بررسی تأثیر انسان‌‌شناسی صدرایی بر انسان‌‌شناسی شیخیه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحدگرگان، دانشگاه آزاداسلامی، گرگان، ایران

2 استادیارگروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد کرمان، دانشگاه آزاداسلامی،کرمان،ایران(نویسنده مسئول)

چکیده

انسان‌‌شناسی در کنار جهان‌‌شناسی و خدا‌‌شناسی سه رکن اساسی در اندیشة هر مکتب فلسفی یا کلامی‌و عقیدتی است. هویت و ماهیت انسان، حقیقت جسم و نفس او، ارتباط و تعامل نفس و بدن، حکایت آنها پس از مرگ در عالم برزخ و سپس قیامت و  در نهایت چگونگی حشر و نشر ابدان و ارواح؛ اهم‌این مسائل هستند. رنگ و لعاب انسان‌‌شناسی مکتب شیخیه کاملاً صدرایی است، البته از گذر تبیین‌های شیخ احمد احسایی که بیشترین مراجعه و شرح را به آثار ملاصدرا داشته است. هر چند احسایی حرکت جوهری نفس را می‌پذیرد و به معاد جسمانی مانند صدرا تصریح می‌کند، اما به جهت تفاوتی که با او در تبیین جسم و جسد انسان و نیز ماهیت عالم مثال و برزخ، قول به عالم هورقلیا، و نهایتً قیامت و حشر و نشر دارد؛ تصویری متفاوت از آنچه  در حکمت متعالیه آمده ارائه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of Sadrai's Anthropology on Sheikhiya's Anthropology

نویسندگان [English]

  • Mahdi Afchangi 1
  • Yaser Salari 2
1 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Faculty of Humanities, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Faculty of Humanities, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran (corresponding author)
چکیده [English]

Anthropology, along with cosmology and theology, are the three basic pillars of the underlying thought of any school of philosophy, theology and ideology. The identity and nature of man, the truth of his body and soul, the connection and interaction of soul and body, their story after death in the world of purgatory and then the resurrection day, and finally, the way the body and soul are intermingled are among the most important issues. The anthropology of Shaykhiya school has largely been affected with Sadrai school of anthropology. The impact can be attributed to Sheikh Ahmad Ahsaei’s deliberations with references to Mulla Sadra’s works. Although Ehsai accepts the essential movement of the soul and acknowledges the physical resurrection like Sadra, because of his difference with Sadra in his explanation of the human body and the nature of the world of examples, purgatory, the promise of the world of Horqalia, and finally, the resurrection day, he presents a picture different from the picture depicted in transcendental wisdom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shaikhiya
  • body
  • dead body
  • soul
  • Divine power
  • purgatory

مراجع

قرآن کریم
ابراهیمی‌دینانی، غلامحسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، طرح نو، 1379.
احسایی، احمد، حیوة النفس، ترجمة سیدکاظم رشتی، چ2، کرمان، چاپخانة سعادت، 1353.
احسایی، احمد، جوامع الکلم، تبریز، چاپ سنگی، 1276ق.
احسایی، احمد، شرح الزیارة الجامعـة الکبیره، بیروت، دارالمفید، 1424ق.
احسایی، احمد، شرح العرشیه (سه جلد)، چ2، کرمان، چاپخانة سعادت، 1361.
احسایی، احمد، شرح‌الفواید، چاپ سنگی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
احسایی، احمد، شرح‌المشاعر، چ2، کرمان، چاپخانه سعادت، 1366.
اسبر، محمدعلی، العلامـة الجلیل احمدبن زین‌الدین الاحسایی فی دائرة الضوء، بیروت، دارالأصالـة، الطبعـة الاولی، 1413ق.
آشتیانی، سیدجلال‌الدین، شرح مقدمة قیصری بر فصوص الحکم، چ5، قم، بوستان کتاب، 1380.
اشراقی، احمد، تاریخ مختصر مظاهر مقدسه، مؤسسة ملی مطبوعات امری، بی جا، 124 بدیع، بی‌تا.
چیتیک، ویلیام، عوالم خیال، ترجمة نجیب‌الله شفق، قم، مرکز انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1385.
حائری، احقاقی،حاج میرزا عبدالرسول، توضیح واضحات در جواب به‌ ایرادات آقای سید ابوالفضل بُرقعی، تهران، روشن‌ضمیر، 1387.
حسنی آملی، سیدعلی، بی‌بهاء، تهران، مؤسسة فرهنگی تبلیغی علامه بلاغی، چاپ افق، 1400.
رشتی، سیدکاظم، مجمع الرسائل 16 فارسی مشتمل بر چهار رساله، چ2، کرمان، چاپخانه سعادت، بی‌تا.
سبحانی، جعفر، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، چ3، قم، مؤسسه نشر امام صادق(ع)، 1390.
شیرازی، صدرالدین محمدبن ابراهیم، العرشیه، تصحیح و تعلیق فاتن محمد خلیل‌اللبون فولادکار، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
عبودیت، عبدالرسول، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، چ3، تهران، سمت، 1394.
فضایی، یوسف، تحقیق در تاریخ و عقاید شیخی‌گری، باب‌گری، بهایی‌گری، و کسروی‌گرایی، تهران، آشیانة کتاب، 1382.
فیوضات، میرزاحسن، مدخل الی فلسفـة الشیخ احمد الاحسایی، بیروت، لجنـة احیاء تراث مدرسـة الشیخ الاوحد الاحسایی ، 1424ق.
کربن، هنری، مکتب شیخی از حکمت الهی شیعی، ترجمه فریدون بهمنیار، تهران، چاپ تابان، 1967.
کرمانی، حاج محمدکریم‌خان، ارشاد العوام، 4 ج، چ5، کرمان، چاپخانة سعادت، بی‌تا.
لاهیجی، بهایی، رسالة نوریه در عالم مثال، با مقدمه و تعلیقات و تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ2، تهران، انتشارات حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1372.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار