حقیقت تحدیث و رابطة آن با نبوت

محمدتقی شاکر؛ رضا برنجکار

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  با ختم رسالت، انگاره ختم ارتباط انسان توسط فرشتگان با عالم غیب،گونه‌ای از تبیین حقیقت خاتمیت به شمار آمد؛ اما دلایلی استوار از وجود ارتباط میان انسان‌ها و خدا با واسطة فرشتگان گزارش می‌‌دهد. زیر بنای چرایی لزوم این پیوند به درک مسئلة هدایت و جایگاه امام باز می‌گردد. وجود آموزه‌هایی در شیعه که به موضوع گفتگوی فرشتگان با پیشوایان ...  بیشتر

تحلیل مراتب علم الهی در حکمت متعالیة صدرایی

علیرضا خواجه‌گیر؛ ولی‌اله ساکی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  حقیقت علم در حکمت متعالیه صدرایی عین حقیقت وجود، بسیط و دارای سلسله مراتب حقیقی است. اگر چه بر مبنای مشرب عرفا حقیقت علم واحد شخصی است و هر علمی‌‌که خارج از آن واحد شخصی فرض شود، حقیقت علم نیست، بلکه ظهور همان حقیقت است. تأثیرپذیری مسئلة علم الهی و سلسله مراتب آن از متون دینی در نظام حکمت صدرایی بسیار برجسته و مشهود است و مفاهیمی‌‌همچون ...  بیشتر

مقایسه‌ای میان براهین جهان‌شناختی غزالی و ویلیام کریگ

نرگس نظرنژاد؛ زهرا شاهب

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  براهین جهان‌شناختی براهینی هستند که در آنها با تأمل در جهان آفرینش و با تکیه بر نیاز موجودات متحرک و ممکن، به یک موجود کامل استناد می‌‌شود. یکی از اقسام‌این دسته از براهین، برهان جهان‌شناختی کلام است که در میان متکلمان اسلامی‌‌ به برهان حدوث معروف است و در آن از طریق حدوث زمانی عالم به اثبات وجود خالق پرداخته می‌‌شود.‌این برهان ...  بیشتر

چیستی معنا در منظر ابن‌عربی و علامه طباطبایی

مسعود حاجی ربیع

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  ابن‌عربی(638-560 ق) که به وجودشناسی معنا اهتمام دارد، معنا را حقیقتی خارجی و کلی می‌داند که در مراتب معنایی یک واژة مشترک است. هر واژه مراتبی از معنا دارد که به صورت حقیقی بر همة آنها صدق می‌کند. در این نوشتار نظر عارف در مباحثی همچون فرایند شکل‌گیری معنا، تعیین واضع اصلی لفظ و معنا، ذاتی بودن دلالت لفظ بر معنا، نسبت معنا و علم خدا، عینی ...  بیشتر

بررسی گستره براهین قاعده الواحد

جواد پارسایی؛ سیدمحمد موسوی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  قاعده الواحد یکی از اساسی‌ترین قواعد فلسفة اسلامی‌است که در مسائل مختلف فلسفة اسلامی‌و دیگر علوم مانند علم اصول فقه از این قاعده استفاده شده است. در این نوشتار ابتدا با توجه به براهین این قاعده و تحلیل مبادی و معانی به کار رفته در این براهین، آشکار شده است که مجرای این قاعده وحدت حقه حقیقی است. سپس با بیان تقریری دیگر از این قاعده ...  بیشتر

شاکله‌سازی و کارایی آن در نقد اول کانت با تأکید بر مفهوم «مکان»

عقیل فولادی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  شاکله‌سازی قوة خیال یکی از مباحث نقد عقل محض کانت است که اهمیت آن مورد مناقشة شارحان قرار گرفته است؛ برخی آن را بحثی تصنعی پنداشته‌اند و برخی ضروری. سخن نگارنده در این مقال، ضرورت این بحث برای نقد اول کانت است. البته شاکله‌ها چنانکه کانت می‌پنداشت، منحصراً زمانی نیستند بلکه «مکان» نیز حداقل در بعضی از شاکله‌ها دخیل است. کانت به واسطة ...  بیشتر

نظریة ملاصدرا و کانت در بارة هلیات بسیطه

محمدکاظم علمی؛ مریم قلاسی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1392

چکیده
  هلیة بسیطه قضیه‌ای است که محمول آن »وجود» است. از مسائل مهمی‌‌که در مورد این قضایا مطرح می‌‌شود این است که آیا اساساً می‌‌توان چنین قضایایی را پذیرفت؟ این نوشتار درصدد ارزیابی نظر ملاصدرا و کانت در مورد هلیات بسیطه است که نخست به بررسی نظرات هر کدام از این فیلسوفان به طور مجزا و سپس به تشابهات و تناظرات نظرات آنها و در پایان به ارزیابی ...  بیشتر