمتعال وتاثیرگسترده وعمیق آن درزندگی فردی واجتماعی متدینین، ازاهمیت فوق العاده ای برخورداراست.در این تحقیق، ویژگیهای کلام الهی از نظر اشاعره موردبررسی قرارگرفت.دراین نوشتار بعد از ذکرمقدمات، دیدگاه اشاعره درخصوص کلام الهی که معتقدند قائم به ذات،ازلی وقدیم،نفسی وغیرلفظی،واحد،متمایز ...  بیشتر

حیثیت ذاتی، عقل و امانیسم؛ اسلام و غرب با تاکید بر "مطهری و هابز،لاک، اسپینوزا، برلین"

حسین یزدی

دوره 17، شماره 3 ، مهر 1397، صفحه 129-148

چکیده
  پس از طرح آزادی به صورت مساله بعد از قرون وسطی در مغرب زمین و اهمیت دادن به آن به عنوان یک ارزش مهم، نسبت دین و آزادی در اسلام مورد بررسی فلاسفه و اندیشمندان اسلامی قرار گرفت. در این مقاله به زیربنای مساله آزادی میان فرق مختلف فکری اسلامی پرداخته شده است و به صورت استدلالی فرقه امامیه به عنوان فرقه موجود و دارای زیربنای تفکر آزادی معرفی ...  بیشتر