بررسی مفهوم «فطری بودن خداشناسی» در مکتب تفکیک (با تکیه بر دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی و شیخ محمود حلبی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه پردیس فارابی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه قم

3 عضو هیئت دانشگاه پردیس فارابی

چکیده

معرفت ‌‌فطری در مکتب میرزا مهدی اصفهانی و پیروان ایشان به معرفتی اطلاق می‌شود که نقطه مقابل معرفت عقلی است و برای رسیدن به این معرفت، فرد باید از تمامی استدلالات عقلی، افکار و اندیشه‌ها جدا گردد به گونه‌ای که زمینه هر نوع استدلال و تعقلی منتفی ‌می‌شود. در این تحقیق با رد نظریه مذکور اثبات شده است معنای صحیح معرفت‌ فطری، این است که انسان به گونه‌ای روشن و بدیهی به وجود خداوند تعالی اقرار و تصدیق داشته و نیازی به اقامه براهین پیچیده و دشوار و طولانی نباشد، در این تفسیر نیز سنخ معرفت و شناخت، استدلالی و عقلی است اما استدلالی در نهایت سادگی و روشنی، در حالی که در معرفت‌ مطرح شده در مکتب تفکیک سنخ مدعا به گونه‌ای دیگر بوده و استدلال عقلی ابطال می‌شود. ایشان با استناد به معرفت قلبی، معتقدند که در این نوع از معرفت، کنه ذات خداوند به طور مستقیم شناخته می‌شود به طوری که هرگونه واسطه بین عارف و معروف از میان می‌رود. ما ضمن بررسی ادله ایشان با ارائه روایاتی ثابت کردیم که سنخ این معرفت نیز عقلی خواهد بود. محور اصلی این پژوهش بررسی اسنادی مبتنی بر نسخ خطی و واکاوی اندیشه‌ها و آثار مؤسس مکتب تفکیک و شاگرد خاص ایشان، شیخ محمود حلبی است نه آثار غیر مستقیمی که افراد دیگری درباره ایشان نوشته‌اند.

عنوان مقاله [English]

Review the concept of “The virtue of theology” in the school of separation (Relying on the view of Mirza Mehdi Isfahani and Sheikh Mahmoud Halabi)

نویسندگان [English]

  • fateme soleymanipur 1
  • Ghasem Hosseni 2
  • reza mokhtari 3
1 Faculty of Farabi Campus University
2 Faculty member of Qom University
3 Farabi Campus University Board Member
چکیده [English]

Allah’s natural knowledge in the school of Mirza Mehdi Isfahani and their followers refers to an epistemology that is the opposite of rational knowledge and to achieve this knowledge, person must be dissolving all thoughts from all rational arguments so that the theme of any kind of argument and thoughts separated.
In this study, By rejecting this theory, has been proven that, the true meaning of natural knowledge is to confess God's Almighty Exaltation clear and obvious, and there is no need to making complicated and difficult arguments long. In this very simplicity and clarity, interpretation too, the type of knowledge, is Rational but while in the school of separation, The Kind of claim, is in another way, And rational reasoning is falsified. He cited the knowledge of the heart in this kind of knowledge, believed that, the nature of God known directly. So any intermediary rushes away, between the mystic and the famous. While examining his arguments by giving narrations, we proved that the kind of knowledge is also being rational.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Separation school
  • Mirza Mehdi Isfahani
  • Natural Knowledge
  • Heart Cognition
  • Rational reasoning

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج‌البلاغه
  3. حرانی، ابن شعبه، تحف العقول ؛قم، جامعه مدرسین، 1404ق.
  4. اصفهانی، میرزا مهدی، معارف القرآن؛ قم، نسخه خطی کتابخانه گلپایگانی، بی‌تا.
  5. ــــــــــــــــــــــــــــ، ابواب الهدی؛ تحقیق: مفید حسین، انتشارات منیر، 1387.
  6. ــــــــــــــــــــــــــــ، ابواب الهدی؛ نسخه نجفی، بی‌نا، 1363.
  7. ــــــــــــــــــــــــــــ، ابواب الهدی؛ ترجمه: مفید حسین، انتشارات منیر،1389.
  8. ــــــــــــــــــــــــــــ، مصباح الهدی، تحقیق: جمشیدی حسن، بوستان کتاب، 1387.
  9. ــــــــــــــــــــــــــــ، اعجاز‌القرآن؛ نسخه خطی کتابخانه آستان قدس، بی‌تا.
  10. ــــــــــــــــــــــــــــ، ختام الخاتمه؛ نسخه خطی کتابخانه آستان قدس، بی‌تا.
  11. ــــــــــــــــــــــــــــ، تقریرات؛ نسخه خطی کتابخانه آستان قدس، بی‌تا.
  12. باقی اصفهانی، محمدرضا، مجالس توحید فطری؛ مجموعه گفتارهایی از علامه آیت الله حاج شیخ محمود تولایی(حلبی)، قم، انتشارات نصایح، 1381.
  13. برقی، احمدبن محمد، المحاسن،قم، تهران، دارالکتب الاسلامیه،1371ق.
  14. تهرانی، میرزا جواد، میزان المطالب؛ تهران، آفاق، 1392.
  15. جمعی از نویسندگان، احیاگر حوزه خراسان؛ تهران، آفاق، 1394.
  16. حکیمی، محمدرضا ، مکتب تفکیک؛ قم، دلیل ما، 1393.
  17. حلبی، شیخ محمود، معارف الهیه؛ نسخه خطی کتابخانه آستان قدس، بی‌تا.
  18. خراسانی، محمدجواد، هدایة الامة إلى معارف الأئمة؛ قم، بعثت، 1416ق.
  19. سید ابن طاووس، علی، کشف المحجة لثمرة المحجة، قم، بوستان کتاب،1375.
  20. بحرانی، سید هاشم ، معالم الزلفی؛ قم، الهادی، 1404ق.
  21. حر عاملی، إثبات الهداة؛ بیروت، اعلمی، 1425ق.
  22. صدوق، محمدبن نعمان، الامالی، تهران، کتابچی،1376ش.
  23. ـــــــــــــــــــــــــــــــ، التوحید، قم، جامعه مدرسین، 1398ق.
  24. ــــــــــــــــــــــــــــــ، عیون اخبار الرضا(ع)؛ نشر جهان، 1378ق.
  25. طبرسی، ابوعلی، الاحتجاج؛ قم، نشر مرتضی،1403ق.
  26. مجلسی، محمدباقر، بحار‌الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، 1403.
  27. قزوینی خراسانی مجتبی، بیان الفرقان؛ با تعلیقات سید جعفر سیدان، قم، دلیل ما، 1388.
  28. قزوینی خراسانی مجتبی، بیان الفرقان؛ حدیث امروز، 1393.
  29. کلینی، محمدبن یعقوب، الکافى؛ تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407ق.
  30. ملکی میانجی، محمدباقر، توحید الإمامیة؛ تهران، نباء، 1385.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار