سلفی گری در اندیشه کلامی جماعت اخوان المسلمین

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

جریان اخوان المسلمین با پشتوانه بیداری اسلامی برخاسته از تفکرات جمال الدین اسد آبادی و محمد عبده سعی در ارائه منهجی معتدل و موافق با سیره سلف در حوزه عقاید و مبانی کلامی داشته است؛در این میان اتهام سلفیه سنتی معاصر به این جریان مبنی بر ارائه ندادن منهجی روشمند در زمینه عقاید و تساهل در امر ترویج توحید ناب،تطبیق اندیشه های این دو جریان را اجتناب نا پذیر می نماید.سلفیان سنتی با طرح پاره ای از اندیشه های اخوانیون همچون معرفی مکتب تفویض به عنوان منهج سلف،بر شمردن استغاثه به عنوان امری محرم،رای به خروج مساله توسل از مباحث عقیدتی،تجویز شد رحال برای زیارت قبور،توجه به تقریب مذاهب و تعامل با اهل کتاب و مشروع دانستن تصوف به مبتدع بودن اخوانی ها تصریح دارند.در نهایت باید تاکید نمود جمود گرایی و جزم اندیشی قاطبه سلفیه در تعامل با عقاید مخالفین جریان اعتدال گرای اخوان المسلمین را نیز در شمار جریان های متخاصم با منهج سلف قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Salafism in the Theological Thought of Muslim Brotherhood Community

نویسندگان [English]

  • hamid imandar
  • hamed mostafavi fard
Mashhad Ferdowsi University
چکیده [English]

The Muslim Brotherhood movement with the backing of Islamic awakening originated from the thoughts of Jamaluddin Asad Abadi and Mohammed Abduh has tried to provide a moderate demonstration of theological beliefs in agreement with the life history of the pious ancestors. With the accusations made by contemporary traditional Salafism against this movement on this basis that they are short of providing a methodological demonstration of beliefs and their being lenient in disseminating pure monotheism highlights the need for a comparative study of the thoughts of the two movements. By propounding some thoughts of the Muslim Brotherhood, such as divine attributes, asking for help from the righteous, resorting to the righteous, visitation of tombs, attention to approximation of different theological schools, religious interaction with Christians and Jews, and legitimizing Sufism, the traditional Salafists emphasize religious dissonance of Muslim Brotherhood. Finally, it should be emphasized that the dogmatic approach of Salafists in their interaction with the opposite belief systems has placed the moderate movement of Muslim Brotherhood among the movements hostile to the demonstration of pious ancestors.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Muslim Brotherhood
  • Salafism
  • beliefs
  • theology

مراجع

  1. نابع فارسی و عربی
  2. ابن تیمیة، احمد بن عبدالحلیم، م728ق،مجموعة التفسیر شیخ‌ الاسلام، مطبعه بمبئی‌، ۱۹۵۴م‌.
  3. ابن تیمیه ،احمد بن عبدالحلیم ،م728ق،الفتوی الحمویه الکبری، دارالصمیعی،الریاض، 1998م
  4. ابن تیمیه،احمد بن عبد الحلیم،التدمریه تحقیق الاثبات للاسماء و الصفات،دار العبیکان ،الریاض،2000م.
  5. ابن تیمیه،احمد بن عبد الحلیم،م728ق،الاسماء و الصفات،بیروت،دارالکتب العلمیه،1998م.
  6. ابن عبد الوهاب، محمد، کشف الشبهات، دار الایمان، الاسکندریه، بی جا،بی تا
  7. ابن کثیر،اسماعیل بن عمر،تفسیر القران العظیم ،دار الکتب العلمیه،بیروت،1998م.
  8. الارنؤوط،عبد القادر،م2005م،مجموعه التوحید،دمشق،دار البناء،1987م.
  9. الاشقر ،عمر سلیمان، اسماء الله و صفاته فی معتقد اهل السنه و الجماعه، دار النفائس، عمان ، بی جا،بی تا
  10. الاشقر،عمر سلیمان، العقیده فی الله،دار النفائس،اردن،1389ش
  11. آل طاهر، ابو معاذ رائد، البراهین العتیده فی کشف احوال و تاصیلات علی الحلبی الجدیده ،بی جا،بی تا
  12. آل نصر، محمد موسى ،التبدید لظلمات من خالف التوحید، بی جا،بی تا
  13. الالبانی، محمد ناصر الدین ، م1999م، شرح العقیده الطحاویه، بیروت، المکتب الاسلامی، 1984م
  14. آلوسی،سید محمود،روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم،بیروت،دار الکتب العلمیه ،1415ه.
  15. امیرخانی، علی، معاصر، ابوالاعلی مودودی و جریان نوسلفی‌گری، مجله معرفت کلامی،سال اول، شماره سوم پائیز 1389ش، ص143.
  16. البریکان، عبد الله، معاصر، منهج شیخ الاسلام ابن تیمیه فی تقریر عقیده التوحید، القاهره، دار ابن عفان، بی تا.
  17. بن باز ،عبد العزیز ،تنبیهات هامه علی ما کتبه الشیخ الصابونی،البحوث الاسلامیه،العدد 10 ،1404 ق.
  18. بن باز ،عبد العزیز، م1999م، شرح کتاب التوحید، طنطا ، دار الضیاء للنشر، 2001م.
  19. بن باز، عبدالعزیز، م1999م، مجموع فتاوی للشیخ بن باز ، محقق:محمد بن سعد شویعر، دار القاسم،1420ه.
  20. البناء،حسن،الاصول العشرین، بی جا،بی تا
  21. البناء،حسن،العقائد،دار الشهاب،بی جا،بی تا
  22. البناء،حسن،رساله التعالیم، بی جا،بی تا
  23. البناء،حسن،مجموعه رسائل حسن البناء،طبعه دار القران الکریم، بی جا،بی تا
  24. البناء،حسن،مذکرات الدعوه و الداعیه،مطابع الزهراء للاعلام العربی،1410ق
  25. البهنساوی،سالم،شبهات حول الفکر الاسلامی المعاصر،دار الوفاء،قاهره،بی تا
  26. التلمسانی ،عمر،بعض ما علمنی الاخوان،انتشار در پایگاه اینترنتی ویکی اخوان
  27. التلمسانی، عمر،حسن البنا القائد الملهم الموهوب ، بی جا،بی تا
  28. التلمسانی،عمر،شهید المحراب،دار التوزیع و النشر الاسلامیه،قاهره،بی تا
  29. تویجری،حمد،الاجابه الجلیه علی الاسئله االکویتیه، بی جا،بی تا
  30. الحاشدی،فیصل بن عبده،رساله اخویه،دار الاثار،صنعاء،بی تا
  31. حوی،سعید، تربیتنا الروحیه، دار السلام، قاهره، 1430ق
  32. حوی،سعید،الاسلام، دار السلام، قاهره، 2001م
  33. حوی،سعید،جولات فی الفقهین الکبیر و الاکبر،دار الارقم،عمان،1410ق
  34. الحوالی،سفر بن عبدالرحمن ،ظاهرة الإرجاء فی الفکر الإسلامی،رساله الدکتوراه جامعة أم القرى،کلیة الشریعة والدراسات الإسلامیة،قسم الدراسات العلیا الشرعیة،فرع العقیدة،1405ه.
  35. الخراشی،سلیمان بن صالح،القرضاوی فی المیزان،دار الجواب للنشر و التوزیع،الریاض،1999م
  36. الخراشی،سلیمان بن صالح،محمد عماره فی میزان اهل السنه و الجماعه،دار الجواب،1413ق
  37. الدویش، احمد، معاصر، فتاوی اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه و الافتاء، اداره البحوث العلمیه و الافتاء، ریاض، دارالموید، 1424ق
  38. رمضانی، عبد المالک بن أحمد، خرافه حرکی، دار الامام احمد،مکه،2004م
  39. السیسی،عباس،فی قافله الاخوان المسلمین،دار الطباعه و النشر و الصوتیات،قاهره،1407ق
  40. طحان،مصطفی،شبهات و ردها،انتشار در پایگاه اینترنتی ویکی اخوان
  41. عبدالحلیم،محمود،الاخوان المسلمون احداث صنعت التاریخ،دار الدعوه، بی جا،بی تا
  42. عثمان،محمد فتحی،السلفیه فی المجتمعات المعاصره،دار القلم ،الکویت،1981م
  43. عثیمین، صالح، م1421ق، فتاوی نور علی الدرب، موسسه الشیخ عثیمین الخیریه القصیم، 1430ه.
  44. العجمی،محمد،وقفات مع الکتاب للدعاه فقط،الجهراء،الکویت،1409ق
  45. العماد ،عصام،روشی نو و صحیح در گفتگو با وهابیت ،ترجمه حمید رضا غریب رضا ،دهکده جهانی آل محمد(ص) ،تهران،1386 ش.
  46. عماره،محمد، التراث فی ضوء العقل،بیروت،دارالوحدة، 1984م.
  47. عماره،محمد، العرب و التحدی،دارالشروق، قاهره ، 1991م.
  48. عماره،محمد،الاسلام و فلسفه الحکم،دار الشروق،قاهره،1989م
  49. غزالی ،محمد ،کیف نفهم الاسلام، دار الکتب الحدیثه، قاهره، 1377ق
  50. الغزالی،محمد،عقیده المسلم،نهضه مصر،قاهره،2003م
  51. الغزالی،محمد،هموم داعیه،دار القلم،دمشق،2000م
  52. الفوزان صالح بن فوزان بن عبد الله ،حقیقه الدعوه الی الله، بی جا،بی تا
  53. الفوزان صالح بن فوزان بن عبد الله، البیان لأخطاء بعض الکتاب،دار ابن الجوزی ، ریاض ،1427ق
  54. الفوزان صالح بن فوزان بن عبد الله،الاجوبه المفیده، بی جا،بی تا
  55. القرضاوی،یوسف،فتاوی معاصره،مکتبه وهبه،قاهره،بی تا
  56. قطب ،محمد،مفاهیم یجب ان تصحح ،دارالشروق،بیروت ،الطبعه الرابعه،1998م.
  57. قطب ،محمد،واقعنا المعاصر، دارالشروق،بیروت ،الطبعه الاولی،1997م.
  58. قطب،سید بن ابراهیم شاذلی،فى ظلال القرآن‏،‏دارالشروق‏،قاهره‏،‏،چاپ هفدهم،‏1412ه.
  59. گروه مولفان، السلفیه الجامیه،مرکز المسبار للدراسات و البحوث ،دبی، الطعبه الاولی، 2012م
  60. متولی، تامر محمد محمود ،منهج الشیخ رشید رضا فی العقیده ،دار ماجد، 2004 م
  61. المغراوی، محمد بن عبد الرحمن، المفسرون بین الاثبات و التاویل، موسسه الرساله، 2000م
  62. المهلهل،جاسم،للدعاه فقط، بی جا،بی تا
  63. النجمی،احمد بن یحیی،الفتاوی الجلیه عن المناهج الدعویه،دار الفرقان،عجمان،2000م
  64. الندوی،ابوالحسن ،التفسیر السیاسی للاسلام،دارالغد،المنصوره،بی تا.
  65. الندوی،ابوالحسن، الارکان الاربعه،دار القلم،دمشق،1420ق
  66. الندوی،ابوالحسن،العقیده و العباده و السلوک،دار القلم،الکویت،1983م
  67. الهضیبی، حسن، م1973م، دعاه و لا قضاه،بی جا،بی تا
  68. الوادعی،مقبل بن هادی،تحفه المجیب على أسئلة الحاضر والغریب،دار الاثار،صنعاء،2003م
  69. منابع لاتین:
  70. Hashmi Sohail h. ,Fundamentalism :Encyclopedia of Islam and the Muslim word, Martin Macmillan Reference USA, 2004
  71. . 2.Gabby, R. ,The Prospects of Islamic Revivalism, Quadrant v.27, 1983
  72. Landau, J.M. , Islamisn and Secularism:the Turkism Case, Jerusalem, Magnes Press, 1981
  73. Maclean lain, Oxford Concise Dictionary of Politics, Oxford, Oxford University Press, 1996
  74. Saivetz C.R. ,Political Islam:the View from Moscow, Middle East Focus, v.7 1984 .5
  75. .Huourani A. Arabic Thougth in the Liberal Age, Cambridge: Cambridge 6
  76. university Press,1983
آینه معرفت
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1397
صفحه 121-150

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار