استنباط مدلهای گوناگون یقین با نظر به امکانات درونی حکمت متعالیه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیاردانشگاه شهید رجایی

چکیده

در معرفت‌شناسی معاصر مدل‌های گوناگونی از یقین مطرح شد: همانند یقین روان شناختی، یقین معرفت شناختی، یقین اخلاقی، و یقین عینی و ذهنی. در این جستار سعی می‌شود بر پایة مدل‌های یقین در معرفت‌شناسی معاصر و امکانات درونی فلسفة ملاصدرا، مدل‌هایی از یقین در حکمت متعالیه استنباط و عرضه شود. بنابراین، پرسش پایه این جستار به این قرار است: چه مدل‌هایی از یقین در فلسفة ملاصدرا استنباط‌پذیر است؟ دستاوردهای این پژوهش عبارت‌اند از: یکم. برحسب تطورات فکری ملاصدرا، هفت مدل از یقین در فلسفة ملاصدرا  استنباط‌پذیر است که عبارت‌اند از: یقین معرفت شناختی، یقین فلسفی یک، یقین فلسفی دو، یقین شهودی تام، یقین اخلاقی و روان شناختی، یقین عینی و ذهنی، یقین پیشاتأملی؛ دوم. می‌توان ملاصدرا را در فقرة یقین به اعتباری برون گرا و به‌لحاظی درون گرا دانست؛ سوم. یقین پیشاتأملی به مثابة بنیان همة مدل‌های یقین در فلسفة ملاصدراست. یعنی بدون یقین پیشاتأملی هیچ یقینی شکل نمی‌گیرد. این پژوهش مسبوق به سابقه نیست

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

mElicitation of Various Models of Certainty in View of the Inner Possibilities of Transcendental Wisdom

نویسنده [English]

  • abdollah salavati
Professor of Shahid Rajaee University
چکیده [English]

Elicitation of Various Models of Certainty in View of the Inner Possibilities of Transcendental Wisdom


In contemporary epistemology, it has been posited about its certainty and its relation to the knowledge of various scholars and opinions: some have considered the certainty as the basis of knowledge, and a group of knowledge as an unnecessary of certainty, and a group of certainty is considered a high level of knowledge. They have spoken of certain types; types such as: certainty of psychological, moral, and epistemological; personal certainty and certainty. In Islamic philosophy, in general, in the philosophy of Mulla Sadra, knowledge has been tangibly bound up with certainty, and in most of the positions of knowledge, it is merely the same certainty. The two basic questions of this essay are as follows: What are the components of certainty in Mulla Sadra's philosophy? And what kind of models can be inferred from Mulla Sadra's philosophy?The achievements of this research are as follows: The criterion of certain knowledge in Mulla Sadra's philosophy is related to the cause; therefore, beliefs at various levels, by means of proof, inspiration, rituals, and intuitions, are surely converted, and for the fact that personal certainty in the process of intuition and inspiration and Also, the rhetoric becomes objectively, necessarily must be the process of proving.. This research is not a record


Key words: certainty, mental certainty, objective certainty, philosophical certainty, epistemological certainty, Mulla Sadra

کلیدواژه‌ها [English]

  • hhfghfgg-dddfsdg-fgff-gfdfg-

مراجع

  1. آئودی، رابرت، معرفت‌شناسی، ترجمة علی اکبر احمدی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة
  2. اسلامی، 1394.
  3. پویمن، لوئیس پی، معرفت‌شناسی: مقدمه‌ای بر نظریة شناخت، چ4، ترجمة رضا محمدزاده،
  4. تهران، انتشارات امام صادق علیه السلام، 1396.
  5. حلی، جوهر النضید، تصحیح محسن بیدارفر، چ5، قم،‏ بیدار، 1371.
  6. جوادی آملی، رحیق مختوم، به اهتمام حمید پارسانیا، چ3، قم، اسراء، 1386.
  7. زاگزبسکی، لیندا، معرفت‌شناسی، ترجمه کاوه بهبهانی، تهران، نشر نی، 1392.
  8. صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم، اسرار الآیات، به انضمام تعلیقات حکیم مولی علی نوری،
  9. تحقیق سید محمد موسوی، تهران، حکمت، 1384
  10. ______، ایقاظ النائمین، 1جلد، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفة ایران، بی‌تا.
  11. ______، تفسیر القرآن الکریم (صدرا)، 7جلد، چ2، قم، بیدار، 1366.
  12. ______، الحکمـة المتعالیـة فى الأسفار العقلیـة الأربعـة (با حاشیة علامه طباطبائى)، 9جلد، چ3،
  13. بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1981.
  14. ______، رسالـة فى الحدوث، تصحیح و تحقیق: سید حسین موسویان، ‏تهران‏، بنیاد حکمت
  15. اسلامى صدرا، 1378.
  16. ______، شرح الهدایـة الاثیریـة [لاثیر الدین الابهرى‏]، 1جلد، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی،
  17. ______، الشواهد الربوبیـة فى المناهج السلوکیـة (مقدمه عربى)، 2جلد، بیروت، مؤسسة التاریخ
  18. العربی، 1417.
  19. ______، کسر اصنام الجاهلیه، 1جلد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا ،1381.
  20. ______، المبدا و المعاد (صدرالمتالهین)، 1جلد، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
  21. ______، المشاعر ،چاپ کربن ،تهران،کتابخانه طهوری، 1363الف.
  22. ______، مفاتیح الغیب، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، انجمن اسلامى حکمت و فلسفه
  23. ایران، تهران، مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1363ب.
  24. لموس، نوح، درآمدی بر نظریة معرفت، ترجمة مهدی فرجی پاک و عاطفه حقی، تهران، نشر
  25. مرکز، 1395.
  26. مبینی، محمد علی، عقلانیت باور دینی در معرفت‌شناسی‌های برون گرا، تهران، سمت، 1394.
  27. Chisholm, R. Theory of Knowledge, 3rd. Ed. Englewood Cliffs, NJ: Prentice –
  28. Hall, 1989.
  29. Klein, P. D. "Certainty", in A Companion to Epistemology, Second
  30. EditionJonathan, Dancy, Ernest, Sosa, and matthias steup, Oxford, Blackwell,
  31. ______, "Certainty", Routledge Encyclopedia of Philosophy, Version 1.0, London
  32. and New York: Routledge, 1998.
  33. Marshall, Swain, "Alston's Internalistic Externalism", Philosophical Perspectives,
  34. Vol. 2, Epistemology, pp. 461-473, 1988.
  35. Moyal-Sharrock, Danièle, Understanding Wittgenstein’s on Certainty, new york,
  36. palgrave macmillan, 2004.
  37. Plato, Theaetetus, in: Complete Works, Edited, with Introduction and Notes, by
  38. John M. Cooper, Associate Editor D. S. Hutchinson, Hackett Publishing
  39. Company Indianapolis/Cambridge, 1997.
  40. ______, Meno, in: Complete Works, Edited, with Introduction and Notes, by
  41. John m. Cooper, Associate Editor D. S. Hutchinson, Hackett Publishing
  42. Company Indianapolis/Cambridge, 1997.
  43. Reed, Baron, "Certainty", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2011
  44. Edition), Edward N. Zalta (ed.), URL =
  45. win2011/entries/certainty/>
  46. Steup, Matthias , "Epistemology", in: The Stanford Encyclopedia of Philosophy,
  47. Summer 2018 Edition, Edward N. Zalta (ed.), forthcoming URL =
  48. plato. stanford. edu/archives/sum2018/entries/epistemology/>.
  49. The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, Sv: Self–Presenting, Edited by:
  50. Nicholas Bunnin and Jiyuan Yu, 2004.
  51. Wittgenstein, ludwig, On Certainty,Edited by G. E. M. Anscombe and Go Ho
  52. Von Wright ,Translated by Denis Paul and G. E. M. Anscombe , Basil
  53. Blackwell Oxford, 1969.-

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار