صورت بندی نظام و سطوح اخلاق در فلسفه سیاسی منسیوس( Mencius )

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیارگروه علوم سیاسی، پژوهشکده علوم اجتماعی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم، قم، ایران (نویسندة مسئول)

چکیده

اخلاق محور تعالیم فلسفی منسیوس مفسر کنفوسیوس و در عین حال فیلسوف مبدع است که آن را می‌توان مبتنی بر مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی، و انسان شناختی صورت‌بندی کرد. ‌این مقاله، همچنین آموزه‌های اخلاقی مکتب منسیوس در سه سطح فردی، خانوادگی و سیاسی؛ را صورت‌بندی می‌کند. وی در هستی‌شناسی رویکرد متافیزیکی بیشتر و شفاف‌تر نسبت به کنفوسیوس و در انسان‌شناسی فیلسوفی مبدع و پردازندة نیک سرشتی انسان است. از نظر منسیوس فطرت منشأ جامع اخلاقیات است و اخلاق ریشه در فطرت و فطرت ریشه در آسمان دارد. در نگرش اخلاقی منسیوس چند مفهوم کنفوسیوسی اهمیت به سزایی دارد که وی به تکمیل همراه با برخی ابداعات می‌پردازد. لی (Li) چرخ اعتدال رفتار‌، «Yi» به معنای پرهیزگاری و بایستگی، جن (Jen) یا رن (Ren) به معنی انسان دوستی، چونگ (Chung) و شو (Chu)‌، طریقه (Tao) که جاده‌ای است به سوی هستی مشترک و تکامل نوع بشر، مینگ (Ming) به معنای مشیت یا سرنوشت، ارتباطات پنج‌گانه، قاعدة طلایی کمال خود و کمال دیگران‌، تکلیف‌گرایی و گذار از سود شخصی و اصلاح نام‌ها. از نظر منسیوس در میان فضایل، چهار فضیلت تقوا، خرد، دانش و نیکخواهی ام الفضایل هستند. منسیوس در اخلاق فردی به تهذیب نفس، شرمساری  و حیا، عشق به احسان، خودانتقادی، پشتکار و... پا می‌فشرد. از دیدگاه وی روابط میان زن و شوهر آغاز تمامی‌روابط انسانی است. در اخلاق سیاسی برای اداره کشور توسط حاکم به جز حکمت و فلسفه، چند قانون و وظیفه اخلاقی مانند شایسته سالاری و تکریم مردم و دوری از استبداد را توضیح می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Formulation of the System and Levels of Ethics in Mencius’ Political Philosophy

نویسنده [English]

  • ali aqajani
Assistant Professor, Department of Political Science, Research Institute of Social Sciences, Qom University and Qom Research Institute, Qom, Iran (corresponding author)
چکیده [English]

Ethics is the center of the philosophical teachings of Mencius as the interpreter of Confucius and a creative philosopher and at the same time the creative philosopher. His ethics can be formulated under epistemological, ontological, and anthropological foundations. In addition, the present article, formats the moral teachings of Mencius school of philosophy at the individual, family and political levels. In ontology, he has a more transparent metaphysical approach than Confucius, and in anthropology, he is a creative philosopher and good processor of human nature. According to Mencius, nature is the comprehensive source of morality, and morality is rooted in human nature and human nature is rooted in heaven. In Mencius’ ethical perspective, some Confucian concepts are so important that he completes them with some innovations. “Li” is the wheel of modesty, "Yi" means piety and decency, Jen or Ren means philanthropy, “Chung” and “Chu”, which means the way, “Tao” which is a road towards the common existence and the evolution of mankind, and “Ming” which means providence or destiny, constitute the quintuplet communication, the golden rule of self-perfection and the perfection of others, obligation and transition from personal gain and modification of names. According to Mencius, among the virtues, the four virtues of piety, wisdom, knowledge and benevolence are major ones. In personal ethics, Mencius insists on self-purity, shame and modesty, love for kindness, self-criticism, perseverance, and etc. From his point of view, the relationship between husband and wife is the beginning of all human relationships. In his political ethics, apart from wisdom and philosophy, he counts a numbers laws and ethical duties such as meritocracy, respect for the people, and tyranny avoidance for the ruler who runs the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mencius’ political philosophy
  • foundations of ethics
  • the rules of the ethical system
  • personal ethics
  • family ethics
  • political and sovereign ethics
  • ethical virtues
ابوالفتح احمد،‌هاله، فلسفه الاخلاق و السیاسه عند کنفوسیوس‌، مصر، قاهره، دارقباءللطباعه،
   2000.
 اَدلر، جوزف، دین‌های چینی، ترجمة حسن افشار، تهران، چ2، مرکز، 1386.
بادکوبه هزاوه، وحید؛ عزت کیشانی؛ امید اطاعتی؛ علی معصومی؛ ملیحه بادکوبه هزاوه؛« بررسی تاریخچة تعلیم و‌ تربیت با تأکید بر‌ایین کنفوسیوس در چین باستان با نگاهی بر چین معاصر»‌، پویش در آموزش علوم انسانی، دورة اول - شمارة 1، ص17-12، پاییز 1394.
توکلی، طاهره؛ متافیزیک درحکمت دائویی و کنفوسیوسی‌،  فلسفة تحلیلی، شمارة 12، رتبه علمی- پژوهشی دانشگاه آزاد، ص95- 69، پاییز و زمستان 1386 .
جعفرزاده، یوسف، «مفهوم جامعه از دیدگاه کنفوسیوس»، فلسفة تحلیلی، مقالة 2، دورة 2،
شمارة 3 (پیاپی 5 )، ص 79-41، آبان 1384.
چن، لی فو، راه کنفوسیوس، ترجمة گیتی وزیری، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، 1373.
چینگ، جولیا،  ادیان چین، ترجمة حمیدرضا ارشدی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ‌ایران،
   1383.
رجایی، فرهنگ تحول ‌اندیشة سیاسی در شرق باستان، تهران، قدس، 1372.
رستمیان، محمدعلی، « اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس»، اخلاق وحیانی، سال اول     
    شمارة ۲، 1391.
ژکس، فلسفة اخلاق، ترجمة ابوالقاسم پورحسینی، تهران، امیرکبیر، 1363.
کریل، اچ.جی‌، کنفوسیوس و طریقة چینی، تهران، سروش‌، 1380.
کنفوسیوس، مکالمات،‌ترجمة کاظم زاده‌ایرانشهر، چ 6، تهران، علمی‌و فرهنگی، 1375.
مینک، دووی و دیگران، کنفوسیوس، دائو و بودا،‌ ترجمة غلام‌رضا شیخ زین الدین، تهران،
   فیروزه، 1379.
یو-لان، فانگ، تاریخ فلسفة چین، ترجمة فرید جواهر کلام، ج1، تهران، فرزان، 1380.
Elbert D.Thomas, Chinese Political Thought: A Study Based upon the Theories of the Principal Thinkers of the Chou Period. New Yourk: Prentice Hall, 1927.
H.H. Rowley, Prophey and Religion in Ancient China and Israel, London, Athlone Press,1956.
Hsiao, Kung-Cheuan; History of Chinese Political Thought, Tpricenton, NJ; Rinceton University ress, 1979.
Kim, Sungmoon, Theorizing Confucian Virtue Politics: The Political Philosophy of Mencius and Xunzi, Publisher: Cambridge University Press, 2020.
Kim, Youngmin, A History of Chinese Political Thought. Cambridge, UK: Polity Press, 2018.
Liu, Jeeloo, An Introduction to Chinese Philosophy from Ancient Philosophy to Chinese Buddhism, USA & UK:Blackwell, 2006.
Menius, the Works of Mencis. Iames Legge. New Yourk. University Press,1970
Van Norden, Bryan. Mencius. The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta, ed, 2017.
Yao, Xinzhong, An Introduction to Confucianism. Cambridge: Cambridge, 2000.
Yo-Lan, Fung, A Short History of Chinese Philosophy, New Yourk The Macmillan press, 1984.