هویت سلوکی فلسفه‌: مقایسه افلاطون و سهروردی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته فلسفه و کلام دانشگاه شیراز

2 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

چکیده

نظام­پردازی هر فیلسوف و روی­آورد او به مسائل فلسفی، متأثر از انگاره وی از فلسفه­ است. این انگاره، به مثابه نقشه­ای برای سامان فلسفی است. در این مقاله به مقایسه انگاره افلاطون و سهروردی از فلسفه می­پردازیم. از آنجا که یکی از مواضع شناخت انگاره فیلسوف، تعریف وی از فلسفه است، تحلیل مقایسه­ای تعریف افلاطون و سهروردی از فلسفه را که با جهت­گیری نظام فلسفی آنان نیز سازگار است، به عنوان رهیافتی برای کشف انگاره آنان، برمی­گزینیم. هر دو فیلسوف، نگاه فرایندی به فلسفه دارند و فلسفه را گذار از عالم کثرت به عالم وحدت می­دانند. برای هر دو، ثمره این گذار مشاهده حقایق، در پرتو اشراق است. از نظر افلاطون، حیرت، درگیری وجودی با پرسش فلسفی و اشتیاق به حکمت، مراحل ابتدایی فرایند فلسفه­اند که به تحلیل درون فیلسوف اختصاص دارند . تمرین مرگ، راهکار افلاطون برای گذار از محسوسات است. ولی سهروردی بدون پرداختن به تحلیل درون فیلسوف، این فرایند را با انسلاخ از دنیا می­آغازد. غایت فلسفه، برای افلاطون تشبه به اله و هم­نشینی با او وجاودانگی است و در نگاه سهروردی، نهایت حکمت بی نهایت است.     

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Philosophizing as a journey :Plato in Comparison with Sohrevardi

چکیده [English]

The conception that each philosopher has about philosophizing, impresses philosophical systematization and his approach to philosophical problems.This conception is like a plan for philosophical systematization. In this essay we compere Plato’s conception with Sohrevardi’s. we select comparison analysis of their definitions of philosophy that is compatible with their philosophical system, because we can understand the conception by definitions of philosophy. Both philosophers consider philosophy as a process and consider it as a transition from multiple world to world of oneness. For both, the outcome of this transition is observation by illumination .In Plato’s point of view, the first stage of this process is wonder, love of wisdom, existential involvement with philosophical problem that dedicated to the analyses of philosopher’s inside. For Plato the transition from multiple world is possible by practice of death while Sohrevardi starts this process with complete separation from universe without the analyses of philosopher’s inside. Assimilation to God being in company with God and becoming eternal are the final goals of philosophy in Plato’s point of view. For Sohrevardi wisdom is unlimited

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Assimilation to God- journey- Plato- practice of death- Sohrevardi
  1. - اخوان الصفا،(1412) رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء، بیروت: الدار الاسلامیة.
  2. - افلاطون،(1356) دوره کامل آثار افلاطون. ترجمه محمد حسن لطفی. جلد1و2 و 3. تهران: خوارزمی.
  3. - بهشتی، محمدرضا، (1378) «نگرشی تاریخی به تحول مفهوم آرخه از ‏پیش سقراطیان تا ارسطو» در مهدوی‌نامه: جشن‌نامه استاد یحیی مهدوی، به کوشش سید حسن عرب و علی اصغر محمدخوانی. تهران: هرمس.
  4. - داوری اردکانی، رضا،(1379) فلسفه چیست، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  5. -سهروردی، شهاب الدین،(1383) حکمه الاشراق ترجمه و شرح سید جعفر سجادی، تهران: دانشگاه تهران. -سهروردی، شهاب الدین،(1375) مجموعه مصنفات شیخ اشراق ، ج1و2و3 به تصحیح و مقدمه هانری کربن و سید حسین نصر و نجف‌قلی حبیبی، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  6. -مصباح الشریعة، (1400 ) بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  7. - کندی، ابویوسف یعقوب بن اسحاق، (بی‌تا) مجموعه رسایل کندی. تهران: علمی و فرهنگی.
  8. - گاتری، دبلیو.کی.سی،(1378) افلاطون. ترجمه حسن فتحی. تهران: فکر روز.
  9. - هایدگر، مارتین،(1382) «نظریه حقیقت». ترجمه عطیه زندیه. پژوهشنامه متین. شماره 20. صص 91-122.
  10. - Bollert , David. (2010). ” The Wonder of Humanity in Plato’s Dialogues” Kritike vol:4. No:1 . 174-198.
  11. - Hadot, Pierre.(1995) . philosophy as a way of life. edited with an introduction by Arnold Davidson. Oxford UK: Blackwell.
  12. ____________.(2002). what is ancient philosophy. translated by Michael Chase. Cambridge . Massachusetts . London. England: the Belknap press of Harvard University press .
  13. Cohen, Maurice (1976).” Dying as Supreme Opportunity: A Comparison of Plato's "Phaedo" and "The Tibetan Book of the Dead"” Philosophy East and West. Vol: 26. No: 3. pp: 317-327.
  14. - Owens, Joseph.(1987). “Aristotle's Notion of Wisdom” Apiron: A Journal for Ancient Philosophy and Science. Vol: 20. No: 1 .pp.1-16 .