چکیده

فخرالدین رازی، از پیشوایان علم کلام و از مفسران شهیر قرآن است که در قرن ششم و هفتم هجری می‌‌زیست. پژوهش حاضر بر آن است تا از نسبت خدا و طبیعت در دیدگاه‌های تفسیری فخررازی پرده بردارد. در‌ این خصوص، شواهد وافر نشان از آن دارد که خدای فخر به قوانین طبیعت پایبند نیست بلکه چه بسا مشیت او بر خلاف قوانین طبیعت رخ می‌‌دهد. افزون بر‌ این، فخررازی، اثر گذاری طبیعت را هم منکر است و حتی واسطه بودن عوامل طبیعی برای فعل خدا را هم نمی‌‌پذیرد. صاحب «تفسیرکبیر» با تکیه بر خدایی که همه چیز را می‌‌توان به قدرت بی نهایت او ارجاع داد، خود را از ارائه تبیین طبیعی برای پدیده‌های جهان بی نیاز می‌‌بیند و در گامی‌‌ فراتر، می‌‌کوشد که توضیحات طبیعی ارائه شده از جانب طبیعت‌گرایان را به نقد کشد و با اثبات ضعف‌ این سنخ تبیین‌ها، بر لزوم ارجاع پدیده‌ها به فاعل قادر و مختار تأکید ورزد.