مفهوم شناسی صقع ربوبی در مکتب ابن عربی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

اصطلاح صقع ربوبی در مکتب ابن‌عربی نقش بسیارحساسی در شکل دهی به کل ساختار هستی شناختی عرفانی دارد و فهم دقیق جایگاه و ویژگی آن، مبنایی برای فهم دیگر مراتب هستی است. صدرالمتالهین برای نخستین بار این سازه مفهومی را به‌کار برد و در ادامه، دیگر مفسران به پیروی از او، از این واژه استفاده کردند تا اینکه این واژه از زمان ملاصدرا تا حال حاضر از اصطلاحات مستقر در عرفان اسلامی قرار گرفته است. این مقاله بر آن است تا با دو روش توشیهیکو ایزوتسو به بررسی و تحلیل معنایی این اصطلاح در مکتب ابن‌عربی بپردازد. روش نخست، یافتن اصطلاحات مترادف یا معادل با صقع ربوبی است و روش دوم، بهره‌گیری از شیوة شبکة معنایی که ترکیب و تقارن الفاظی است که در شبکة معنایی صقع ربوبی قرار می‌گیرند. علم الهی، عماء و اسماء از جمله واژه‌های مترادف با صقع ربوبی هستند و واژگان نفس رحمانی، عماء، تعین نخست و احدیت از جمله مفاهیمی هستند که ترکیب آنها یک شبکة معنایی صقع ربوبی را پدید می‌آورند. از دیگر یافته‌های این مقاله ترسیم صیرورت اندیشة ابن‌ عربی در ساحت اندیشه‌های فکری دیگر عالمان اسلام است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Concept of the Divine Suqʿ in the School of Ibn Arabi

نویسندگان [English]

  • reza khojasteh 1
  • masood hajirabi 2
1 Graduated from the Department of Religions and Mysticism, Faculty of Theology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Member of the Faculty of Religions and Mysticism, Faculty of Theology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The term Divine Suqʿ plays a crucial role in forming the entire structure of mystical ontology, and a precise understanding of its position and characteristics is the basis for comprehending other levels of existence. Mulla Sadra was a pioneer in applying this term in his works, and since then, other commentators have followed him, making it one of the well-known terms in Islamic mysticism. Using two approaches developed by Toshihiko Izutsu, this article aims to analyze the meaning of this term in the school of Ibn Arabi. The first approach is to find the synonyms and equivalents of Divine Suqʿ, and the second is to use the combination of words that have a semantic relation to Divine Suqʿ. Divine knowledge, ʿamā, and Divine Names are among the synonyms of Divine Suqʿ; and the words clement soul, ʿamā, primary determination, and oneness are among the concepts whose combination creates a semantic network of Divine Suqʿ. Another finding of this article is to define the evolution of Ibn Arabi’s thoughts in the intellectual atmosphere of other Islamic scholars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine Suqʿ
  • Divine knowledge
  • ʿamā
  • semantic network
  • levels of manifestation
  • The School of Ibn Arabi

مراجع

Holy Quran.
‘Amid, Hassan. (1981). Farhang-i ‘Amid. Tehran: Amirkabir
Al-Maqqari, Ahmad ibn Muhammad. (1988). Nafh al-Tib. Edited by Muhyiddin Abd al-Hamid. Cairo: Al-Maktabat al-Tejariyyat al-Kubra.
Al-Sharif al-Radi. (1999). Nahj al-Balagha. Translated by Seyyed Jafar Shahidi. Tehran: ʿIlmi va Farhangi. (In Persian)
Amininizhad, Ali. (2015). Hikmat-i ʿIrfani. Qom: Imam Khomeini Education and Research Institute. (In Persian)
Bukhari, Ismaʿil Mostamli. (1984). Sharḥ Kitab al-Taʻarruf li-Madhhab al-Tasawwuf. Edited by Muhammad Rowshan. Tehran: Asatir. (In Persian)
Chittick, William C. (2010). The Sufi Path of Knowledge. Translated by Mehdi Najafi Afra. Tehran: Jami. (In Persian)
Dehkhoda, Ali-Akbar. (1951). Lughat Namih. Tehran: Sirus. (In Persian)
 
Fanari, Shams ad-Din Muhammad ibn Hamzah. (1996). Misbah al-Uns, along with Miftah al-Qayb Qunawi. Edited by Muhammad Khwajawi. Tehran: Mowla.
Farahidi, Khalil ibn Ahmad. (1990). Al-ʿAyn. Qom: Dar Al-Hijra.
Farghani, Saʿid al-Din. (2008). Muntahi al-Madarik fi Sharh-i Taʾiyyah Ibn Farid. Edited by ʿAsim Ibrahim. Beirut: Dar al-Kutub Al-ʿIlimiyya.
Fayumi, Ahmid ibn Muhammad. (1987). Al-Misbah al-Munir. Lebanon: Lebanese School.
Ghazali, Abu Hamid Muhammad. (1996). Ihyaʾ ʿUlum al-Din. Translated by Muʾayeduddin Muhammad Kharazmi. Tehran: ʿIlmi va Farhangi. (In Persian)
Ibn Arabi. (1876). Al-Futuhat al-Makkiyya. Egypt: Bulagh.
Ibn Arabi. (1946). Fusus Al-Hikam. Cairo: Dar Ihya al-Kutub al-Arabiyya.
Ibn Arabi. (1987). Fusus Al-Hikam. Commentaries by Abu al-ʿAta ʿAfifi. Tehran: Al-Zahra.
Ibn Arabi. (1994). Al-Futuhat al-Makkiyya. Edited by Othman Yahya. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi.
Ibn Arabi. (2000). Al-Futuhat al-Makkiyya. Edited by Osman Yahya & Ahmad Shams al-Din. Beirut: Dar Sadir.
Ibn Manzur, Muhammad ibn Mukarram. (1984). Lisan al-Arab. Tehran: Adab-i Hawzih.
Ibn Sina. (1992). Ilahiyyat min Kitab al-Shifaʾ. Edited by Hassan Hassanzadeh Amuli. Qom: Bustan Kitab.
Izutsu, Toshihiko. (1999). Ethical-Religious Concepts in the Holy Qur’an. Translated by Fereydoun Badraei.  Tehran: Furuzan Ruz. (In Persian)
Kashani, Abdul Razzaq. (2002). Istilahat al-Sufiyya. Tehran: Hikmat. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah. (1999). Adaab al-Salwat. Tehran: Institute for Editing and Publishing the Works of Imam Khomeini.
Khwarazmi, Tajuddin Hossein. (1985). Sharh-i Fusus al-Hekam. Tehran: Mowla.
Kulayni, Muhammad ibn Yaqub. (1986). Al-Kafi. Edited by ʿAli Akbar Ghaffari. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyya.
Moein, Mohammad. (2008). Farhang-i Mo’in. Tehran: Maharat. (In Persian)
Qaysari, Dawud. (1997). Sharh-i Fusus Al-Hikam. Edited by Jalal al-Din Ashtiyani. Tehran: ʿIlmi va Farhangi.
Qunawi, Sadr al-Din. (1993). Al-Nusus. Edited by Seyyed Jalal al-Din Ashtiyani. Tehran: Tehran University Press.
Qunawi, Sadr al-Din. (1996). Misbah al-Uns, along with Miftah al-Qayb Qunawi. Edited by Muhammad Khwajawi. Tehran: Mowla.
Qunawi, Sadr al-Din. (1997). Al-Nafhat al-Ilahiyya. Edited by Muhammad Khwajawi. Tehran: Mowla.
Qunawi, Sadr al-Din. (2003). Iʿjaz al-Bayan fi Tafsir Umm al-Qurʾan. Edited by Seyyed Jalal al-Din Ashtiyani. Isfahan: Tablighat-i Islami.
Qunawi, Sadr al-Din. (2010). Miftah al-Qayb. Edited by ʿAsim Ibrahim. Beirut: Dar al-Kutub al-ʿIlmiyya.
Qushayri, Abu al-Qasim Abd al-Karim. (1981). Lataʾif al-Isharat. Edited by Ibrahim Basyuni. Egypt: Al-Hayʾat al-Misriat al-ʿAmma lil-Kitab.
Shaʿrani, Abd al-Wahhab. (1997). Al-Yawaqit wal-Jawahir fi Bayani ʿAqaʾid al-Akabir. Beirut: Dar Ihyaʾ al-Turath al-Arabi.
Sharifi, Hessam al-Din. (2016). A Comparative Study on Divine Suqʿ from the Perspectives of Transcendental Theosophy and Theoretical Mysticism. Ph.D. Thesis in Baqir al-ʿUlum University. (In Persian)
Sheikh Bahaʾi. (1983). Kashkul. Edited by Muhammad al-Karami. Beirut: Dar Aʿlami.
Suhrawardi, Shahabuddin. (1996). ʿAwarif al-Maʿarif. Tehran: ʿIlmi va Farhangi. (In Persian)
Yahya, Uthman (n.d.). Histoire et classification de l'oeuvre d'Ibn Arabi. Translated into Arabic by Ahmad Tayyeb. Dar al-Sabuni; Dar al-Hidaya.
Yazdan Panah, Seyyed Yadullah. (2014). The Elements of Theoretical Mysticism. Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. (In Persian)
Zarrinkub, Abd al-Hossein. (2010). Sequel to the Search in Iranian Mysticism. Tehran: Amir Kabir. (In Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار