• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

آینه معرفت

  1. صفحه اصلی
  2. تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

دسترسی آزاد

خقوق نویسندگان

فرآیند داوری

فرآیند پذیرش مقالات

تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید

    نویسندگان

    • سید علی هاشمیان بجنورد 1
    • احمد خاتمی 2

    1 دانش آموخته گروه ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی (نویسندة مسئول)

    2 عضو هیئت علمی گروه ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی

,

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

10.52547/jipt.2023.228356.1309
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

  یکی از دغدغه‌‌های اصلی سنایی، وجوه تقابل و اشتراک میان عقل و شریعت است. اظهار نظرهای متنوع و گوناگون سنایی دربارة عقل و شرع سبب شده است هم چنان که عده‌‌ای لقب حکیم بر وی نهاده‌‌اند، عده‌‌ای نیز او را شاعری متشرع به شمار آورند و‌‌ حتی گاهی او را در زمرۀ خردستیزان بدانند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این برداشت‌های متفاوت از دیدگاه سنایی نسبت به موضوع مذکور، توجه او به مراتب گوناگون عقل و شرع بوده است. پرسش اصلی این است که سنایی بیشتر چه معنایی از عقل و شرع را مدنظر داشته و تحت چه شرایطی عقل را بر شریعت یا شریعت را بر عقل ترجیح داده است. در این مقاله سعی خواهیم کرد با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌‌ای، تناقض‌‌های ظاهری کلام وی را در این موضوع توجیه نماییم. به نظر می‌‌رسد سنایی نه تنها خردورزی و دین‌‌داری را در تعارض نمی‌‌دیده است و این دو را مکمل هم می‌‌دانسته است، بلکه معتقد به اتحاد عقل و شرع در مرتبه‌‌ای فراتر از صوت و حرف بوده است.

کلیدواژه‌ها

  • ادبیات فارسی
  • حدیقۀ سنایی
  • حکمت
  • شرع
  • تصوف و عرفان
  • فلسفه
  • XML
  • اصل مقاله 590.73 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • VANCOUVER
مراجع
ابراهیمی دینانی،غلامحسین، دفتر عقل و آیت عشق، ج2، تهران، طرح نو، 1381.
ابن‌تیمیه، درء تعارض العقل و النقل، به تحقیق محمد رشاد سالم، جمهوریه العربیه المتحده، دارالکتب،1971.
ابن‌سینا، رسالة فی سر القدر،جزء مجموعه رسائل، قم، انتشارات بیدار، 1362.
ابن­سینا، النفس من کتاب الشفا، تدوین حسن­زاده آملی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1375.
استرآبادی، محمد امین، الفوائد المدنیه و الشواهد المکّیّه، تألیف نورالدین الموسوی العاملی، قم، مؤسسه النشر الاسلامی،1429
افراسیاب­پور،علی­اکبر ، شرح جامع حدیقـة الحقیقـة و شریعـة الطریقـة سنایی، تهران، عرفان، 1388.
بیرونی، ابوریحان، فهرست کتاب­های رازی، به اهتمام مهدی محقق، انتشارات دانشگاه تهران،   1366.
پارسانسب، محمد« از عقل ناصرخسرو تا عقل سنایی»، نثرپژوهی ادب پارسی، شماره 26، زمستان1388.
پورجوادی، نصرالله، درآمدی به فلسفۀ افلوطین، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1378.
دبروین، یوهانس، حکیم اقلیم عشق،ترجمۀ مهیار علوی­مقدم و محمد جواد مهدوی،مشهد،آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهش­های اسلامی، 1378.
زرقانی، سید مهدی، افق­های شعر و اندیشۀ سنایی غزنوی، تهران، نشر روزگار، 1378.
زرین کوب، عبدالحسین، جستجو در تصوف ایران، تهران، امیرکبیر، 1357.
سعیدی، حسن، «بررسی نقش عقل در شناخت خداوند در اندیشۀ سنایی»،آینه معرفت، دورة 16، شماره46، فروردین1395.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن­آدم، حدیقـة الحقیقـة و شریعـة الطریقـة، به تصحیح مدرس رضوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،1394
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن‌آدم، دیوان اشعار، به اهتمام مدرس رضوی، تهران، ابن‌سینا،1341.
سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، قم، نشر اسلامی،1411ق.
شفیعی کدکنی، محمدرضا، تازیانه­های سلوک، تهران، نشر آگاه، 1392.
شیخ مفید، اوائل المقالات، به تحقیق ابراهیم انصاری، قم، المؤتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید، 1413ق.
غزالی، ابوحامد، میزان العمل، با تحقیق و مقدمه سلیمان دنیا، مصر، دارالمعارف، 1964.
غزالی، ابوحامد، المستصفی من علم الاصول، ج1، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، 1414ق.
غزالی، ابوحامد، ترجمه و متن مشکات الانوار، ترجمۀ سید ناصر طباطبایی، تهران، مولی،1393.
غزالی، ابوحامد، اربعین، ترجمۀ برهان الدین حمدی، تهران، نشراطلاعات، 1368.
غزالی­، ابوحامد، معارج القدس فی مدارج معرفه النفس، بیروت، دارالآفاق الجدیده، 1975.
فارابی، السیاسـة المدنیـة، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران، سروش، 1396.
فخری، ماجد، سیر فلسفه در جهان اسلام،ترجمۀ فارسی زیر نظر نصرالله پورجوادی،تهران،مرکز نشر دانشگاهی،1372.
قاضی عبدالجبار، فضل الاعتزال و طبقات المعتزله،تحقیق فؤاد سید،الدار التونسیه للنشر،1406ق.
کربن، هنری، تاریخ فلسفۀ اسلامی، ترجمۀ اسدالله مبشری، تهران، امیرکبیر، 1352.
محقق، مهدی، فیلسوف ری، تهران، دانشگاه مک­گیل کانادا و مؤسسه مطالعات اسلامی، 1352.
محمودی، مریم، «جایگاه عقل در تفکر عرفانی سنایی»، نشریۀ عرفان اسلامی، دوره7، شماره28، تابستان1390.
مدرس رضوی، محمدتقی، مقدمه بر: حدیقه الحقیقه، سنایی غزنوی، به تصحیح مدرس رضوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،1394.
مدکور، ابراهیم، فی الفلسفه الاسلامیه،ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران، امیرکبیر،1360.
مولوی، جلال­الدین محمد ­بلخی، مثنوی معنوی، بر اساس نسخۀ نیکلسون، تصحیح نظام­الدین نوری، تهران،کتاب آبان، 1386.
نصر، سیدحسین، سه حکیم مسلمان، ترجمۀ احمد آرام، تهران، امیرکبیر،1392 .
نجم ­رازی، مرصاد العباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی،1372.
یثربی، یحیی، عرفان نظری، تهران، بوستان کتاب، 1395 .
    • تعداد مشاهده مقاله: 109
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 75
آینه معرفت
دوره 22، شماره 3 - شماره پیاپی 72
بهمن 1401
صفحه 119-114
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 590.73 K
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 109
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 75

APA

هاشمیان بجنورد, سید علی, & خاتمی, احمد. (1401). تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید. آینه معرفت, 22(3), 119-114. doi: 10.52547/jipt.2023.228356.1309

MLA

سید علی هاشمیان بجنورد; احمد خاتمی. "تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید". آینه معرفت, 22, 3, 1401, 119-114. doi: 10.52547/jipt.2023.228356.1309

HARVARD

هاشمیان بجنورد, سید علی, خاتمی, احمد. (1401). 'تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید', آینه معرفت, 22(3), pp. 119-114. doi: 10.52547/jipt.2023.228356.1309

VANCOUVER

هاشمیان بجنورد, سید علی, خاتمی, احمد. تحلیل نظر سنایی دربارۀ رابطۀ عقل و شرع با تکیه بر حدیقه و قصاید. آینه معرفت, 1401; 22(3): 119-114. doi: 10.52547/jipt.2023.228356.1309

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • واژه نامه اختصاصی
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب