مسئله ثبات شخصیت در چارچوب نظریه حرکت جوهری نفس

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدعو گروه فلسفه دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه شهید مطهری

چکیده

مسئله ثبات شخصیت از آن­جایی که به مقولات و مباحث هستی­شناختی و معرفت­شناختی گره می­خورد از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ در این میان، ملاک­هایی که برای ثابت شخصیت ارائه شده است گرچه به لحاظ معرفت­شناختی می­توانند به کار آیند، اما از جهت هستی­شناختی محل اختلافات جدی­ بوده و مستلزم بررسی نقادانه است. در باب جنبه وجودی بحث از هویت شخصیه، گروهی منکر هرگونه هویت و جوهر ثابت برای انسان گشته و به­این­ترتیب خود را از ارائه ملاک ثبات شخصیت نیز رهانیده­اند؛ درحالی که مدافعان ثبات شخصیت نیز سه ملاک بدن، حافظه و نفس مجرده را به عنوان مبنای حفظ هویت شخصیه مطرح ساخته­اند؛ از آن میان، ملاصدرا منکر ملاکیت بدن و حافظه برای این امر می­باشد و نفس مجرده را ملاک ثبات و این همانی شخصی معرفی می­کند. این­ در حالی است که قول به حرکت جوهری نفس توسط صدرا، زمینه طرح این شبهه می­شود که اگر نفس در حرکت دائمیِ جوهری است، پس ثبات شخصیت که هر انسانی آن را احساس می کند و خود صدرا هم آن را قبول دارد، چگونه قابل تبیین خواهد بود؟ و آیا بین پذیرش توأمان این دو مدعا، تهافت وجود ندارد؟ به نظر می­رسد که با تدقیق و تامل در اندیشه صدرایی و بیان تقسیمات مختلف حرکت جوهری می­توان تهافت مذکور را ظاهری و قابل رفع دانست.

عنوان مقاله [English]

The Problem of Personal Identity on the frame of the Theory of Soul’s Essential Motion

نویسندگان [English]

  • majid ahsan 1
  • Milad Nouri Yalguzaghaji 2
1 Invited Teacher of Tehran University
2 Phd Student and scholar of Philosophy
چکیده [English]

the problem of personal identity as related to many ontological and epistemological concepts and discussions is an important issue. Some criterions about personal identity have been proposed which can be doubtable and discussable, even if they can be used to distinguish the personal identity epistemologically. In existential aspect of the discussion, some of philosophers has denied the existence of personal identity, and therefore, have gone beyond the discussion, while the others, accepting its basic concept, have gone to say that the criterion of personal identity is a physical criterion, and the others have said that is a physiological one such as the memory. However, between the philosophers saying that the criterion of personal identity is the abstract sprit or soul rather than the body or memory, Mulla Sadra believes on the essential motion of soul that makes it difficult to know how an essentially moving soul can be the criterion of personal identity. In other words, if the soul is always moving becoming different from the prior moment how its personal identity can be understood. Is seems that this dilemma can be solved throughout a deeper understanding of Mulla Sadra’s philosophy about essential motion and his divisions about it

کلیدواژه‌ها [English]

  • personal identity
  • soul’s essential motion
  • the criterion of personal identity
  • the criterion of body
  • the criterion of memory
  • the criterion of abstract soul

مراجع

  1. - ابن سینا ،(1375)، الاشارات والتنبیهات، ج 2، قم: نشر البلاغة
  2. - همو ،(1404)، الشفا (الطبیعیات )، تصحیح سعید زائد، قم: آیت الله مرعشی نجفی
  3. - استیس، والتر،(1385)، تاریخ انتقادی فلسفه یونان، ترجمه یوسف شاقول، قم:دانشگاه مفید
  4. - بهمنیار بن مرزبان،(1375)، التحصیل،تهران: دانشگاه تهران
  5. - پاپکین و استرول،(1373)،کلیات فلسفه،ترجمه جلال الدین مجتبوی،تهران:حکمت
  6. - پترسون، مایکل، (1388)،ترجمه احمد نراقی،تهران:طرح نو
  7. - پورحسن،قاسم،(1388)،بررسی انتقادی براهین علیه جاودانگی و بقای نفس، مجله حکمت و فلسفه،سال پنجم،شماره 1
  8. - تریگ، راجر،(1382)، دیدگاه هایی درباره سرشت آدمی، ترجمه جمعی از مترجمان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  9. - جف گرین ،(1392)، مسیحیت و مساله نفس وبدن(مجموعه مقالات)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
  10. - حسینی شاهرودی، مرتضی ،(1387)، اینهمانی شخصی،مجله اندیشه دینی، شماره 29
  11. - حلی،علامه،(1392)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم:موسسه امام صادق ع
  12. - دیباجی،محمدعلی،(1388)،رویکردهای نوین در اینهمانی شخصی،مجله فلسفه دین،شماره3
  13. - زندیه،مهدی،(1390)، حرکت جوهری نفس و ثبات معرفت، قم:بوستان کتاب
  14. - شیخ رضایی،حسین،(1389)،هویت شخصی نگاهی به چند رویکرد رایج،مجله نقد و نظر، شماره 58
  15. - طباطبایی، علامه، (1385)،نهایه الحکمه، ج2 ، قم:موسسه امام خمینی
  16. - همو ،(1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم ، ج1، تهران:صدرا
  17. - عبودیت،عبدالرسول،(1391)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج3،تهران: سمت
  18. - همو،(1385)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، ج1، تهران: مؤسسه امام خمینی
  19. - همو، (1388)،چگونگی ترکیب ماده و صورت از نگاه ملاصدرا، مجله معرفت فلسفی، شماره25
  20. - فیاضی، غلامرضا،(1390)، علم النفس فلسفی، قم: موسسه امام خمینی
  21. - مصباح یزدی، محمدتقی، (1388)، آموزش فلسفه، ج2 ،تهران: بین الملل
  22. - مطهری،مرتضی ،(1374)، مجموعه آثار، ج4،تهران: صدرا
  23. - معلمی، حسن،(1387)، حکمت متعالیه، قم: هاجر
  24. - همو ،(1389)، نفس انسان متغیری ثابت و مجردی سیال، مجله فلسفه دین، شماره 7
  25. - همو ،(1391)، میزگرد علمی هویت شخصیه از دیدگاه فلسفه ذهن و علم النفس:
  26. http://www.hekmateislami.com/showdata.aspx?dataid=5439&siteid=1
  27. - ملاصدرا،(1981)، الاسفار الاربعة،ج3، 9، بیروت: دارإحیاء التراث
  28. - همو ،(1382)، الشواهد الربوبیّة، قم: مطبوعات دینی
  29. - همو ،(1363)،المشاعر،تهران: طهوری
  30. - مسلین، کیت ،(1388)، درآمدی به فلسفه ذهن، ترجمه ذاکری ،قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
  31. - Baily Patric (2004) Concerning theories of personal Identity, Graduate Thesis and Dissertations University of South Florida, htt://scholarcommons.usf.edu/etd/945.
  32. - Heraclitus (1979) the Art and Thought of Heraclitus, Edited by Charles H. Kahn. Cambridge University Press.
  33. - Hume David (2000) A Treatise of Human Nature edited by David F. Norton and Mary J. Norton Oxford: Oxford University Press.
  34. - Locke, John (1975). An Essay Concerning Human Understanding, P. H. Nidditch (ed.). Oxford: The Clarendon Press
  35. - Searle John (1986) Minds, Brains and Science, Cambridge: Harvard UP, 14.
  36. - Williams Bernard (1999) “Are persons bodies?” Problems of the Self, Cambridge: Cambridge UP71.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار