تقویت تاب‌آوری براساس آموزه‌های رواقیان و مولانا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکدۀ الهیات دانشگاه الزهرا(س) ، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات ،دانشگاه الزهرا(س)،تهران، ایران (نویسندة مسئول)

3 استادیار، گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات ،دانشگاه الزهرا(س)،تهران، ایران

چکیده

رواقیان به‌عنوان فیلسوفان روان‌شناس و مولانا به‌عنوان روان‌شناس دین‌ مدار به تقویت تاب‌آوری توجه کرده‌اند. مقالة حاضر، حاصل مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای، در حوزة‌ فلسفة کاربردی برای شرح، تبیین و مقایسۀ اندیشۀ رواقیان و مولانا در خصوص راه‌های تقویت تاب‌آوری در مواجهه با مشکلات روزمرۀ زندگی است. اهمیت پژوهش حاضر در ارائة راهکارهای عملی برای تقویت تاب‌آوری در مقابل حوادث ناگوار است؛ با این اعتقاد که عمل به این راهکارها شادی و آرامش را به ارمغان می‌آورد. در پژوهش انجام شده از دیدگاه رواقیان و مولانا به موارد اشتراک و افتراق در مسئله راه‌های تقویت تاب‌آوری رسیده‌ایم؛ از جمله این که: رواقیان و مولانا ریشه و علت خیر و شر را به عوامل درونی مربوط می‌دانستند؛ ‌طوری که خودشناسی و در نهایت خودشکوفایی، از مهم‌ترین عوامل تقویت تاب‌آوری در تعالیم این اندیشمندان بوده است. از سوی دیگر، رواقیان آرامش و سعادت را در فلسفه جستجو می‌کردند، حال آنکه مولانا سعادت را در ارتباط شهودی با خدا می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Enhancing Resilience Based on Teachings of Stoics and Rumi

نویسندگان [English]

  • Narges Nazarnejad 1
  • Zeinab Mirzapour 2
  • Forouzan Rasekhi 3
1 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Faculty of Theology, Al-Zahra University, Tehran, Iran
2 Master's degree in Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology, Al-Zahra University, Tehran, Iran (author)
3 Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Faculty of Theology, Al-Zahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Stoics as psychological philosophers and Rumi as a religious psychologist, have paid close attention to enhancing resilience. The present paper is the result of an interdisciplinary study in the field of applied philosophy to describe, explain and compare the thought of the Stoics and Rumi regarding the ways resilience can be enhanced in dealing with the problems of everyday life. The significance of the current research is in providing practical solutions to enhance resilience against distressing events. The assumption is that following these solutions will bring happiness and peace. In the course of the research from the perspective of the Stoics and Rumi, we have identified points of similarity and difference in the of ways resilience can be enhanced. A point of similarity between the two is that both the Stoics and Rumi considered the origin and cause of good and evil to be internal; that is why self-knowledge and ultimately self-actualization are introduced as the most important elements in strengthening resilience in the teachings of these thinkers. On the other hand, the Stoics searched for peace and happiness in philosophy, while Rumi considers happiness in an intuitive connection with God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • Self-Knowledge
  • The Stoics
  • Rumi
  • Peace
اروین، ویلیام بی، فلسفه برای زندگی، ترجمة محمدیوسفی، تهران، ققنوس، 1393.
اورلیوس، مارکوس،  تأملات، ترجمة عرفان ثابتی، تهران، ققنوس، 1391.
اورلیوس، مارکوس، تفکرات مارکوس اورلیوس، ترجمة عبدالرحیم طالبوف، تهران، نگاه معاصر، 1397.
اپیکتتوس،  اندرزهای اپیکتتوس، ترجمة رشید یاسمی، تهران، فردین و برادر، 1312.
پللی، مری لین و مایکل ویکفیلد،  تاب‌آوری: مدیریت خویشتن، ترجمة محمدرضا مقدسی، تهران، ورجاوند، 1398.
توروبریج، سارا،  تاب‌آوری با باورها آغاز می‌شود، ترجمة لیلا وطن دوست، حسن صادقی و مریم شهری، تهران، ورجاوند،1397.
راسل، برتراند،  تاریخ فلسفه، ترجمة سیدجلال الدین مجتبوی، بی جا،  نشر الکترونیکی، 1388.
ربیعی، شمس‌الدین،  شرح مبسوط بر مثنوی مولوی (دفتراول)، تهران، نشر آبی، 1389.
زمانی، کریم، شرح مثنوی معنوی (دفتر ششم)، تهران، انتشارات اطلاعات، 1380.
زمانی، کریم، شرح مثنوی معنوی (دفتر اول)، تهران، انتشارات اطلاعات، 1398.
زمانی، کریم، شرح مثنوی معنوی (دفتر پنجم)، تهران، انتشارات اطلاعات، 1397.
سیترین، ریچارد اس و آلان ویس، مزایای تاب‌آوری توقف استرس و توسعة تاب‌آوری، ترجمة
 
 محمدرضا مقدسی و عفت حیدری،تهران، ورجاوند، 1398.
سنکا، لوکیوس آنایوس، رساله درباب خشم، ترجمة پریسا حکیم جوادی، تهران، روزگار،1398.
سنکا، لوکیوس آنایوس، درباب عمرفانی، ترجمة مرضیه خسروی، تهران، روزگار نو،1398.
سنـکا، لوکیوس‌آنایـوس، پلـوتـارک و فـرفـریـوس، چهـار رساله در باب زنـدگی، ترجمة
   سیدمحمدعلی  شامخی، تهران، نقش و نگار، 1398.
شهیدی، سیدجعفر، شرح مثنوی، تهران، علمی‌و فرهنگی، 1386.
فروزانفر، بدیع الزمان، شرح مثنوی شریف (دفتر اول)، بی‌جا، زوار، 1379.
فروزانفر، بدیع‌الزمان، احادیث و قصص مثنوی، تصحیح حسین داودی، تهران، امیرکبیر، 1381.
کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ترجمة سیدجلال الدین مجتبوی، تهران، علمی‌و فرهنگی و سروش، 1380.
کامتکار، راچانا و مارگارت گریور، اورلیوس و اپیکتتوس: دانشنامه فلسفة استنفورد، ترجمة عفت جهانی، تهران، ققنوس، 1396.
کمپانی زارع، مهدی، مولانا و معنای زندگی، تهران، نگاه معاصر، 1359.
گولپینارلی، عبدالباقی، نثر و شرح مثنوی شریف (دفتر سوم و چهارم)، ترجمة توفیق سبحانی،
   تهران، سازمان چاپ انتشارات وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1374.
گولپینارلی، عبدالباقی، نثر و شرح مثنوی شریف (دفتر پنجم و ششم)، ترجمة توفیق سبحانی،
   تهران، سازمان چاپ انتشارات وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1374.
مستن، آن.اس، جادوی رایج، ترجمة محمدرضا مقدسی، هما نیابتی و عفت حیدری، تهران، انتشارات ورجاوند، 1398.
نیکوترا، نیکول و جولی آن لیزر مایرا، روش‌های نوین تاب‌آوری و بهزیستی جوانان، ترجمة محمدرضا مقدسی و عفت حیدری، تهران، ورجاوند، 1397.
هندرسون، نان و مایک ام میلستین، تاب‌آوری در مدارس، ترجمة محمد رضا مقدسی و عفت حیدری، تهران، ورجاوند، 1398. 
Inwood,b.1998, Seneca, Lucius Annaeus, Routledge Encyclopaedia of philosophy, 1 February, 2021.