بررسی تطبیقی"عوالم غیب مطلق" از منظر ابن‌عربی و د لئون

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه الهیات و معارف دانشگاه فرهنگیان (نویسندة مسئول)

چکیده

الوهیت و ربوبیت دو مرتبه از مراتب غیبی هستی هستند که در هستی‌‌شناسی جایگاه خاصی دارند. مقالة حاضر پژوهش تطبیقی آراء ابن‌‌عربی و د لئون در موضوع عوالم غیب مطلق است. مراد از عوالم غیب مطلق در‌ این پژوهش، مرتبة الوهیت، به اعتبار وجه ذاتی و اسمائی، و مرتبة ربوبیت، به اعتبار وجه ذاتی، است که از منظر هستی‌‌‌شناسی مستقیماً با عالم عین در ارتباط نیستند. نتایج‌ این پژوهش با خوانش آثار‌ این دو نویسنده و شروحی که بر آن نگاشته شده جمع‌آوری، تحلیل و طبقه‌بندی شده است. مطلوب‌ این پژوهش تبیین علت پیدایی عوالم غیب مطلق و نیز ارتباط آن‌‌ها با وحدت ذات و عوالم فروتر می‌‌باشد. نتایج ناشی از ‌ این پژوهش نشان می‌‌دهد که در رویکرد هستی‌‌شناسانه‌ این دو متفکر الوهیت محل ظهور أسماء ذات و ربوبیت، مقام ظهور افعال هستند که هر کدام وجوه خاصی دارند.‌ این مراتب به لحاظ وجه ذاتی، بی‌‌نیاز از خلق و به جهت وجه أسمایی، نقطه آغازین ظهور أسماء هستند. از‌‌ آن‌‌جاکه الوهیت از منظر هر دو متفکر با ذات  تمایز چندانی ندارد تناقض‌‌گویی در توصیف‌ این مرتبه شایان توجه است. همچنین ربوبیت به لحاظ ذات، ظلمت و غیب مطلق و به لحاظ وجه خلقی، اعیان مظاهر خلق و غیب نسبی است. به‌‌‌رغم شباهت‌های شایان توجهی که در رویکرد دو متفکر به الوهیت و ربوبیت شده در توصیفات آن‌‌ها از ‌ این دو عالم، ترجیح رویکرد معرفت‌‌شناسانه ابن عربی بر رویکرد وجودشناسی د لئون آشکار است؛ از ‌ این رو تبیین آن‌‌ها از علت ظهور تا حدی متفاوت می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of ‘Absolute Unseen Worlds’ from Ibn-Arabi’s and De Leon’s Perspectives

نویسنده [English]

  • maryam navvabi Ghamsari
Faculty member of the Department of Theology and Education, Farhangian University (corresponding author)
چکیده [English]

Divinity and Lordship are two levels of the absolute unseen worlds in existence that have a special place in ontology. The present paper reports on a comparative study of Ibn-Arabi’s and De Leon’s views on the absolute unseen worlds. The concept of the absolute unseen worlds is defined as the level of divinity considering the essence and names, and the level of lordship considering the essence, both of which have no direct relationship with the real world ontologically. The results of this study are based on close reading of Ibn Arabi’s and De Leon’s works and the commentaries added to them. The study aimed to explain the causes of the absolute unseen worlds and their relationship with unity of essence and the lower worlds. Based on the ontological approach of these two thinkers, it can be inferred that divinity is the setting of essence names and lordship is the setting where acts appear, all with their specific aspects. These levels are independent by nature from creation and are the starting point for the emergence of names. As from both thinkers’ point of view divinity is not much different from essence, contradiction in their description of this level is remarkable. Despite considerable similarities between the two thinkers' approach, Ibn Arabi's epistemological approach is is different from De Leon's ontological one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divinity
  • Lordship
  • Ibn Arabi
  • De Leon
  • Unseen worlds

مراجع

 قرآن
 کتاب مقدس، ترجمه: فاضل خان همدانی، ویلیام گلن و هنری مرتن، تهران، اساطیر، 1383.
آملی، شیخ‌سیدحیدر، المقدمات من کتاب نص النصوص، به‌اهتمام: هانری کربن و عثمان اسماعیل یحیی، چ2، تهران، توس، 1367.
اپستاین،‌ ایـزیدور، یهودیت: بـررسی تـاریخی، تـرجمة بهزاد سالکی، تهران، مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفه‌ ایران، 1385.
ابن­عربی، محیی‌الدین، الفتوحات المکیه، تحقیق: د. عثمان یحیی، تصدیر و مراجعه: د. ابراهیم مدکور، بیروت، الهیئه العامه، 1405ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، الفتوحات المکیه، مصر، دارالفکر، بی‌تا.
ابن­عربی، محیی‌الدین، کتاب الإسراء إلی مقام الأسری، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، کتاب الإسفار عن نتایج الأسفار، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتاب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین،کتاب التجلیات، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، کتاب الشاهد، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، کتاب الألف و هو الکتاب الأحدیه، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، التجلیات الإلهیه، تحقیق: عثمان إسماعیل یحیی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، کتاب فنا فی المشاهده، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی الدین، کتاب التراجم، رسائل ابن‌عربی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1428ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، فصوص‌الحکم، تعلیقات: ابوعلاء عفیفی، بیروت، دارالکتاب العربی، 1423ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، عنقاء مغرب فی ختم الأولیاء و شمس المغرب، اعتنی به: عاصم ابراهیم الدرقاوی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1426ق.
ابن­عربی، محیی‌الدین، إنشاء الدوائر، اعتنی به: عاصم ابراهیم الدرقاوی، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1426ق.
جندی، مویدالدین، شرح فصوص الحکم، تعلیق: سید جلال الدین آشتیانی، مشهد، دانشگاه مشهد، 1361.
خوارزمی، تاج الدین حسین، شرح فصوص الحکم، تحقیق: حسن زاده آملی، قم، بوستان، 1387.
شولم، گرشوم، جریانات بزرگ در عرفان یهودی، ترجمه فریدالدین رادمهر، تهران، نشر نیلوفر، 1385.
عفیفی، ابوالعلاء، شرحی بر فصوص الحکم، ترجمة نصرالله حکمت، تهران، الهام، 1380.
عفیفی، ابوالعلا، تعلیقات علی الفصوص‌الحکم، بیروت، دارالکتاب العربی، 1423ق.
قیصری رومی، محمد داوود، شرح فصوص الحکم، به کوشش: سید جلال الدین آشتیانی، تهران، علمی ‌‌فرهنگی،1386.
کاشانی، عبدالرزاق، اصطلاحات‌الصوفیه، تهران، مولا، 1372.
مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار: الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار، چ3، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1403ق.
نوابی قمصری، مریم السادات، "ذات و تجلی غیبی خداوند از دیدگاه ابن عربی و د لئون"،‌ آینه معرفت، د. 20 ش. 3، ص20-1، زمستان 1399.
De Leon,  Mose, The Zohar, Translated by Harry Sperling and Maurice Simon, 5 vols. New York, Saphfograph Co(n d).
Franck, Adolphe, The Kabbalah or, the Religious Philosophy of the Hebrews,
  Translated by: I. Sossnitz, New York, The kabbalah publishing company, 1926.
 
Laitman , Rav Micheal, The Path of Kabbalah, Translation: Chaim Ratz,  Laitman kabbalah publishers, 2005.
Laitman , Rav Micheal, The Zohar: Annotation to the Ashlagh Commentary, Translation: daivid Brushing and Keren Applebaum, Laitman kabbalah publishers, 2007.
Scholem, Gershom, Kabbalah, New American library, 1974.
Scholem, Gershom(ed), Zohar: The Book of Splendor, New York,  Schocken  Books, 1949.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار